Yapay zeka (AI) araçlarının ve tekniklerinin iş dünyasındaki ve küresel ekonomideki rolü sıcak bir konudur. AI'nın tartışmasız radikal değişikliklere yol açabileceği göz önüne alındığında, bu şaşırtıcı değildir. AI devrimi henüz emekleme döneminde değil ve ekonomik etkisinin büyük bir kısmı henüz gelmiyor.

 

McKinsey Global Institute'un yeni araştırması, AI'nın dünya ekonomisi üzerindeki etkisini simüle etmeye çalışıyor. 

 

Bu simülasyonda öncelikle, AI teknolojilerinin nasıl benimseneceğine ve özümseneceğine dair aşağıdan yukarıya bir görüş geliştirmek için şirketlerin davranışları ve çeşitli sektörlerin dinamikleri hakkında bir anlayış geliştirilmiş. İkincisi, ülkelerin, şirketlerin ve işçilerin AI'ya geçiş yaparken yaşayabilecekleri olası aksaklıkları dikkate alan bir çalışma yapılmıştır. Bu geçiş döneminde büyük olasılıkla maliyetler olacaktır ve bunların herhangi bir tahminde dikkate alınması gerekmektedir. 

 

Analiz, ekonomik kazanımların ve kayıpların firmalar, çalışanlar ve ülkeler arasında nasıl dağıtılacağını ve bu dağılımın Yapay Zeka(AI) faydalarının yakalanmasını nasıl engelleyebileceğini incelemektedir. Üçüncü, Analiz, bu aşamada mevcut olan en iyi bilgiye dayanarak AI'nın potansiyel ekonomik etkisine bir kılavuz olarak görülmelidir.

Önemli bulgular arasında şunlar vardır:

 

 

 

McKinsey Global Institute, beş yaygın AI kategorisine bakmıştır: bilgisayar görüşü, doğal dil, sanal asistanlar, robotik süreç otomasyonu ve gelişmiş makine öğrenimi.

 

Şirketler bu araçları muhtemelen farklı derecelerde kullanacak. Bazıları fırsatçı bir yaklaşım benimseyecek, sadece tek bir teknolojiyi test edecek ve belirli bir işlevde deneme yapacaktır (modellemeyi benimseme yaklaşımı). Diğerleri daha cesur olabilirler, beşini de kabul ederler ve daha sonra onları tüm kurumda özümserler (tam özümseme olarak adlandırılan bir yaklaşım). Bu iki kutup arasında, farklı benimseme aşamalarında birçok şirket olacak; Model ayrıca bu kısmi etkiyi de yakalar.

 

2030 yılına gelindiğinde, simülasyon ortalama olarak şirketlerin yaklaşık yüzde 70'inin en az bir tip AI teknolojisini benimsemiş olabileceğini, ancak yarısından azının beş kategoriyi tamamen özümseyeceğini göstermektedir. Benimseme ve tam kapsama modeli, diğer teknolojilerde gözlemlenenlere göre nispeten hızlı olabilir.

 

Bazı engeller, Otomasyon teknolojisini benimseme zorlukları, hızlı bir şekilde benimsenme ve kapsamayı engelleyebilir. Örneğin geç benimseyiciler yetenekleri geliştirmekte geciktikleri için yapay zekadan  etki üretmeyi zor bulabilirler çünkü ön koşucular zaten AI fırsatlarını yakaladı.  Bununla birlikte, simülasyonun benimsediği küresel ortalama kabul ve özümseme seviyesinde, AI 2030 yılına kadar 13 trilyon dolar ya da bugün ile karşılaştırıldığında yaklaşık yüzde 16 daha yüksek kümülatif GSYİH sunma potansiyeline sahiptir. Bu, yıllık yüzde 1,2 ek GSYİH büyümesi anlamına geliyor. Bu etki, tarih boyunca diğer genel amaçlı teknolojilerle karşılaştırılabilir.

 

İş gücü otomasyonu, yenilikçilik ve yeni rekabet gibi bir dizi faktör, AI kaynaklı verimlilik artışını etkiler. AI'nın benimsenme hızı gibi mikro faktörler ve bir ülkenin küresel bağlılığı veya işgücü piyasası yapısı gibi makro faktörler, her ikiside etkinin büyüklüğüne katkıda bulunur.

 

Simülasyonda yedi olası etki kanalı incelendi. Bunlardan ilki, AI'nın benimsenmesinin, şirket verimliliğine doğrudan etkisi olan üretim faktörlerine olan ihtiyaç ve bunların karışımı üzerine etkisi ile ilgilidir. Diğer dördü ise geniş ekonomik çevreye ve AI'ya geçiş ile ilgili AI'nın benimsenmesiyle bağlantılı dışsallıklar. Bu yedi kanalın, şu andaki anlayış ve eğilimlere dayanılarak kesin veya zorunlu olarak kapsamlı değil, bir başlangıç noktası olduğu kabul edilmektedir. (Exhibit 1 (Ek 1)).

