Tarihten Bir Köşe | Türkiye'ye düşen gök taşları

Gök taşları özellikle film sahnelerinden hepimizin akıllarına kazınmıştır. Hatta çocukken izlediğimiz çizgi filmler bile bize bu ilginç ve sırlarla dolu uzay yağmurları hakkında bilgi edinme isteği her zaman yaratmıştır.

Biliyorsunuz ki bir kaç gün önce Trabzon'a gök taşı düştü iddiası bir hayli gündem oldu. Haliyle bu gök olayı özellikle kendi ülkemiz yani Türkiye'de de yaşanınca, herkesi daha da fazla meraklandırmaya başladı.

Gök taşı ya da meteor olarak adlandırdığımız bu taşlar uzaydan dünya yüzeyine düşen devasa büyüklükte taşlardır. Ve bu göktaşları ortalama olarak dünya üzerine birkaç bin civarında düşer. Fakat biz bunların hepsini gözlemleyemeyiz çünkü yaklaşık beş yüz tanesi buharlaşmadan yere gök taşı olarak düşer ve kalan göktaşları buharlaşarak yok olur. Bu göktaşları dünya atmosferine saniyede 11 ile 72 km arasında gidip gelen bir hız ile giriş yaparlar. Bu hızla giren bir gök taşının sürtünmeden dolayı yanması tabi ki kesin bir olaydır ve bundan dolayı bu gök taşlarının büyük bir kısmı eriyerek toz olurlar. Ve toz halinde yeryüzüne inerler.
Meteorlar da kimyasal ve petrografik özelliklerine göre kendi aralarında sınıflandırılır. Kimyasal değerlerine göre taşıl yani Aerolit, demirli yani siderit ve taşıl ve demir yani siderolit olarak üç grupta ayrılırlar.

Taşıl meteorlar, silisyum, magnezyum, demir, karbon, oksijen, alüminyum ve magnezyumdan ortaya çıkarlar. Demirli olarak adlandırılan diğer göktaşları ise içinde galyum, nikel, iridyum ve germanyum barındırırlar. Siderolitler olarak adlandırılan taşıl demir gök taşları ise olivin ile çeşitli metalleri bünyesinde barındırabilirler.

Türkiye’ye ilk gök taşının tarihi ve ağırlığı bilinmese de İzmir’e düştüğü ve adının da Ephesus olduğu belirlenmiştir. Tarihi belli olan ikinci göktaşı ise yine İzmir’e 1332 yılında düşen Birgi gök taşıdır ve ağırlığı 50,8 kg olarak hesaplanmıştır.Türkiye'de bugüne kadar İzmir, Aydın, İstanbul, Antalya, Bursa, Niğde, Eskişehir, Çanakkale, Ağrı, Yozgat ve Muğla'ya gök taşı düştüğü bildirilmiştir. En hafifi 1 kg olan bu gök taşlarının En ağırı 1961 yılında Eskişehir'e düşmüştür. Kayakent ismi verilen bu gök taşı 85 kg ağırlığındadır. Ülkemizde en son gök taşı düşmesi ise 2008 yılında Muğla'da gerçekleşmiştir. Kemer adı verilen bu gök taşı 5.76 kg ağırlığındadır. Bugün Trabzon'a düştüğü iddia edilen gök taşıysa henüz bulunamadığından ötürü, doğruluğu ne yazık ki netleşmedi.