İçme sularımız ve yazılım

Yaşadığımız süreçte, gerek savunma, gerek havacılık gerekse otomotiv endüstrisinde yapılmakta olan girişimler, dışa bağımlılığımızın her anlamda azalımını sağlamaktadır.
İçme sularımız ve yazılım
Tabii ki bu ve benzeri hatta her sektörde gizli lokomotifimiz “yazılım” daki beyin gücümüz ve yapılan yatırımlardır. Yazılım sözkonusu olduğunda Akıllı Sistemler için yapılmakta ve yapılacak olan çalışmalarda Teknoparklarımızın yanısıra Bilişim Vadisi de doğru master planının önemli parçasıdır. 
 
Yazılım ile uğraş veren girişimcilerimiz süreç içerisinde gelen taleplere göre, doğru çözüm ve ürünlerle ülkemiz için sevindirici başarı öyküleri yazmaktadırlar…
 
Gelin bu hafta bu firmalardan birisi olan KLORSİS firmasını mercek altına alalım ;
03.11.2011 yılında kurulan KLORSİS, yazılım firması olarak faaliyetlerde bulundu. Pompa firmalarına da yazılım hizmeti vermekteydi. Şehir içi ve şehir dışı piyasalarından gelen talep üzerine üretim yapmak için yönetim kurulu tarafından karar alındı. KLORSİS olarak ilk pompasını uzun bir ARGE  döneminden sonra 2014 yılında akıllı dozaj pompası olarak üretmeyi başardı. 
 
Misyon ve vizyon ilkelere bağlı kalarak koyulan hedeflere ulaşmak için durmadan ve hız kesmeden farklı teknolojik ürünler üretebilmek adına gece gündüz çalışmaya devam edildi. Nihayetinde güzel sonuçlarda elde edildi. 2015 yılından sonra takip eden yıllarda haberleşme cihazı, el tipi analizör ve online saha tipi analizör üretiminide gerçekleştirip piyasaya kendini hızlı bir şekilde ispat etmiş oldu.
 
Türkiye de ilk ve tek olma özelliğine sahip olan ürünler Bilim ve Sanayi Bakanlığı’nda orta-yüksek teknoloji sınıfında yer almaktadır. KLORSİS; dozaj pompaları, analizör sistemleri, haberleşme cihazları ve ekipmanları ile ilgili ürünlerin üretimi, satışı ve satış sonrası hizmetleriyle Orta Doğu bölgesinde  önde gelen firmalarından biridir.
 
Aşağıdaki başlık grupları KLORSİS firmasında bugünden geleceğe giden sürdürülebilir yolda önemli yer tutmaktadır.
 
SOSYAL SORUMLULUK BİLİNCİ
İŞ GÜVENLİĞİ VE İŞ SAĞLIĞI 
 
SOSYAL SORUMLULUK BİLİNCİ
 
KLORSİS Dozajlama Pompaları için güvenilir bir kurum olmak demek sadece iyi bir ürün tasarlamak demek değil; üretim öncesinde ve sonrasında çok daha kapsamlı bir süreç yönetimi yapmaktır. Daha ürün ortaya çıkmadan çalışanlar için sağlıklı ve doğaya saygılı bir ortam yaratılırken fabrika ve üretim ortamındaki faaliyetlerden doğabilecek çevresel sorunlar ve insan sağlığı üzerinde oluşabilecek olumsuzluklar en aza indirilmeye çalışılır.
 
Üretim süreçlerinde ve üretim yaparken kullanılan materyallerin seçiminde çevre dostu olmasına özenle dikkat edilmekte ve bu doğrultuda ürünler çevre dostu olarak tasarlanıp bu esaslarla üretilmektedir.
 
