Moğolistan ekonomisi zor bir süreçten geçiyor ve bu zorlu süreci aşmak için neler yapmamız gerekiyor?
- Moğolistan ekonomisi için yapılandırma zamanı geldi artık.Bütçe dışı harcamalar temel zorlukları oluşturmaktadır. "Asya kalkınma görünümü 2016" raporunda Moğolistan’ın bu yılın ekonomik büyümesi % 0.3, önümüzdeki yılın % 1.4 olacak şekilde tahmin edildi. Ekonomik büyümeyi sağlayacak en temel etkenlerin Oyutolgoy yeraltı madencilik çalışması ve tarım sektörü olacağı öngörüldü. Bu yıl enflasyon oranı % 3.2, gelecek yıl % 5.4 olması beklenmektedir. Moğolistan için ürün ihracatı yılın ilk 7 ayı itibariyle bir önceki yıla göre % 9.6 oranda düşmüştür. İthalat %17 oranda düşüşe geçerek ticaret dengesi daha verimli ve cari dengenin nispeten daha az açık vermesi için ortamı hazırlamış olsa da ödemeler dengesi açığının 46 milyon dolara düşmesinde etkili olmuştur. Ancak döviz rezervi eksiye geçti ve 2017-2018 yılında dış borçlarının geri ödemesi beklendiğinden ödemeler dengesinde baskı oluşturdu ve dış borçların ödemesi süresince bu durum devam edecektir.
- Moğolistan ekonomisini temel taşları tarım ve madencilik sektörüdür. Uzmanlar ekonomik krizinin önümüzdeki 4-5 yıl boyunca devam edeceğini söylüyor. Ancak sizler Moğolistan ekonomisini uzun vadede olumlu gördüğünüzü söylediniz. Bu olumlu durum ne zaman başlayacak?
-Moğolistan maden zengini bir ülkedir. Madencilik alanında gerçekleştirilecek büyükçaplı projeler devlet bütçesi ve ödemeler dengesini birkaç yıl içinde olumluya dönüştüreceğini düşünüyorum. Ancak buna karşılık nereye ve nasıl harcamaların yapılacağından çok şey farkedecektir. Moğolistan ekonomisini umutlu görüyorum. Eğer doğru politika izlenirse Moğolistan ekonomisi 2020 yıla gelindiğinde normale dönecektir.
-Moğolistan IMF’nin “Stand By” programını uygulama talebinde bulundu. Bu program Moğolistan için ne kadar verimli olur sizce?
- Doğrusu bu konu ile ilgili süreci çok takip etmedim. Detaylı bilgiye sahip olmadığım için kesin birşey söyleyemem. Ama bu programı Moğolistan uygulamakla yabancı ülkelere olumlu mesaj verecektir. Yabancı ülkeler Moğolistan bütçe disiplini ile normale dönecek beklentisi oluşup yabancı yatırım da bu sayede artabilir.
-Ekonomiyi çeşitlendirme konusunu Moğolistan uzun zamandır konuşmakta olup kayda değer bir ilerleme katedemedi. Bizler ekonomiyi çeşitlendirmek için neler yapmalıyız?
- Son zamanlarda hizmet sektörü Moğolistan’da gelişmektedir. Bu sektörün gelişimi GSYİH’yi olumlu yönde etkiler. Ancak hizmet sektöründen daha çok tarım ve hayvancılık sektörünü özellikle geliştirmek gerekmektedir. Hayvancılık sektöründe büyük olanaklar var. Özellikle et ihracatı artırılabilir. Bu nedenle sağlık standartlarını uluslararası standarta uygun hale getirerek tarım ve hayvancılık sektörünü geliştirebilir ve ekonomiyi çeşitlendirmede önemli adım atılabilir.
-Moğolistan enflasyonu ilk defa deflasyonla sonuçlandı. Bu durum ekonomiyi nasıl etkiler?
- Moğollar için hiç görülmedik bir durumdur. Daha önce tüketim indeksleri hep artmıştır, hiç böyle düşmedi. Enflasyonun eksi ile sonuçlanmasına deflasyon diyoruz. Önceki yıllarda enflasyon iki rakamla sonuçlanırken bu yıl bu şekilde düşmesinde et, sebze ve yakıt fiyatının düşmesi ile deflasyona sonuç verdi. Böyle zamanda hedef programları uygulayarak dar gelirli kısmı korumak gerekmektedir.
