Farah Pehlevi
İran Hava Kuvvetlerinde görevli olan Azeri asıllı Söhrab Diba'nın tek çocuğuydu. Paris'te École Spéciale d'Architecture'de eğitim gördü. 21 Aralık1959'da Muhammed Rıza Pehlevi'yle evlendi. Bu evlilikten Rıza Pehlevi (d. 1960), Farahnaz Pehlevi (d. 1963), Ali Rıza Pehlevi (1966-2011) ve Leyla Pehlevi (1970-2001) adlarında dört çocuğu oldu. 1971'de, İran tarihinde ilk ve son kez olmak üzere Şahbanu unvanı alan tek hükümdar eşi oldu.1979'da İran İslam Devrimi'nin ardından kocası ve çocuklarıyla beraber sürgüne gitti. 1980'de, kocası Muhammed Rıza Pehlevi'nin ölümünden sonraABD'ye yerleşti.
Pehlevi hanedanı perişan olmuş ve yok olmanın eşiğine gelmiş bir ulusu modernleştirmek için yola koyulmuş bir aileydi. Hanedanın kurucusu Rıza Şah, Ali Rıza’nın büyük babası, acımasız bir tiran aynı zamanda vizyon sahibi bir reformistti. Rıza Şah, 1926’da bir darbeyle iktidara gelen okuma-yazma bilmeyen bir askerdi. Ülkesine demokrasi getirmeyi reddetmesinin başlıca nedeni, kendisinden sonra oğlunun şah olmasını istemesiydi. Bu isteği 1941’de Muhammed Rıza Şah’ın yükselişiyle gerçek oldu. Fakat hükümdar babasından farklı olarak Muhammed Rıza pısırığın tekiydi. İran’da II. Dünya Savaşı’ndan sonra ortaya çıkan ve Başbakan Muhammed Musaddak’ın temsil ettiği demokrasiden nefret etti, fakat onu ezmek için hiçbir şey yapmadı. Daha sonra adeta Tanrı’nın bir armağanı gibi, CIA ve İngiliz MI6 servisleri 1953’te İran petrol endüstrisini ulusallaştırmak isteyen Musaddak’ı devirdi. Bu da Muhammed Rıza Şah’ın mutlak iktidarı ele almasını sağladı.
Pehlevi hanedanı 20. yüzyıl jeopolitik hayatında neredeyse herkesin daimi ve değiştirilemez olarak gördüğü birkaç olaydan biriydi. 1979’da çöktü ve dünyayı en az, on yıl sonra gerçekleşen Sovyetler Birliği’nin çöküşü kadar sersemletti. İnsanlık tarihinde bir diktatöre karşı böylesi bir ittifakla isyan eden çok az ulus vardır. Pehlevi hanedanının günahlarını saymak çok zahmetli bir iş olur fakat belki de en önemlisi İranlılar’ı mollaları iktidara getiren bir devrime sürüklemek oldu.
İran Şahı Pehlevi’nin eşi Farah Diba, dul kaldıktan sonra Washington ve Paris arasında yaşamaya başladı. Küçük kızı Leyla ile (sağda) çok yakındı. İlk büyük acıyı Leyla’nın 2001 yılında aşırı dozda uyuşturucu alarak intihar etmesinden sonra yaşadı. Farah Diba önceki gün de küçük oğlu Ali Rıza’nın intiharı ile sarsıldı. 72 yaşındaki eski kraliçe oğlunun ölümüyle ilgili bir açıklama yapmadı. İran Şahı Pehlevi’nin üçüncü eşi olan Farah Diba 21 yaşında gelin olduğunda erkek çocuk doğurmak için büyük baskı altına girdi. Sonuçta ikisi erkek toplam 4 çocuk dünyaya getirdi. Çiftin 1966 yılında Life dergisine birlikte poz verdikleri büyük oğulları Rıza artık hayatta kalan tek varis.
İran Şahı Pehlevi her ikisi de sonradan ihtihar eden Leyla ve Ali Rıza ile 1975 yılında böyle poz vermişti. Stephen Kinzer “Eğer oğullar babaların suçlarından sorumluysa, Ali Rıza da suçluydu. Fakat eğer her birey yalnızca kendi eylemlerinden sorumluysa Ali Rıza masumdu” yorumunu yaptı.