İŞ GÜVENLİĞİ VE İŞ SAĞLIĞI 
 
KLORSİS Pompa için çevre bilinci insan bilinci ile beraber büyüyen bir sorumluluk düşüncesine sahip olduğundan, üretim süreçlerinde sürekli iyileştirme çalışmaları yapılmakta çalışanlara daha sağlıklı bir çalışma ortamı yaratmak, oluşabilecek riskleri ortadan kaldırmak için hep daha iyisi araştırılmaktadır. Sahip olunan bu bilinçle şirket çalışanlarının meslek hastalıklarından korunması için periyodik sağlık kontrolleri yaptırılmakta, tüm riskler en aza indirilmeye çalışılmaktadır. Çalışma ortamlarında maksimum güvenliği sağlayabilmek için ulusal ve uluslararası standartları karşılayabilen İSG (İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği) kurallarının uygun olarak denetlendiği bir sistem mevcuttur. İş güvenliği konusunda çalışanlara verilen eğitimlerle sahada ve sosyal yaşamda güvenlik kültürü aşılanmaya devam edilmekte , bu kültürün bir parçası olmuş, duyarlı çalışanlarla Türkiye sanayisinin bir adım daha ileri taşınması amaçlanmaktadır.
 
Bu bağlamda ülke ekonomisine katkı temelli belirlenen stratejik hedeflerde şu şekilde 
geliştirilmiştir.
 
STRATEJİK HEDEFLER
 

 
Bu stratejik hedefler doğrultusunda KALİTE’ye BAKIŞ’ta bir başka önemli nokta olarak gözönünde bulundurulursa KLORSİS Kalite Yöntemine bağlı olarak yaptığı üretimlerlerle şu sertifikalara sahiptir: 

Not: TSE belgelerine de başvuru yapılmış, sonuçlanması beklenmektedir.
 
Firma Gaziantep Sanayi tesisinde 5.000 m² alanda faaliyet göstermektedir ve müşteri memnuniyeti hedefli geliştirilen üretim politikalarıyla üretim makine parkurunu her geçen yıl daha da geliştirmiş ve geliştirmeye devam etmektedir.
 
Aslında bu üretim ve hizmetlere sağlıklı içme suyunun sağlanması noktasından bakıldığında:
KLORSİS bir Kamu Sağlığı Projesi’dir.
 
İnsan Sağlığı’nın risk altında olmaması için yükseltgen bir madde olan klorun kontrollü bir şekilde dozajlanması gerekmektedir. Klor miktarı az verildiği zaman suda bulunan mikrobiyolojik bakteri kirliliğini önlenememiş olur ve buda hastalıklara yol açmaktadır.Az olması sorunlara yol açtığı gibi fazla miktarda dozajlanması da yükseltgen bir madde olduğundan vücut anatomisini zaman geçtükçe yıpratmakta ve sorunlara yol açmaktadır. Bu ve vb. nedenlerle Su İşletmelerinin suyu içme noktalarında (özellikle kırsal bölgelerde) daha fazla temiz ulaştırabilmesi önem arz etmektedir. Bu hususlar dikkate alınarak KLORSİS olarak aşağıda ki yönetmeliğe uygun üretimler yapmaktadır:

20 Ekim 2016 tarihli ve 29863 sayılı Resmî Gazete Sağlık Bakanlığı’nın;
İNSANİ TÜKETİM AMAÇLI SULAR HAKKINDA YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK 
 
MADDE 4 – Aynı Yönetmeliğe aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
 
“İçme-kullanma suyu depolarında otomatik klorlama cihazı uyum süreci “
 
GEÇİCİ MADDE 7 – Bu Yönetmeliğin 10 uncu maddesinin beşinci fıkrasındaki suyun debisine ve basıncına göre ayarlanabilen otomatik klorlama cihazları ile getirilen dezenfeksiyon zorunluluğuna, bu maddenin yayımlandığı tarihten itibaren sekiz ay içinde mahalli idarece uyum sağlanır.”
 
MEVCUT SİSTEMLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ 
 
Aşağıda diğer yurt içi ve yurt dışı menşeili ürünlerin çalışma prensibini inceleyebilirsiniz ;
Mevcut sistemlerde sudaki klor değerleri fiziksel olarak elle ölçülmektedir. Ölçüme göre dozaj pompalarının saat/litrede atacağı klor miktarı dozaj pompasının yanına giderek ayarlama işlemi yapılmaktadır. Su miktarının değişmesi halinde ayarlanan klor miktarı değişmediğinden suya katılan klor miktarı az veya çok olabilmektedir. Gezici teknik ekipler sırayla her ilçeyi her köyü, her depoyu gezmek zorunda kalmaktadır.
 
