Tüm dünyada devam eden çalışmalara rağmen halk sağlığını tehdit eden Covid-19’a karşı malesef henüz etkin tedavi sağlayan aşı veya ilaç geliştirilemediğini belirten Yakın Doğu Üniversitesi Hastanesi Kardiyoloji Anabilim Dalı Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Hatice Kemal Günsel, hastalığa neden olan virüsün etkisiz hale getirilmesinde bazı ilaçların kullanılabileceği yönündeki haberlerin de gerçekleri yansıtmadığını, özellikle hidroksiklorokininin, Covid-19 enfeksiyonunun önlenmesi amacıyla kullanılmasına ilişkin bilgi kirliliği bulunduğunu söyledi.
“Hidroksiklorokinin ilacı, sıtma tedavisi ve korunmasının yanı sıra romatizmal hastalıkların tedavisinde de uzun yıllardır kullanılmaktadır. İlk olarak 1955’de üretilen ilacın, Covid-19 salgınında antiviral ve antibiyotik tedavileriyle birlikte kullanımında virüsü etkisiz hale getirebildiği gösterilmiştir” diyen Yrd. Doç. Dr. Hatice Kemal, bugün sahip olunan güncel bilgilerin sadece Covid-19 salgınından ciddi şekilde etkilenmiş olan Çin tecrübelerine dayandığını, ilacın etkinliğiyle ilgili deneysel araştırmaların ise hala devam ettiğini belirtti.
“Ciddi kalp hastalıklarına neden olabilir”
Hidroksiklorokinin ilacı kullanımının en sık kalp ve gözlerde olmak üzere oldukça önemli yan etkileri bulunduğuna değinen Yrd. Doç. Dr. Hatice Kemal Günsel açıklamalarına şöyle devam etti; “İlacın kullanım dozuna bağlı olarak kalp üzerinde etkileri ölüme kadar varabilmektedir. Kalp üzerinde toksik etkilere sahip olup kalp kasının zayıf kasılmasına veya kalınlaşmasına bağlı (kardiyomiyopati) kalp yetmezliğine yol açabilmektedir. Kalp elektrik sisteminin olumsuz etkilenebilmesi nedeniyle de kalp pili ihtiyacı gelişebilecek ritim bozuklukları görülebilmektedir. Kalp atım dalgalarını etkileyerek “QT” aralığının uzamasına ve buna bağlı ani ölümle sonuçlanabilecek çok ciddi ritim bozukluklarına yol açabilmektedir. Ayrıca bu yan etkiler uzun veya kısa süreli kullanımda görülebilir. Bu nedenle ilacın kesinlikle doktor kontrolü dışında kullanımı sakıncalıdır.”
“Sık kullanılan ilaçlarla etkileşiminde zehirleyebiliyor ya da tedavi sürecini bozabiliyor”
Kalp üzerindeki etkileri haricinde başta gözler olmak üzere, kan ve lenf sistemi, beyin ve duyu organları üzerine çok ciddi yan etkileri olduğu bilinen ilacın vücuttan atılımının böbrekler üzerinden gerçekleştiğini belirten Yrd. Doç. Dr. Hatice Kemal Günsel, ilacın böbrek yetmezliğinde de dikkatli kullanımının hayati önem taşıdığını ifade etti.
Bilinen yan etkileri haricinde, farklı ilaçlarla birlikte kullanımının başka sağlık sorunlarına da yol açabileceğini kaydeden Yrd. Doç. Dr. Günsel, hidroksiklorokininin birçok sık kullanılan ilaç ile etkileşime girdiğini, kullanılan ilaçların etkilerini artırıp zehirlenmeye yol açabildiği gibi etkinliğini azaltarak tedavi süreçlerini bozabildiğini de bildirdi. Günsel, konuyla ilgili açıklamalarına şöyle devam etti: “Şeker hastalığı olan kişilerde kullanılan insülin veya şeker hapları ile etkileşimi söz konusu olduğundan, kan şekerinde düşmeye yol açabilir. Kalp ritim problemi nedeni ile anti-aritmik ilaç kullanan kişilerde, ilaç doz ayarlanması hayati önem taşımaktadır. Kalp ritminde ölümcül olabilen “QT” uzamasına yol açması nedeniyle, antibiyotik gibi benzer etkilere sahip ilaçlarla kullanılması ölümcül olabilir. Epilepsi ve nöbet ilaçlarının etkinliğini azalttığından doktor tarafından doz ayarlaması yapılmalıdır.”
Sadece enfeksiyon hastalıkları, göğüs hastalıkları veya romatoloji uzmanları tarafından reçete edilmesi halinde kullanılmalıdır”
“İlacın, Covid-19 virüsü ile bulaş olmadan veya bulaş olduktan hemen sonra yüksek riskli sağlık çalışanları ya da toplum tarafından enfeksiyonu engelleyici olarak kullanılmasının ne gibi sonuçlar doğuracağı henüz bilinmemektedir” diyen Günsel, hidroksiklorokinin ile ilgili umut vaad eden çalışmalar olmasına rağmen, henüz yeterli düzeyde klinik çalışma bulunmadığına dikkat çekerek, ilacın doktor onayı ya da önerisi olmadan kullanılmasının sakınca yaratabileceğini, sadece enfeksiyon hastalıkları, göğüs hastalıkları veya romatoloji uzmanları tarafından reçete edilmesi halinde kullanımının doğru olacağını ifade etti.
