İnebolu'ya bağlı Alaca, Kayaelması, Çaydüzüve Güneşli köyleri ile Küre'nin Topçu, Beşören ve Güllüce köylerini kapsayan Zarbana Çayıüzerine CEYKAR A.Ş. tarafından yapılacak olan Kaya Regülatörü ve HES Projesi kapsamındaki ÇED raporunun olumlu sonuçlanmasının ardından iptal davası açıldı. Açılan iptali davası ile ilgili 12 kişilik bilirkişi ve keşif heyeti bölgede incelemelerde bulundu.
Keşife İdare Mahkemesi hakimleri, 12 kişilik bilir kişi heyeti, Çevre Şehircilik Yetkili ve Avukatı, Ceykar A.Ş. Yetkilisi ve Avukatı, Kaya Regülatörü ve HES Projesinin etki alanına giren Topçu, Alaca, Kayaelması, Güneşli Muhtarları ve Çaykıyı Köyü Derneği yöneticileri ile bölgede ki köylerde yaşayanların oluşturduğu “HESİNİZE KARŞI HEPİMİZ PLATFORMU’nun üyeleri katıldı.
Regülatörün yapılacağı ve etki alanına girecek olan bölgeden ve Zarbana çayından numunelerinde alındığı inceleme sonunda Davacıların Avukatı Cömert Uygar Erdem keşif heyetine ÇED olumlu raporuna itiraz gerekçelerini şöyle dile getirdi;
‘’Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca verilen 5433 sayılı ve 18.04.2019 tarihli "Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu" Kararı idari işlemle ilgili hukuka aykırılık iddialarıyla doludur. Şalt tesisi ve 11 km lik Enerji Nakil Hattı ÇED raporu kapsamına alınmamıştır. Konkasör ve Hazır Beton Santralının Çevresel Etkileri Nihai ÇED Raporunda Kısmi olarak değerlendirilmiştir. Aynı su kaynağı üzerindeki diğer HES projeleri ve baraj vardır. Aynı vadi üzerinde eko-tarım uygulamaları, kültür turizmi nitelikli, dağ yürüyüşü, kampçılık faaliyetine dönük plan/çalışmalar da bulunmaktadır. Diğer yandan vadinin bütünü çok değerli bir ekosistem olup, ender görülebilecek bir peyzaj güzelliğine de sahiptir. "Önemli Bitki Alanı" olarak gösterilen havzada, Avrupa Kırmızı Listesinde yer alan canlı türleri yer almaktadır. Zarbana Çayı, balık avcılığının yasaklandığı dereler arasında sayılmıştır. Aynı şekilde, Kaya HES-I Göl Alanı etki alanında bulunan, Karacehennem boğazı Kanyonu, yörenin kanyon turizmi ve ekoturizm açısından öneme sahiptir. Can suyu hesaplanması bilimsel gereklere uygun yapılmamıştır. "Ekosistem Değerlendirme Raporu" nda 28. Sayfadan itibaren Islak Çevre Yöntemi ile yapılan hesaplamalar hileli ve bilimsel olarak yanlış hesaplamalardır. Alan bir koru işletmesidir. Kayın, Gürgen, Karaçam, Meşe vb. farklı türlerden oluşan bir doğal orman ekosistemidir. Çalışma alanında yaklaşık 955 adet ağaç kesileceği, Bu tür verilerin sadece 1,30 m yükseklikteki çapı 8 cm ve üstü ağaçları içerdiği, sahada bulunan mevcut örtünün sadece ağaç değil ağaççık, çalı ve diğer bitkilerden oluşan bir ekosistemi oluşturduğunun unutulmaması gerekmektedir. Ağaç türlerinin yanı sıra yüzlerce bitki ve hayvan türünü de barındırmaktadır. Ülke orman varlığını tehdit etmektedir. Söz konusu HES, farklı tesisleriyle toplam 13,874 halık bir orman alanını işgal edecektir. HES projesinin yapılacağı alanın aynı zamanda bir avlak olması, bu sahanın önemli yaban yaşamı alanı olduğunun göstergesidir. Proje sahası ve etki alanı Özlüce Devlet Avlağı içerisinde kalmaktadır. Proje yerinin bulunduğu bölge, önemli Bitki Alanıdır. Diğer yandan alan Av Yaban hayatı Koruma Alanıdır. Alan gerek Av Yaban Hayatı Koruma Komisyonu tarafından korunan türleri, Gerek Nesli tehlikede olan türleri (Bern-Cites) barındırması nedeni ile korunması gereken bir alandır.