Klor seviyesi takibi yapılamadığından kloru biten yerlere yanlarında yeterli klor olmadığı takdirde tekrar gelmek zorunda kalabiliyorlar. Her geldiklerinde ölçüm yaparak dozaj ayarını kontrol etmek zorundalar ve ihtiyaç var ise ilk noktalara dönüp tekrar ayarı değiştirmek zorundalar.
 
Pompa arızaları ve özellikle tıkanma gibi bir durumda, suya kloru gereğinden fazla veya çok miktarda suyun klorsuz halde içme şebekelerine verilmesi söz konusu olabilmektedir.
 
KLORSİS SİSTEMİ NASIL ÇALIŞIR ?
 
KLORSİS’in işletim mantığı çok basit ama bir o kadar da etkilidir;
KLORSİS Akıllı Dozajlama Sistemi ana kaynaklardan gelen (kuyudan, barajlardan veya akarsu ) ve şebekeye giden suyun miktarını bir debimetre yardımı ile ölçerek geçen su miktarına göre sisteme klor vermektedir. Hat içerisinden geçen su fazla ise doğru orantılı olarak fazla klor az miktarda su geçişinde yine doğru orantılı olarak az miktarda klor vermektedir. Eğer su akışı yok ise şebekeye klor vermemektedir.
 
Sistem, verilen kloru ve suda ki önemli parametreleri (pH, Sıcaklık, Orp, Bulanıklık, İletkenlik) gibi değerleri birlikte anlık ölçerek eş zamanlı dozaj pompası ile bağlantıyı kurar ve özel yazılımı sayesinde yönetir. Ölçüm değerlerine göre klorlama miktarını artırır veya azaltır.
 
Sonuç olarak içme suları %100 kontrol altında olmuş olur ve yine dozajlama sistemlerinin yanına gitmeden hem maddi hem de iş gücü açısından ciddi oranlarda tasarruf sağlanmış olur.
 
SİSTEM ÇALIŞMA DETAYI
 
Şehir şebeke içme suları arıtma tesislerinden geldikten sonra, içerisinde arıtma sırasında giderilemeyen az miktardaki mikroorganizmalar ve bunların organik kalıntılarının dağıtım sırasında çoğalma ve diğer riskleri engellemek için klor ile dezenfeksiyon işlemi (son klorlama basamağı) yapılır. 
 
Klorlama işlemi yapılırken suyun içerisindeki mikroorganizma miktarı ve türleri, sertlik derecesi ve iyon derişimi, pH ve sıcaklık gibi parametreler ile gönderilen suyun debisi dikkate alınmaktadır. Klorlama dışında dezenfeksiyon yöntemleri olsa da klor ile dezenfeksiyonu avantajlarının fazla olması nedeni ile tercih edilmektedir. 
 
Bu avantajlar şöyle sıralanabilir;
Etkinliğinin başka bir deyişle yükseltgenme özelliğinin yüksek olması
Uygulama kolaylığı sağlaması
Dezenfeksiyon işlemi için gerekli tesisin basit olması
Depolama ve nakliyesinin kolay olması
Üretiminin kolay olması
Ucuz olması
Meydana gelen kloramin bileşikleri sayesinde dezenfeksiyon işleminin devam etmesi
Organik maddeler dışında ağır metaller dışında reaksiyona girerek elimine etmesi
 
Suya klor eklenince belli bir oranı aktif klora dönüşür ve suyun içerisindeki maddeler ile reaksiyona girer. Reaksiyona giren klor bağlı klor, geri kalan aktif klor ise kalan veya serbest klor olarak adlandırılır. Şehir şebekesine verilen suyun serbest klor miktarı son noktada 0,2 – 0,5 mg/lt (ppm) aralığında olmalıdır. Klorlanan suyun pH’ı 8,00’den düşük olması gereklidir. Aktif klor etkinlik oranı tablo 1 de verilmiştir.
 