Şah ve ailesi devrimden sonra sırasıyla Mısır, Fas, Bahamalar ve Meksika’da yaşadı. Bahamalar’da kendilerine özel bir plajları olan aile Şah’ın ölümünün ardından 1981 yılında Başkan Ronald Reagan tarafından ABD’ye davet edildi ve buraya yerleşti.
Pehlevi hanedanı perişan olmuş ve yok olmanın eşiğine gelmiş bir ulusu modernleştirmek için yola koyulmuş bir aileydi. Hanedanın kurucusu Rıza Şah, Ali Rıza’nın büyük babası, acımasız bir tiran aynı zamanda vizyon sahibi bir reformistti. Rıza Şah, 1926’da bir darbeyle iktidara gelen okuma-yazma bilmeyen bir askerdi. Ülkesine demokrasi getirmeyi reddetmesinin başlıca nedeni, kendisinden sonra oğlunun şah olmasını istemesiydi. Bu isteği 1941’de Muhammed Rıza Şah’ın yükselişiyle gerçek oldu. Fakat hükümdar babasından farklı olarak Muhammed Rıza pısırığın tekiydi. İran’da II. Dünya Savaşı’ndan sonra ortaya çıkan ve Başbakan Muhammed Musaddak’ın temsil ettiği demokrasiden nefret etti, fakat onu ezmek için hiçbir şey yapmadı. Daha sonra adeta Tanrı’nın bir armağanı gibi, CIA ve İngiliz MI6 servisleri 1953’te İran petrol endüstrisini ulusallaştırmak isteyen Musaddak’ı devirdi. Bu da Muhammed Rıza Şah’ın mutlak iktidarı ele almasını sağladı.
Pehlevi hanedanı 20. yüzyıl jeopolitik hayatında neredeyse herkesin daimi ve değiştirilemez olarak gördüğü birkaç olaydan biriydi. 1979’da çöktü ve dünyayı en az, on yıl sonra gerçekleşen Sovyetler Birliği’nin çöküşü kadar sersemletti. İnsanlık tarihinde bir diktatöre karşı böylesi bir ittifakla isyan eden çok az ulus vardır. Pehlevi hanedanının günahlarını saymak çok zahmetli bir iş olur fakat belki de en önemlisi İranlılar’ı mollaları iktidara getiren bir devrime sürüklemek oldu.
İran Şahı Pehlevi’nin eşi Farah Diba, dul kaldıktan sonra Washington ve Paris arasında yaşamaya başladı. Küçük kızı Leyla ile (sağda) çok yakındı. İlk büyük acıyı Leyla’nın 2001 yılında aşırı dozda uyuşturucu alarak intihar etmesinden sonra yaşadı. Farah Diba önceki gün de küçük oğlu Ali Rıza’nın intiharı ile sarsıldı. 72 yaşındaki eski kraliçe oğlunun ölümüyle ilgili bir açıklama yapmadı. İran Şahı Pehlevi’nin üçüncü eşi olan Farah Diba 21 yaşında gelin olduğunda erkek çocuk doğurmak için büyük baskı altına girdi. Sonuçta ikisi erkek toplam 4 çocuk dünyaya getirdi. Çiftin 1966 yılında Life dergisine birlikte poz verdikleri büyük oğulları Rıza artık hayatta kalan tek varis.
İran Şahı Pehlevi her ikisi de sonradan ihtihar eden Leyla ve Ali Rıza ile 1975 yılında böyle poz vermişti. Stephen Kinzer “Eğer oğullar babaların suçlarından sorumluysa, Ali Rıza da suçluydu. Fakat eğer her birey yalnızca kendi eylemlerinden sorumluysa Ali Rıza masumdu” yorumunu yaptı.
Şah ve ailesi devrimden sonra sırasıyla Mısır, Fas, Bahamalar ve Meksika’da yaşadı. Bahamalar’da kendilerine özel bir plajları olan aile Şah’ın ölümünün ardından 1981 yılında Başkan Ronald Reagan tarafından ABD’ye davet edildi ve buraya yerleşti.
Yasal Uyarı : Yayınlanan köşe yazısı/haberin tüm hakları Gün Medya Grubuna aittir. Kaynak gösterilse dahi köşe yazısı/haberin tamamı özel izin alınmadan kullanılamaz. Ancak alıntılanan köşe yazısı/haberin bir bölümü, alıntılanan habere aktif link verilerek kullanılabilir. Ayrıntılar için lütfen tıklayınız.