İHA - Plan ve Bütçe Komisyonu’na Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın bütçe, kesin hesap ve Sayıştay Raporu’nun görüşüldüğü komisyon toplantısının başında Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile ilgili elinde farklı bir Sayıştay Raporu olduğunu belirten Eskişehir Milletvekili Kazım Kurt, “Benim elimde 250 sayfalık Sayıştay Raporu ver sizin verdiğiniz 19 sayfalık Sayıştay Raporu” diye konuşmasının ardından bir açıklama yapan Komisyon Başkanı Lütfi Elvan, “Sayıştay’ın işleyişi belli. Denetçilerimiz ilgili kurumlara giderler, bir rapor hazırlarlar, bu rapor grup başkanlığı tarafından değerlendirilir, rapor revize edilir, ilgili daireye gönderilir. O daire kendi üyeleri ile birlikte raporun üzerinde gider ve denetçileri dinlerler. Somut olan bazı hususlar varsa bir kısmını izlemeye bırakırlar, bir kısmının doğru yansıtılmadı ortaya çıkabilir. Daha sonra bu daireden geçen rapor Değerlendirme Kurulu’na gider. Orada görüşüldükten sonra nihayi hale getirilir. Muhtemelen bu Sayıştay Raporu değildir, muhtemelen denetçinin ilk aşamada yazdığı rapordur. Bize gelen nihayi rapor gerçek anlamda Sayıştay Raporu’dur” dedi.
Gümrük idarelerinin bir ülkenin diğer dünya ülkelerine karşı egemenlik haklarının tescil edildiği önemli noktalar olarak ticari faaliyetlere de yön veren kurumlar olduğunu söyleyen Bakan Hayati Yazıcı, “Bakanlığımız bünyesinde ticaret ile gümrüklerin birleşmesi; haksız rekabetin önlenmesi, maliyetlerin düşürülmesi, ticaretin etik kurallar çerçevesinde yapılması, tüketici haklarının korunması bakımından son derece verimli çalışmalar ve uygulamalar yapmayı mümkün kılmıştır. Yurt dışından başlayarak ülkemizdeki nihai tüketiciye ulaşan arz zincirinin tüm halkaları, bu yapılanma ile birbirine bağlanmıştır” diye konuştu.
Türkiye’de 87 hudut kapısı, 9 serbest bölge ve 62 iç gümrük olmak üzere, 155 gümrük müdürlüğü bulunduğunu belirten Bakan Yazıcı, 81 ilde Ticaret İl Müdürlükleri bulunduğunu, 14 bin 876 personel görev yaptığını, diğer ülkelerle ilişkilerin yoğunluğu ve dış ticaret hacmindeki artışa paralel olarak 15 Gümrük Müşaviri, 5 Gümrük Ataşesi olmak üzere, 20 yurt dışı kadronun oluşturulduğunu açıkladı.
Gümrüklerimizde yeni uygulamalar hakkında bilgi veren Yazıcı, Yeni Özet Beyan Uygulaması, Ortak Transit, Tır Elektronik Ön Beyan Sistemi, Hızlı Geçiş Hattı Uygulaması, Onaylanmış Kişi Statüsü, Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsü, uygulamalarının işleyişlerini komisyon üyelerine anlattı. Gümrüklerde devam eden projeleri anlatan Bakan Yazıcı, “Tek Pencere Sistemine geçiyoruz. İthalat ve ihracat işlemleri için bir noktadan başvuru yaparak ve başvurularının yanıtlarını bir noktadan alarak yerine getirmeleri sağlanacaktır. Gümrüklerde kağıtsız beyan dönemini başlattık. Tek Durak; gümrüklü sahada faaliyet gösteren tüm kurum ve kuruluşların fiziki olarak tek bir noktada toplanmasını sağlayan uygulamadır. Ortak Kapı; ülkemiz ile komşu ülkenin kara gümrük kapılarında yapılan, gümrük kontrollerinin tek aşamalı hale getirilmesidir. ‘Varış Öncesi Yolcu Bildirimi’ 2014 yılında bu projenin bitirilmesi ile yurtdışından gelen tüm yolcuların bilgilerine uçak alana inmeden erişilerek, her türlü risk analizi ve değerlendirmenin yapılması mümkün olacaktır. Veri Ambarı ve Karar Destek Sistemleri sayesinde Bakanlığımızın ürettiği ve diğer kurumlardan temin edilen dış ve iç ticaretle ilgili tüm veriler işlenerek değerli bilgiye dönüştürülecektir” şeklinde konuştu.