Tablo 1. Aktif klor etkinliğinin pH değerine göre değişimi. pH arttıkça klorun aktifliği azalmaktadır.
 

 
Klorlama miktarını etkileyen bir diğer etken ise klorlanacak suyun, içerisinde inaktivayonu yapılacak olan mikroorganizma-virüs türü ve su sıcaklığıdır. 
 
Bu veriler dikkate alınarak dağıtımın son noktasında olması gereken serbest klorun miktarı hesaplanır (Resim 1 – F). Bundan sonra şehrin kapasitesine göre pompalanacak suyun debisi, bu akışa verilmesi gereken doz ve stok klor tankının hacmi ile klor derişimi ve klor karıştırma tankında bekletme süresi hesaplanmalıdır. Sisteme verilmesi gereken dozun akıllı sistem tarafından önceden verilmiş olan istenilen doza sahip olduğu haberleşme sistemi sayesinde otomatik ayarlanmaktadır. 
Klorlanacak klor çeşidi önemlidir. Sisteminizde tercih ettiğiniz sıvı klor yani Sodyum Hipoklorit’in aktif klor içeriği genellikle %5 ile 20 aralığında değişmekle beraber mutlaka bilinmelidir. Bu orana dayanarak stok klor tankının (Resim 1 – B) derişimi klorlanacak suyun debisine göre belirlenir. Stok klorun bekleme sıcaklığı 29 °C’den düşük, bekleme süresi ise 10 günden aşağı olmalıdır. Stok klorun derişimi arttıkça klorun yarı ömrü azalmaktadır. Sıvı klordan başka toz klor ve gaz klor (elementer klor) ile de klorlama yapılabilir. Aşağıdaki örnek hesaplamalarda sıvı klor kullanıldığı kabul edilmiştir.
 
Klorlama miktarını etkileyen bir diğer etken ise klorlanacak suyun, içerisinde inaktivayonu yapılacak olan mikroorganizma-virüs türü ve su sıcaklığıdır. 
 
Bu veriler dikkate alınarak dağıtımın son noktasında olması gereken serbest klorun miktarı hesaplanır (Resim 1 – F). Bundan sonra şehrin kapasitesine göre pompalanacak suyun debisi, bu akışa verilmesi gereken doz ve stok klor tankının hacmi ile klor derişimi ve klor karıştırma tankında bekletme süresi hesaplanmalıdır. Sisteme verilmesi gereken doz akıllı sistemimiz tarafından önceden verilmiş olan istenilen doza sahip olduğu haberleşme sistemi sayesinde otomatik ayarlanmaktadır. 
Şehir şebekesine verilecek olan suyun asgari klor dozu (giriş dozu) suyun kalitesine göre belirlenmekle beraber şehir şebekelerindeki az miktardaki bakteri içereceğinden bu doz 1 ppm, kuyu suları için 1,5 ppm, baraj suları için ise 2-2,5 ppm olarak verilir (Resim 1 – E). Ancak her ne kadar suyun kalitesi bu şekilde kategorilere ayrılmışsa da şebekenin giriş noktasında verilecek doz, dağıtımın son noktasında (Resim 1 – F) yukarıda belirttiğimiz gibi 0,2 ile 0,5 ppm aralığında olacak şekilde ayarlanmalıdır. Klor dozlandıktan sonra aktif klorun etkisini gösterebilmesi için bir depo içinde karışması sağlanacak şekilde belli bir süre bekletilmesi gerekir. 
 
Aşağıda örnek klorlama hesabı gösterilmiştir;
%14’lük sıvı klor (sodyum hipoklorit) 133.333 ppm aktif klor bulundurmaktadır. 160 m3 debi ile (160000 litre/saat) şebekeye su veren sisteminizde (Resim 1 – A) kurulu olan KS-453 Dozaj Pompası (Resim 1 – C) ile 1,2 litre/saat dozlama yapıldığı kabul edilirse giriş dozlamasını 0,5 ppm olması için sisteme verilecek olan klor derişiminin 66.666 ppm olması gerekmektedir. Yani stok klor tankındaki saf suya eklenecek olan sıvı klorun 1’e 1 kat sulandırılmış şekilde hazırlanması gerekmektedir.

