Bu fikir ne kadar bilim kurgu gibi görünse de, bu hafta Amerika’da yayınlanan yeni PBS belgeselinde bilim insanlarının bu işlemi yapabilmek için bir takım çeşitli yöntemler buldukları iddia edildi.
PBS’nin NOVA belgesel kategorisinde ‘Memory Hackers’ programında hafızanın doğasına yönelik araştırmalar ve hafızanın insanlığa fayda sağlanabilmek için nasıl değiştirilebileceği ele alınıyor.
Belgeselin üreticileri, “İnsan tarihinin önemli bir kısmında, hafıza bir kaset gibi bilgi kaydeden ve tekrarını oynatabilen bir araç gibi görülmekteydi. Yapılan araştırmalar şuan hafızanın çok daha fazla şekillendirilebilir olabileceğini ve sadece bizim değil herkes tarafından sürekli olararak yazıldığını ve tekrar yazılabileceğini keşfediyor. Anılarımızı açıklayabilecek ve kontrol edebilecek olan kesin mekanizmalar keşfediyoruz” ifadelerini kullandı.
Belgeselin konu aldığı kişlilerden biri Jake Hausler. 12 yaşındaki genç, 8 yaşından beri yaşadığı hemen herşeyi hatırlıyor. Jake, ‘son derece gelişmiş otobiyografik bellek (HSAM)’ teşhisi koyulmuş en genç insan. Bu durum geçmişinde önemli veya önemsiz olayları ayırt etmesinden zorluk çektiriyor.
Yaşanmış kötü anılardan kurtulmak için önemli bir teknik üzerinde çalışan önemli sinirbilimcilerden Andre Fenton, “Unutmak, beyinlerin yaptığı muhtemel en önemli şeylerin başında” ifadesini kullanıyor. “İnsan hafızasına geldiğimizde, sadece buzdağının ucunu anlayabiliyoruz.”
Belgeseldeki bir diğer röportaj, London South Bank University’den Julia Shaw. Shaw, insanların hafızalarına sahte anılar yerleştirebildiği bir sistem geliştirerek, insanları işlemedikleri suçlara dahi inandırmayı başarmış durumda. Tabi böyle bir çalışma adalet sistemiyle alakalı önemli sorular da ortaya çıkartıyor.
Filmin üreticileri klinik psikolog Merel Kendt’le de röportaj yapıyor. Kindt, bulduğu bir ilaç yardımıyla bazı anıların negatif etkilerinden insanları kurtarabildiğini ifade ediyor. Hatta bu şekilde bazı arachnobhobia (örümcek korkusu) hastalarını da iyileştirmeyi başardığını belirtiyor.
Bilim kurgu gibi gözüken bu konuda yaşanacak gelişmeler hem insanlığın geçmişi hem de geleceği ile ilgili bir çok değişikliğe sebep olacağı öngörülebilir. Bu konuyla alakalı Jim Carey’nin oynadığı “Eternal Sunshine of the Spotless Mind” filmi de yayınlandığı 2004 yılından bu yana ilgiyle tekrar tekrar izlenen filmlerden.
