1948 Tarihli Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda kabul edilen İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’ne göre "Herkesin sahibi bulunduğu (yarattığı) her türlü bilim, edebiyat veya sanat eserinden doğan manevi ve maddi yararlarını korunmasını isteme hakkı vardır."
Bu nedenle, bu tür eserler telif sahibinin ya da yasal temsilcisinin izni alınmaksızın kopyalanamaz, çoğaltılamaz veya yeniden satılamaz.
Ödemeden İndirme Neden yasadışı?
Telif hakkı bulunan bir şarkıyı, filmi veya başka bir medya dosyasını hangi nedenle olursa olsun izinsiz yada bedelini ödemeden kendi bilgisayarınıza indirmeniz bir suçtur.
Aynı şekilde telif hakkı bulunan bir medya dosyasını telif hakkı sahibinin izni olmaksızın elektronik veya elektronik olmayan yöntemlerle dağıtmak da yasalara aykırıdır.
Kim kontrol ediyor?
Amerika'da müzik ve film indirmeyi kontrol eden iki ana grup Amerika'nın Kayıt Endüstrisi Birliği (RIAA) ve Amerika Sinema Derneği (MPAA)'dir. Bu iki grup, indirmeleri ve web sitelerini telif hakkı ihlalinden dolayı sürekli olarak izlemektedir.
Bir şarkının veya filmin yasadışı bir şekilde indirildiğini gördüklerinde, indirilen adresle ilgili araştırmalar yapmaya başlarlar. Yasadışı indirmeye ciddi yasal ve mali sonuçları olacağına dair uyarılar yapılır.
Yapılan bir soruşturmanın ilk adımlarına bir gözatalım:
Amerika Webster Üniversitesi Bilgi Teknolojisi (BT) bölümü de RIAA veya MPAA'dan yasadışı indirme ve ihlal uyarıları alır.
Üniversitenin Bilgi Teknolojisi bölümü indirme etkinliğinin izini belirli bir bağlantı noktasına kadar geriye dönerek inceler ve kullanım günlüklerinin bir kopyasını hemen oluşturur.
Her bağlantı bir kişiyle ilişkilidir. Kişi belirlendikten sonra bilgi yasal işlemler için o bireyin bağlı bulunduğu birim yönetcisine (kişi kampüste yaşıyorsa Dekan veya Öğrenci Dekan Yardımcısı gibi) devredilir.
Türkiye'de yasal süreç
Yeni yasada 'link' değil, 'dosya' paylaşımının suç olarak tanımlandığı dikkat çekmekte. IP numarasından yakalanan kişi 2 uyarıdan sonra da yine aynı suçu işlerse 2 bin liradan başlayan para cezalarıyla karşı karşıya kalacak.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Telif Hakları Genel Müdürü Dinçer Ateş konunun yasal yönüyle ilgili açıklamasında; "5846 sayılı Telif Hakları Kanunu'nda yapılan değişiklikle ticari olsun ya da olmasın internetten fotoğraf, film, müzik ya da kitap paylaşımı yasal değildir" dedi.
Peki hangi paylaşımlar suç, hangileri değil
Yeni kanuna göre evinizde otururken bir filmi ya da müziği internetten indirip izlemenizde ya da dinlemenizde bir sorun yok. Ama diyelim ki bilgisayarınızda daha önce indirdiğiniz 500 tane mp3 ya da 200 tane film var. Bunu başka birinin bilgisayarına dosya olarak gönderdiğinizde, tek bir kişi bile olsa işte orada suç işlemiş sayılıyorsunuz.
LİNK PAYLAŞIMINDA SORUN YOK
Peki Twitter ya da Facebook aracılığıyla bir müziğin linkini binlerce takipçiyle paylaşmak suç mu? Hayır, link göndermek, isterseniz 500 bin kişiye gönderin suç değil. Dosya paylaşımı suç.
FSEK (Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu), bir eserin sahibine onu yayma, işleme, çoğaltma, temsil vs haklarını verir. Bu kanunun bizi ilgilendiren kısmı ise "ŞAHSEN KULLANMA HAKKI" dır.
Şahsen kullanmadan kasıt, şarkı yada filmi indiren kişininin bilgisayarında herhangi bir paylaşım programının olmadığı, indirilen eserin sadece indiren kişinin seyrettiği yada dinlediği durumdur.
Eğer indirdiğiniz bir içeriği P2P (Peer-to-peer) biçimde paylaşıma açık bir klasöre koyarsanız, bu andan itibaren artık siz de suç işlemiş olur ve korsan zincirine katılırsınız. Diğer bir deyişle bir filmin veya müziğin sadece bilgisayarınızda saklanması sizin hakkınızdır ve sizin sorumluluk alanınızdadır.
Yazılım ve programların şahsen kullanma hakkınına dahil olmadığı ve yasal olarak satın alınmadan indirilen bu içeriklerin suç teşkil edeceğini de unutmamak gerekir.