Stok klor tankının 1 haftalık tüketim için hacmi hesaplanacak olursa;
7 gün x 24 saat x 1,2 litre = 201,6 litrelik (~0,2 m3) klor stok tankı yeterlidir.
 
Sıvı klorun %1’lik dilimi 9523,81 ppm aktif klor içermektedir. Değişik oranlardaki klorun stok dilüsyon tankına eklenmesi için gerekli sulandırma buna göre hesaplanmalıdır.
 
Yukarıdaki hesaba göre %7’lik sıvı klor sulandırılmadan stok klor tankına eklenmelidir.
 
Bekletme süresi genellikle 30 dakika olarak belirlenir. Bu süre belirlenirken bekletme deposunun (Resim 1 – D) giriş çıkış debisi, içyapısında perdeleme sistemi olup olmaması ve bunun dışında da yukarıda belirttiğimiz gibi engellenmek istenen mikroorganizmaların türüne ve miktarına bağlıdır. 
Sistemdeki KSA – 1000 klor ölçüm analizörü (Resim 1 – E) ve KS – 453 dozaj pompasına (Resim 1 – C) bağlı KS – RMT remote (Resim 1 – G) sayesinde uzaktan haberleşmeli ve akıllı sistem olduğu için şebekeye verilecek klor dozunu otomatik hesaplamaktadır. Kurulu olan sistemde klor dezenfektanı, uygun su debisi kontrolü ve sudaki bakiye dezenfektanın ölçümü sonucu çıkan miktarların sistemin yazılımına girilmesi sonucunda gereken miktarda dozlanacak, su deposunun girişini ayarlayacak, çıkışta bakiye dezenfektan miktarını sabit tutma algoritması modellenecektir.

Sistemdeki ekipmanlar birbiriyle haberleşerek ve otomatik olarak dezenfektan dozlaması yaparak sistemin çalışması zaman ve insan iş yükünü azaltmış olacaktır.
 

 
Resim 1. Şehir şebekesinin klorla dezenfekte edilme şeması.
A) Pompa ve Debimetre
B) Stok Klor Tankı
C) KLORSİS KS-453 Klor Dozajlama Pompası
D) Bekletme Deposu
E) KLORSİS KS-100 Klor Analizörü
F) Su Dağıtım Şebeke Son Noktası
G) KLORSİS KS-RMT Remote
 
KLORSİS SİSTEM AVANTAJLARI

 
KLORSİS KULLANIM ALANLARI
 

 
Birçok belediye-Sağlık Bakanlığı-TSK-Gazlı içecek Firmaları vb…., KLORSİS’in Başarı Hikayeleri’nin var olduğu yerlerdir.
 
Bu vb. Başarı Hikayeleri’nin ortaya çıkmasında çalışanın İş Ve Yaşam döngüsü çıkmazında
Özgür ve Rahat çalışma Ofis’leri olması gerektiğide gözardı edilmemelidir:
 
Sonuç mu….?
Evde-Ofiste-Dağda-Bayırda her yerde , her düzeyde yapılabilen “Yazılım ve buna  bağlı iş kolları “Ülkemizi” Dünya Ülkeleri arasında ilk 10’a taşıyacak en güçlü argümandır.”
 
Kaynak:
1. KLORSİS
2. bilisimvadisi web sayfası
3. incomediary web sayfası
 
Katkıları için Hüsnü Baysal’a teşekkürler
 
“SAHA İstanbul Genel Sekreteri İlhami KELEŞ’i TUBİTAK SAGE Yönetim Kurulu Üyeliğine
 seçilmesinden dolayı kutluyoruz.”

Yasal Uyarı : Yayınlanan köşe yazısı/haberin tüm hakları Gün Medya Grubuna aittir. Kaynak gösterilse dahi köşe yazısı/haberin tamamı özel izin alınmadan kullanılamaz. Ancak alıntılanan köşe yazısı/haberin bir bölümü, alıntılanan habere aktif link verilerek kullanılabilir. Ayrıntılar için lütfen tıklayınız.

Yorum Yazın