 

 

AI'nın etkisi doğrusal olmayabilir, ancak zamanla hızlanan bir ivmede büyümeye katkısı, önümüzdeki beş yıl içinde 2030 yılına kadar üç veya daha fazla kat olabilir. AI'nın benimsenmesi için bir S-eğrisi modeli, muhtemelen bu teknolojilerin öğrenilmesi ve dağıtılmasıyla ilgili önemli maliyetler ve yatırımlar nedeniyle yavaş bir başlangıç, daha sonra rekabetin kümülatif etkisi ve sürecin tamamlayıcı kabiliyetlerinde bir iyileşme tarafından bir ivme ile yönlendirilen   yenilikler ortaya konacaktır.

 

Bu yavaş başlangıç modeli yapay zekanın etkisinin sınırlı olacağının kanıtı olarak yanlış yorumlanabilir. Bu teknolojilere erken geçiş yapanların faydalarının boyutu, sınırlı veya geç geçiş yapan firmaların pahasına daha sonraki yıllarda artacaktır.

 

 

Al ekonomik aktiviteye bir destek sağlayabilse de faydaların eşitsiz olması muhtemeldir.

 

 

Potansiyel olarak, AI mevcut dijital uçurumu güçlendirerek ülkeler arasındaki uçurumu genişletebilir. Ülkeler, AI benimseme oranları değiştikçe farklı stratejilere ve yanıtlara ihtiyaç duyabilir.

 

AI benimseme liderleri (çoğunlukla gelişmiş ülkelerde) gelişmekte olan ülkeler üzerindeki liderliklerini artırabilir. Gelişmekte olan ülkeler sadece yüzde 5 ila 15 arasında bir oran yakalayabilirken, önde gelen AI ülkeleri net ekonomik faydalarda yüzde 20 ila 25 daha fazla yakalayabilir. Pek çok gelişmiş ülkenin, GSYİH büyüme ivmesi yavaşladığından, çoğu durumda, yaşlanan nüfus yüzünden zorluğu kısmen yansıttığı için, daha yüksek verimlilik artışı elde etmek için AI'yı zorlamaktan başka bir seçeneği olmayabilir. 

 

Üstelik, bu ekonomilerde ücret oranları yüksektir, bu da düşük ücretli, gelişmekte olan ülkelerde olduğundan daha fazla işgücünün makineyle ikame edilmesine daha fazla teşvik olduğu anlamına gelir.

 

Aksine, gelişmekte olan ülkeler, en iyi uygulamaları yakalamak ve endüstrilerini yeniden yapılandırmak, üretkenliklerini iyileştirmek gibi başka yollara sahip olma eğilimindedirler. Bu nedenle, AI'yı zorlamak için daha az teşvik edici olabilirler (ki bu, her halükarda, onlara gelişmiş ekonomilerden daha düşük bir ekonomik fayda sunabilir). Bazı gelişmekte olan ülkeler bu kuralın istisnaları olabilir. Örneğin, Çin, AI tedarik zincirinde küresel bir lider olmak için ulusal bir stratejiye sahiptir ve yoğun bir şekilde yatırım yapmaktadır.

 

 

AI teknolojilerinin, ön koşucular (işletmelerin tamamında AI aletlerini gelecek beş ila yedi yıl boyunca tamamen kapsayan şirketler) ve diğerleri arasında (AI teknolojilerini hiç benimsemeyen ya da tam olarak benimsemeyen şirketler) bir performans açığına yol açması olasıdır. 

 

2030 yılına kadar kapsayan süreçte spektrumun bir ucunda, ön koşucuların bundan orantısız olarak yararlanması muhtemeldir. 2030'a kadar, nakit akışlarını potansiyel olarak ikiye katlayabilirler Bu önümüzdeki on yıldan daha uzun bir süre için ek yıllık net nakit akışı artışının yaklaşık yüzde 6 olduğunu göstermektedir. Bu da AI teknolojilerinde önde gelenler için (BT tabanına, AI'ya yatırım yapma eğilimine ve AI için iş durumunun olumlu görüşlerine sahip olma eğiliminde olduklarından) güçlü bir başlangıçtır.

 

 Spektrumun diğer ucunda, gün geçtikçe, bugünkü maliyet ve gelir modeli varsayılarak, günümüz seviyelerinden nakit akışlarında yüzde 20 civarında bir düşüş yaşanabilir. Bu kar baskısının önemli bir itici gücü, pazar payını geri kalmışlıktan öndeki rakiplere kaydırabilecek şirketler arasında güçlü rekabet dinamiklerinin varlığı ve AI'nın faydalarının eşit olmayan dağılımını tartışmaya yol açabilir (Exhibit 2 (Ek 2)).