Yazıcı, e-dış ticaret istatistikleri ile ilgili bilgi vererek, “Bakanlığımız ve TÜİK’in birlikte hazırladığı verilere göre 2013 Ocak-Eylül döneminde; ihracatımız 112 milyar 493 milyon dolar, ithalatımız 187 milyar 622 milyon dolar, ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 60’tır. Dış Ticaret Hacmimiz 300 milyar 116 milyon dolar olmuştur. Dış ticaret hacmindeki artış, işlem gören beyanname sayılarına da yansımaktadır. 2012 yılında 5 milyon 161 bin 295 beyannamenin işlemleri tamamlanmıştır. Ocak-Ekim 2013 döneminde ise, 333 milyar 695 milyon tutarındaki dış ticaret hacmi, 4 milyon 498 bin 163 beyanname kapsamında gerçekleştirilmiştir. İhracat ve ithalat rakamlarındaki artış; beyanname sayılarından ziyade, kıymetlerindeki artıştan kaynaklanmaktadır. Bakanlığımız tarafından dış ticaret işlemlerinden tahsil edilen vergiler, 2012 yılı itibariyle toplam ülke vergi gelirleri içinde yüzde 20,82’lik bir paya sahiptir. Bu rakam gümrük işlemleri yapılırken alındığı için nakit olarak devletin kasasına giren miktar demektir. Kasım 2013 itibariyle bir tanesi çok taraflı olmak üzere 61 ülke ile Gümrük Alanında İşbirliği ve Karşılıklı İdari Yardım Anlaşması imzaladık. Filistin, Türki Cumhuriyetleri, Balkan Ülkeleri ve Afrika Ülkeleri’ne yönelik teknik yardım faaliyetlerimiz bulunmaktadır” ifadelerini kullandı.
KAÇAKÇILIKLA MÜCADELE
Bakanlığın en önemli görevlerinden birisinin de kaçakçılıkla mücadele olduğunu söyleyen Bakan Yazıcı, bazı rakamlar açıkladı. Bakan Yazıcı, “2012 yılında uyuşturucu madde ve ticari eşya olmak üzere toplamda 743 milyon 732 bin lira değerinde kaçak yakalaması gerçekleştirilmiştir. Kaçakçılıkla mücadele konusundaki kararlılığımız ve başarımız 2013 yılında da artarak devam etmektedir. 2013’te toplam 861 milyon 113 bin lira değerinde ticari eşya ve uyuşturucu madde yakalanmıştır. 2012 ile 2013’ün ilk 10 ayını karşılaştırdığımızda yüzde 32’lik bir artış söz konusu. Uyuşturucu madde kaçakçılığı gerek terör ve organize suç örgütlerine finans kaynağı sağlaması gerekse insan ve toplum sağlığını tehdit etmesi nedeniyle, uyuşturucu ile mücadele Bakanlık olarak üzerinde önemle durduğumuz bir konudur. Uyuşturucu ile mücadelede uluslararası düzeyde örnek teşkil edecek ölçüde çok başarılı sonuçlar elde ettik. Türkiye dünyadaki eroin yakalamalarının yüzde 20’sini gerçekleştirmektedir. Bu rakamla Türkiye, dünya eroin yakalamasında dünyada 2’nci sıradadır.
Güneydoğu Avrupa Bölgesi’nde 2012’de yakalanan eroinin yüzde 94’ü, Türkiye tarafından ele geçirilmiştir. 2013 yılı Ağustos ayında bugüne kadar sınır kapılarımızda tek seferde ele geçirilen en yüksek miktar olan 717
kilogram eroin yakalaması Hamzabeyli Sınır Kapısı’nda gerçekleştirilmiştir. Bu yakalamadan bir hafta sonra ise Kapıkule Sınır Kapısında 393 kilogram eroin daha ele geçirilerek uyuşturucu tacirlerine büyük darbe vurulmuştur. Her iki yakalamada ele geçirilen eroinin piyasa değeri 64 milyon liradır” dedi.