Virüsler ve Casus Yazılımlar
Yasa dışı indirme, bilgisayarınıza virüs bulaşması riskini de barındırmakta. Çoğu yasadışı indirme, kişilerin dosyalarını başkalarıyla paylaşmasına izin veren Peer-to-Peer (P2P) yazılımları aracılığıyla yapılır.
Dosyaları nereden alacağınız hakkında hiçbir fikriniz olmadığından virüs veya casus yazılım bulaşmış olup olmadıklarını bilmenin herhangi bir yolu da yok.
Virüs bulaşmış dosyaları bilgisayarınıza indirirken veri kaybı, aşırı pop up, yavaş internet bağlantısı ve olası kimlik hırsızlığı olabilir. Etkin bir anti-virüs yazılımı bile bu yolla gelen virüslerden sizi koruyamayabilir.
Yasadışı İndirme ve Paylaşmayı Nasıl Engellenir?
Peer-to-Peer (P2P) yazılımları, varsayılan olarak açık olan dosya paylaşım özelliklerine sahiptir. Bu özellik, bilgisayarınızdaki herhangi bir şarkı veya film dosyasını karşıdan yüklemek için başkaları tarafından kullanılabilir hale getirir.
Gerçekte, telif hakkı materyallerini bilmeden bile dağıtıyorsunuz demektir. Bu duruma düşmemek için bilgisayarınızda hangi yazılımların kurulu olduğunu ve nasıl çalıştığını bilmelisiniz. Dosya paylaşım seçeneklerinini mutlaka kapatın.
Evinizde yada işyerinizde bir kablosuz yönlendirici aygıtınız varsa, iyi bir şifre de dahil olmak üzere güvenliği tam kurduğunuzdan emin olun. Bu parolayı yalnızca güvendiğiniz insanlara verin. Birisi kablosuz yönlendiricinize bağlanır ve dosyaları yasadışı olarak indirir veya paylaşırsa, bu etkinlik size geri döner ve siz sorumlu tutulursunuz.
Google ve Microsoft, yasadışı indirmeye yönelik alınacak önlemleri kabul etti
Dünya Teknolojileri devleri Google ve Microsoft, korsan filmlere ve çevrimiçi müzik bağlantılarına karşı uzun süren mücadelede hükümetler ve üretici endüstrilerle ortak bir çalışma içerisinde olduklarını duyurdu.
Arama motoru operatörleri, yasadışı web siteleri için sağladıkları arama sonuçlarını İngiltere'nin telif hakkı gözlemcisinin izleyeceğini gösteren bir protokolü imzaladılar.
Protokol, Google'ı ve Microsoft'u korsanlığa göz yummak ve telif haklarını korumak için önlem almadıklarını öne süren müzik ve film stüdyolarının yıllarca süren kampanyalarının ardından imzalandı.
Üniversiteler, bilim, araştırma ve teknoloji bakanlığından yapılan açıklamada, arama motorlarının dünyanın önde gelen yapımcı şirketlerle olan ilişkilerinde işbirliğinin çok önemli olduğunun altı çizildi. "Tüketicilerin, korsan sitelerle bağlantısı bulunmayan meşru web sitelerine ve hizmetlerine yönlendirilmesi hususu esastır" denildi.
Google yeni bir gönüllü kod uyarınca, tekrar tekrar telif hakkı ihlali bildirimiyle sunulan web sitelerinin ortak aramalarda ilk sayfada görünmeyeceğini taahhüt etti. Bir yetkili, "Uzun arama motorları için hayranlarımızın müzik veya diğer eğlence amaçlı içeriklere ulaşımında yasal kaynaklara yönlendirilmesini sağlamak için daha fazla çaba göstereceğiz. Bunu başarmak için hala yapılacak çok iş var. Yeni kod gelişime açık olacak ve yasadışı sitelerin arama sonuçlarından daha hızlı indirgendiği ve müzik arayan hayranların daha yasal bir site bulma olasılıklarını yükselteceğiz." dedi.
İngiltere Digital Ekonomi bakanı Matt Hancock "Korsan web sitelerinin şu anda arama yoluyla bulunması çok kolay, bu nedenle yapılan anlaşmaların bu durumu iyileştirmeye yönelik olduğunu düşünüyoruz. Dünyanın önde gelen dijital uluslarından biriyiz ve tüketicilerin çevrimiçi yasal içeriğe kolay erişebilmelerini sağlamak için bir sorumluluğa sahibiz. Korsan internet siteler sanatçıları ve hak sahiplerini emeklerinin karşılığı olan gelirden mahrum ediyor ve bu durumun artık değişmesi için atılan adımları memnuniyetle destekliyoruz" dedi.
Google, arama motorlarının korsan web sitelerine ulaşmada önemli bir trafik kaynağı olmadığı görüşünde. Bir sözcü, "Google, çevrimiçi korsanlıkla mücadele konusunda uzun yıllardır aktif bir rol üstlenmiş ve bu konuyla başa çıkmaya da kararlıdır. Hak sahipleri ile daha ileri düzeyde ortaklıklar yapmayı umuyoruz "dedi.