Avukat Cömert Erdem itiraz nedenlerine şunları da ekledi; Karacehennem Boğazı Kanyonu ile Ersizlerdere Kanyonu, Kaya ve Yavuzlar isimli HES projelerinin tehdidi altındadır. Ersizlerdere Kanyonu, Kanyon içerisinde yapılmış olan Yavuz Regülatörü ve HES projesi nedeniyle, akarsu vadisine yeterince su bırakmadıkları için olumsuz olarak etkilenmektedir. Kaya HES ve Yavuz HES proje sahasının ortasında kalan Karacehennem boğazı ve Ersizlerdere Kanyonları, bu projelerin yaratacağı olumsuz etkiler nedeniyle akarsu yatağına yeterince su vermeme, iklim değişikliği vb.) mevcut turizm potansiyelini yitirmenin yanı sıra, ekolojik çeşitlilik yönünden de darbe alacaktır. Projenin iklim ve Meteoroloji üzerindeki etkileri yanlış verilere dayanmaktadır. Bölge Devlet Avlağı sınırları içerisinde olup, bir çok canlı türünü barındırmaktadır. Bu nedenle, cansuyu hesaplarında, bu hususun irdelenmemesi, iletim kanalları gibi ünitelerin hayvanların suya gidiş güzergahında yaratacağı etkiler olumsuz olacaktır. Döküm sahaları dere yataklarını tehdit etmektedir.
Davacılar yılın değişik zamanlarında memleketlerinde, tatil amacıyla veya bağ ve bahçelerini dönemlik olarak işletmek için bölgede ikamet eden kişilerden oluşmaktadır. Bu kişilerin memleketlerinde özellikle bahar ve yaz aylarında ikamet etmesinde güncel menfaatleri vardır. Bu kişiler açısından bölgenin tarihi, sosyal, kültürel ve çevresel anlamları hem doğumlarından hem de yaşamlarının bir kısmını bu bölgede geçirmelerinden kaynaklanmaktadır. Bölge ile bağları devam eden bu kişiler açısından bölgenin tarihi, sosyal ve ekolojik dokusunun korunması, çevrenin kuşaklardan kuşağa taşınması istencinden de beslenmektedir.
Daha sonra Avukat Cömert Erdem her geçen gün yaklaşan bu doğal felaketin önüne geçmek için bir an önce yürütmeyi durdurma kararı verilmesini talep ediyoruz, dedi.
Topçu Köyü Muhtarı Satı Mehmet Ünlü ise, HES’in yapılacağı bölgenin Fatih döneminden kalan tarihi kalıntılarla dolu olduğunu ve HES’in yapılmasını istemediklerini belirtti.
ÇED olumlu raporuna dava açanlar, bölgede arı yetiştirildiğini, su değirmeni bulunduğunu, Zarbana çayında balık türleri bulunduğunu, bölgede kantolon çiçeği gibi insanlara ve canlıya faydalı bitki türleri bulunduğunu belirttiler.
HESİNİZE KARŞI HEPİMİZ PLATFORMU üyelerinden Kemal Erdoğan ise bölgemizin ekonomik açıdan zaten daraldığını, insanların göçmek zorunda bırakıldığını belirtti ve ’’Bizim dedelerimiz İnebolu ve Kastamonu civarında çok sayıda şehit vermiştir.
Aşağı Ersizler ve Yukarı Ersizler köyleri erkeklerini cephede kaybetmiş köylerdir. Ve bu köyler tanımadığımız, bilmediğimiz çok zengin bir şirkete peşkeş çekiliyor. Biz buna karşıyız. Zarbana Çayına Hes yapılarak burasının da mağdur edilmesini istemiyoruz, Hes’i istemiyoruz, dedi.
Aşağı Ersizler ve Yukarı Ersizler köyleri erkeklerini cephede kaybetmiş köylerdir. Ve bu köyler tanımadığımız, bilmediğimiz çok zengin bir şirkete peşkeş çekiliyor. Biz buna karşıyız. Zarbana Çayına Hes yapılarak burasının da mağdur edilmesini istemiyoruz, Hes’i istemiyoruz, dedi.