 

 

[Henüz] AI ne yapabilir ve yapamaz'a bakıldığında bireysel işçilerin seviyesinde genişleyen bir boşluk ortaya çıkabilir, işlere duyulan talep, tekrar eden görevlerden toplumsal ve bilişsel olarak yönlendirilen ve daha fazla dijital beceri gerektirenlere doğru kayabilir. 

 

Tekrarlayan aktivitelerle karakterize edilen veya düşük seviyeli dijital becerilere ihtiyaç duyan iş profilleri, toplam istihdamın payı olarak en büyük düşüşü, yaklaşık yüzde 40'tan 2030'a kadar yaklaşık yüzde 30'a çıkarabilmektedir. 

Paylaşımdaki en büyük kazanım, rekabete aykırı faaliyetlerde ve yüksek dijital becerilere ihtiyaç duyanlarda, yaklaşık yüzde 40'tan yüzde 50'nin üzerine çıkarak olabilir.

 

Bu değişimlerin ücretler üzerinde bir etkisi olacaktır. Toplam ücret faturasının yaklaşık yüzde 13'ünün, gelirlerin yükselebileceği, rekabetin olmadığı ve yüksek dijital becerilere ihtiyaç duyan kategorilere kaydığını simüle ederken, tekrarlayan ve düşük dijital beceri kategorilerindeki çalışanlar ücretlerinde bir durgunluk ya da hatta bir kesinti yaşayabilirler.  İkinci grubun toplam ücret faturasının payı yüzde 33'ten yüzde 20'ye düşebilir.

 

Bu genişleme boşluğunun istihdam ve ücretlerdeki doğrudan bir sonucu, insanlar için, özellikle AI araçlarının geliştirilmesi ve kullanılması konusunda beceri sahibi insanlar için yoğunlaştırıcı bir savaş olacaktır. Öte yandan, makinelerle çalışmak için gerekli dijital ve bilişsel becerilerden yoksun olan insanların nispeten yüksek bir kısmı için yapısal fazla arz potansiyeli de söz konusudur.

 

Genel olarak, AI'nın benimsenmesi net istihdam üzerinde önemli bir etkiye sahip olmayabilir. Tam zamanlı istihdam talebi üzerinde büyük baskılar olacaktır, ancak toplam net etki birçok korkudan daha sınırlı olabilir. Ortalama küresel senaryomuz, toplam tam zamanlı eşdeğer istihdam talebinin düz kalacağını veya hatta 2030 yılına kadar işlerde hafif olumsuz bir etkinin olabileceğini göstermektedir.

 

AI'nın verimlilik karması muhtemelen hemen gerçekleşmeyecek. Etkisinin zaman içinde hızlanarak artması muhtemeldir; Bu nedenle, ilk yatırımın faydaları kısa vadede görünmeyebilir. Sabır ve uzun vadeli stratejik düşünce gerekli olacaktır.

 

Politika yapıcılar, otomasyonun işleyişinde olduğu gibi, işlerinde algılanan tehdide ilişkin olarak vatandaşların yaşayabileceği anlaşmazlıkların üstesinden gelmek için cesur bir liderlik sergilemelidir. Şirketler ayrıca, insanların yapay zeka ile çalışmalarını özümseme görevinde çözüm arayışında önemli aktörler olacaklar. 

 

Bireylerin iş devirlerinin daha sık olabileceği yeni bir dünyaya uyum sağlamaları gerekecek, yeni istihdam türlerine geçiş yapmak zorunda kalabilecekler ve olasılıkla değişen bir iş piyasasının ihtiyaçlarını karşılamak için becerilerini sürekli olarak yenilemeleri ve güncellemeleri gerekiyor.
 

Eski işlerde yaratılan yeni işlerin tarihsel eğilimlerini kullanarak ve AI teknolojilerinin iş gücünden tasarruf eden doğasını akıllı otomasyon yoluyla dikkate alan daha düşük bir işgücü-üretim oranını ayarlayarak, AI'ye yatırımla yürütülen yeni işler, istihdamı 2030 yılına kadar yaklaşık yüzde 5 oranında artırabilir. Toplam verimlilik etkisi, yaklaşık yüzde 10'luk istihdama olumlu katkıda bulunabilir.

 

1. McKinsey&Company

Discussion Paper,September 2018

McKinsey Global Institute

Notes from the frontier: Modeling the impact of AI on the world  economy

By Jacques Bughin, Jeongmin Seong, James Manyika, Michael Chui, and Raoul Joshi