Ağız ve diş hastalıklarının birçok ülkede yüksek oranda görülmesi ve bu hastalıkların kalp-damar hastalıkları, diyabet, solunum yolu hastalıkları, kanser gibi “bulaşıcı olmayan hastalıklar” ile ortak risk faktörlerine sahip olmaları, Dünya Sağlık Örgütü’nün ağız diş sağlığının korunmasına yönelik programlara birinci derecede öncelik vermesine yol açmıştır.
Yapılan araştırmalar, kötü ağız hijyeninin, bireylerde kalp damar hastalıkları, osteoporoz, üst solunum yolları enfeksiyonları, zatürre, diyabet ve endokardit (kalbin iç duvarı iltihabı), gebelerde ise düşük doğum ağırlığı ve erken doğum riskini arttırdığına işaret etmektedir. Bu riskleri kontrol altına almak ve ağız diş sağlığı konusunda toplum bilincini artırmak amacıyla 20 Mart 2013 Dünya Dişhekimleri Birliği tarafından “Dünya Oral Sağlık Günü” /“Dünya Ağız Sağlığı Günü” ilan edilmiştir.
SAĞLIK AĞIZDA BAŞLAR
Ağız diş sağlığı genel sağlığın ve yaşam kalitesinin vazgeçilmez unsurlarındandır. Ağız diş sağlığı ve genel sağlık sürekli etkileşim halindedir; biri olmadan diğerinin varlığından bahsedilemez. Ağız diş sağlığının korunması, ağız ve dişlerin çiğneme, konuşma ve estetik açıdan görevlerini sürdürebilmeleri açısından da önemlidir.
AĞIZ VÜCUDUN AYNASIDIR VE ERKEN UYARI SİSTEMİ OLARAK GÖREV YAPAR
* Sistemik hastalıkların %90’ı ağızda belirti verir
Pek çok hastalık dişetlerini, tükürüğün miktar ve kalitesini etkiler. Bazı hastalıklara veya kullanılan ilaçlara bağlı olarak ağız kuruluğu görülebilir. Ağızdaki bazı değişiklikler AIDS (HIV) enfeksiyonunun veya kan hastalıklarının ilk belirtileri olabilir. Menopoz sonrası kadınların alt çenelerindeki kemik kayıpları iskelet sistemindeki kayıplarının ve kemik erimesinin belirtisi olabilir.
* Tükürük teşhis aracıdır
Kan ve idrar gibi tükürük de vücuttaki bazı hastalıkların teşhis ve değerlendirilmesinde kullanılmaktadır. Hormonlar, alkol, nikotin, kokain, ilaçlar tükürükte değerlendirilebilir. Ayrıca AIDS, hepatitlerin antikorları, diyabet, Parkinson, enfeksiyon hastalıkları da tükürük sayesinde değerlendirilebilirler.
DİYABET (ŞEKER HASTALIĞI) VE AĞIZ SAĞLIĞI
Uzun süre kan şeker düzeyinin yüksek olması, diyabet hastalarında dişeti hastalıklarına neden olabilir. Dişeti hastalıkları uzun süre tedavi edilmezse hastalığın metabolik kontrolü bozulur ve kan şeker düzeyi yüksek kalır. Bu nedenle diyabet hastalarının diş hekimi kontrollerini aksatmamaları son derece önemlidir.
KALP-DAMAR HASTALIKLARI VE AĞIZ SAĞLIĞI
Diş ve dişeti hastalıklarının temel nedeni diş plağı içerisindeki bakterilerdir. Bakterilerin oluşturduğu toksinler ve diğer ürünler diş çevresindeki dokulara zarar verir. Dişeti hastalıklarını oluşturan bakteriler, damar iç yüzeylerinde kalınlaşma ve enfeksiyonlara yol açarak kalp damar hastalıklarının oluşumunda rol alırlar.
DÜŞÜK DOĞUM AĞIRLIKLI ERKEN DOĞUM
37 haftalık hamilelikten daha önce doğum yapılırsa bu erken doğumdur. Bebeğin 2500 gramın altında kilo ile doğması ise düşük doğum ağırlığı olarak adlandırılır. Dişeti hastalığı bakterilerin neden olduğu kronik bir enfeksiyon hastalığıdır. Dişeti hastalığına sebep olan bakterilerin oluşturduğu toksinler ve diğer ürünler hamilede kan yolu ile bebeğe ulaşır. Ayrıca enfeksiyon nedeniyle annenin bağışıklık sisteminde oluşan problemler erken doğumu başlatabilir.
AĞIZ KANSERLERİ
Ağız kanserleri dünyada en sık görülen 10 kanser türü arasında yer almaktadır. Yapılan araştırmalar tütün ve alkol tüketiminin ağız kanserlerinin oluşumunda önemli risk faktörleri olduğunu göstermektedir.
AĞIZ DİŞ SAĞLIĞI SORUNLARI NASIL ÖNLENİR?
1. Etkin ağız bakımını aksatmayın!
Dişlerinizi günde 2 kez, florürlü diş macunu kullanarak ve dişetlerine de masaj yaparak fırçalayın. Dişlerin ara yüzlerini günde 1 kez diş ipi ile temizleyin. Çocuklarınızın ağız diş bakımlarını bebeklikten itibaren ihmal etmeyin. Çocukları-nıza diş fırçalama alışkanlığını kazandırın.
2. Sağlıklı ve düzenli beslenin!
Karbonhidrat tüketimini kısıtlayın. Çocuklarınıza ödül olarak şeker vermeyin, onların doğru beslenme alışkanlığı edinmelerini, çiğneme yoğunluklu beslenme-lerini sağlayın.
3. Düzenli diş hekimi kontrollerini aksatmayın!
Yılda 2 kez düzenli olarak diş hekimi kontrolüne gidin. Çocuklarınızı da 1 yaşından itibaren diş hekimi ile tanıştırın ve kontrollerini aksatmayın.
4. Koruyucu florür uygulamalarını ihmal etmeyin!
Çocukların dişlerinin çürüğe karşı direncini arttırmak amacıyla kullanılan florür vernik ve florür jel uygulamaları hakkında bilgi edinin ve uygulamanın doğru zamanda yapılmasını destekleyin.
5. Tütün ürünlerini kullanmayın.
