İş kanununda iş güvenliği arttırmak amacı ile birçok değişikliğe gidildi. 30.06.2012 tarihli 283369 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan 6331 sayılı kanun ile yeniden düzenlemeler ve değişiklikler yapılmıştır. Kamuoyunun merakla izlediği değişiklikler halen güncelliğini korumaktadır. Bunların içinde ilgi çeken konulardan İş sağlığı ve Güvenliği öncelik arz eden konulardan biridir.

Yasa gereği İş sağlığı ve Güvenliği Kapsamında olanlar;
Özel sektör ve Kamu kurumlarında ve bunlara bağlı bütün işyerlerinde ve işlerde, bu işyerlerinin işverenleri işveren vekilleri çırak ve stajyer dâhil olmak üzere bütün çalışanlarına işin mahiyetine bakılmaksızın yükümlülük verilmiştir.

İş sağlığı ve Güvenliği Kapsamında olmayanlar;
A-Türk Silahlı Kuvvetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığı faaliyetleri kapsam dışında tutulmuştur. Ancak Dikimevi, Fabrika, Bakım evleri ve benzeri işyerleri hariçtir.
B-Ev Hizmetleri
C-Afet ve Acil Durum birimlerinin müdahale faaliyetleri
D-Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve hesabına mal ve hizmet üretimi yapanlar
E-Hükümlü ve tutuklulara yönelik infaz hizmetleri sırasında iyileştirme kapsamında yapılan iş yurdu, güvenlik, meslek edindirme, eğitim faaliyetler.

Yeni yasanın getirdiği ve içeriğini temsil eden konuların tanımları 3. Madde de belilenmiştir.3.Madde aynen şu tanımları yapmaktadır;

İşyeri: Mal veya hizmet üretmek amacıyla maddi olan ve olmayan unsurlar ile çalışanın birlikte örgütlendiği, işverenin işyerinde ürettiği mal veya hizmet ile nitelik yönünden bağlılığı bulunan ve aynı yönetim altında örgütlenen işyerine bağlı yerler ile dinlenme, çocuk emzirme, yemek, uyku, yıkanma, muayene ve bakım, beden ve mesleki eğitim yerleri ve avlu gibi diğer eklentiler ve araçları da içeren organizasyon.

İşyeri hekimi; Kanunun 3 Maddesinde yapına tanıma göre: İş sağlığı ve güvenliği alanında görev yapmak üzere Bakanlıkça yetkilendirilmiş, işyeri hekimliği belgesine sahip hekim.
İşyeri sağlık ve güvenlik birimi: İşyerinde iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütmek üzere kurulan, gerekli donanım ve personele sahip olan birim.

Ortak sağlık ve güvenlik birimi: Kamu kurum ve kuruluşları, organize sanayi bölgeleri ile Türk Ticaret Kanununa göre faaliyet gösteren şirketler tarafından, işyerlerine iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini sunmak üzere kurulan gerekli donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça yetkilendirilen birim.

Yapılan değişiklikte tarafların yükümlülükleri de belirtiliyor. İşverenin yükümlülüğü, çalışanın yükümlülüğü görevi icra edecek olanların yetki ve yükümlülükleri yasa da ayrıca belirtilmiştir.

Bu bölüme ilave olarak;
Daha birçok değişiklikler ve yenilikler olan yasa ile ilgili gelecek yazılarımda değineceğim. Şimdilik merak edilen konuları ele aldım.

1-10 işçi çalıştıran işyerleri ayda 30-120 dakika arasında mesai yapacak şekilde, işyerinde doktor, hemşire ve iş güvenliği uzmanı görevlendirecekler. Görevliler işyeri çalışanlarını işyeri koşullarını kontrol edecekler iş sağlığı ve güvenliği konusunda gerekli önlemlerin alınmasını belirleyecekler.
Ondan az çalışanı olan işyerlerinin giderlerini Bakanlık karşılayacak.

Kamu kurum ve kuruluşları hariç 1-9 çalışanı olan işyerlerinin çok tehlikeli ve tehlikeli olarak tanımlanan işyerleri ile 10 az çalışanı bulunan az tehlikeli iş yerlerinin işi sağlığı ve iş güvenliği hizmet giderleri SGK tarafından karşılanmak sureti ile işyerlerine destek verilecek. Ancak kontrol ve denetimlerde işyerinde sigortalılık kapsamında bulunmayan çalışan tespit edildiğinde işverene bu tarihe kadar yapılan ödemeler faizi ile birlikte geri alınır ve işveren destekten 3 yıl süre ile yararlanamaz.

Söz konusu uygulamanın yürürlük tarihi;
1) Kamu kurumları ile 50’den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için yayımı tarihinden itibaren iki yıl sonra, ‘30.06.2014’
 

2) 50’den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için yayımı tarihinden itibaren bir yıl sonra, ‘30.06.2013’

3) Diğer maddeleri yayımı tarihinden itibaren altı ay sonra, ‘01.01.2013’ tarihlerinde yürürlüğe girer.
İdari para cezaları; Kanunun 6’ncı maddesinin birinci fıkrası gereğince belirlenen nitelikte iş güvenliği uzmanı veya işyeri hekimi görevlendirmeyen işverene görevlendirmediği her bir kişi için beş bin Türk Lirası, aykırılığın devam ettiği her ay için aynı miktar, diğer sağlık personeli görevlendirmeyen işverene ikibinbeşyüz Türk Lirası, aykırılığın devam ettiği her ay için aynı miktar, aynı fıkranın (b), (c) ve (d) bentlerinde belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen işverene her bir ihlal için ayrı ayrı binbeşyüz Türk Lirası, (ç) bendine aykırı hareket eden işverene yerine getirilmeyen her bir tedbir için ayrı ayrı bin Türk Lirası,

Yasa da kanuna muhalefet eden veya uygulamayı yapmayanlar için ciddi para cezaları öngörülmüş. Dolayısı ile işverenlerin konu ile ilgili hazırlıklarını yapmalarını tavsiye ederim. Aksi halde başları ağrıyacak veya yüklü miktarda İdari Para Cezası ile muhatap olacaklar.