AKARYAKIT KAÇAKÇILIĞI
Akaryakıt kaçakçılığı ile mücadelede çok önemli ilerlemeler kaydettiklerini belirten Bakan Yazıcı, “2013 yılı ilk 10 aylık döneminde Gümrük Muhafaza Birimlerince 129 milyon 438 bin lira değerinde ve 29,5 bin ton akaryakıt kaçakçılığı olayı ortaya çıkartılmıştır. Akaryakıt kaçakçılığı ile mücadele çalışmaları Başbakanlık Genelgesiyle, Bakanlığımız koordinasyonunda yürütülmektedir. Bakanlığımız koordinasyonunda hazırlanan Akaryakıt Kaçakçılığıyla Mücadele Eylem Planı ve ‘Akaryakıt Kaçakçılığıyla Mücadele’ konulu Başbakanlık Genelgesi ile yürütülecek mücadelenin çerçevesi çizilmiştir. Bu bağlamda, 6455 Sayılı Kanunla Yasal Altyapıyı güçlendirdik. Bu kanun kapsamında Petrol Piyasası Kanunu’ndaki akaryakıt kaçakçılığı fiilleri, tasfiye ve ikramiyeye ilişkin hükümler Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu’na aktarılmıştır. Kaçakçılık fiillerinden dolayı kesinleşmiş mahkûmiyet kararı olanlara lisans verilmeyeceği hususu getirilmiştir. Kaçak akaryakıt satışının gizli düzenek ve ekipman kullanılarak yapılması halinde cezanın iki kat olarak uygulanması sağlanmıştır. Ulusal marker ekleme işlemlerinin bağımsız gözetim firmaları nezaretinde yapılacağı hususu düzenlenmiştir. İdari para cezaları miktar olarak arttırılmıştır. Kaçakçılık faaliyetlerine karışan tesisler için, yapılan soruşturma tamamlanıncaya veya mahkeme kararı kesinleşinceye kadar tesisin lisansa tâbi tüm faaliyetlerinin geçici olarak durdurulmasına yönelik düzenleme yapılmıştır. Mevzuat alanındaki düzenlemelere ilave olarak tecil-terkin uygulamasını kaldırarak, yerine verginin tahsili ve iadesi sistemini getirdik. Böylece hem gerçek sanayicileri korunuyor hem de suiistimallerin önlüyoruz” diye konuştu.
Kaçak eşyanın muhafazası ve tasfiyesine yönelik işlemlerin de kaçakçılıkla etkin mücadelede önemli olduğunu söyleyen Yazıcı, “2012 yılında; 294 milyon lira değerinde eşyanın imhası yapılmıştır. 2013 yılında ise Eylül ayı itibariyle 414 milyon lira değerinde eşyanın imhası gerçekleştirilmiştir. Tasfiye hizmetleri kapsamında yürütülen döner sermaye faaliyetlerinden; 2012 yılında toplam 68,3 milyon lira gelir elde edilmiş; 2013’ün ilk 9 ayında ise toplam gelir 61,9 milyon lira olmuştur. Bu da geçen seneki rakamların üzerinde gerçekleşeceğini göstermektedir. 6455 sayılı Kanunla yapılan düzenlemelerle, imha dışında bir tasfiye yöntemi bulunmayan tütün ve tütün mamulleri ile alkollü içkilerin imhasını hızlandırdık. Söz konusu eşyanın gereksiz depolanması nedeniyle ortaya çıkan çevre ve insan sağlığına zararlı durumları engelledik. Ayrıca 2 bin 700 adet 86 bin lira değerinde muhtelif giyim ve ev eşyası, ülkemize gelen Suriyelilerin kullanması amacıyla Şanlıurfa Valiliği’ne bedelsiz olarak verilmiştir” şeklinde konuştu.
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Rekabet Kurumu’nun 2914 bütçe taleplerini açıklayan Bakan Yazıcı, “Rekabet Kurumu’nun 2012 yılı kesin hesabına göre, bütçe gideri 51 milyon 103 bin 25,92 lira olarak gerçekleşmiştir. 2014 yılı bütçesi 2013 yılı bütçesine göre yüzde 2,38 oranında artış öngörülerek 58 milyon 800 bin lira olarak hesaplanmıştır. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın 2014 Mali Yılı Bütçesi Toplam 644 milyon 667 bin liradır. 364 milyon 998 bin lira personel giderlerine, 76 milyon 41 bin Lira Sosyal Güvenlik Kurumu ve devlet primi giderlerine, 73 milyon 368 bin lira mal ve hizmet alımı giderlerine, 5 milyon 510 bin lira cari transferlere, 124 milyon 750 bin lira sermaye giderlerine, tahsis edilmiştir” diye konuştu.
