20 yıl. Haftalara dökersek 7300 gün. İnsan ve ülke için az bir süre kesinlikle değildir. Tamı tamına 20 yıldır konuşuln bu meseleler bundan sonra nasıl bir yol alacak, hep konuşacakmıyız acaba ?
HİDROELEKTRİK SANTRALLER
Moğolistan senelerdir enerji sıkıntısı çekmektedir. Bunun için bir çözüm yolun hidroelektrik santralidir. Küçük ölçekli 11, orta ölçekli 2 tane hidroelektrik santrali çalışsa da üretim miktarı çok azdır. Bu nedenle Egiin nehri üzerinde inşaa edilecek hidroelektrik santralı tam 24 senedir konuşulmasına rağmen bir ilerleme kattedilmemiştir. Güney ve kuzey komşularımızdan her yıl 30 milyon dolara elektrik ithal etmeye devam ediyoruz maalesef. Rusya’dan 1977 yılından bu yana ithal edilen elektriğin bedeli 311 milyon dolar veya 451 milyar MNT.
SERBEST TİCARET BÖLGESİ
tarihe geri dönüş yaparsak tam 20 yıl önce veya 1995 yılı ve 87 sayılı Meclis kararı ile serbest ticaret bölgesini kurma konusu kararlaştırılmıştı. 2002 yılında Altanbulag serbest ticaret bölgesi, 2003 yılında Zamiin-Uud serbest ticaret bölgesi, Tsagaannuur serbest ticaret bölgesi için hukuk ortamı hazırlayan kanunlar onaylandı. O zamanlar işler hayal edildiği gibi başlanmış olsaydı oktan serbest ticaret bölgeler kurulmuş, arayıp bulamadığımız dövizler, dolarların milyonlarcasını döndürüyorduk.
Ancak bugüne gelindiğinde tek bir Altanbulag serbest ticaret bölgesi kurulmuş durumdadır. Toplam 130 şirket yatırım anlaşması imzalamış olsa da bunlardan sadece 21’i yatırımlarını başlatmış durumdadır.
Altanbulag serbest ticaret bölgesi için acilen istenen bir yapılanma çalışması Selenge vilayeti merkezini bağlanan 25 km’lik demiryolu çalışmasıdır. “Ulanbator demiryolu” şirketi bu demiryolu sorununu çözerse Mançurya, Çita’ya giden mallar Altanbulag serbest ticaret bölgesinden geçerek Rusya’nın başkenti Moskova’ya kadar ulaşabilir.
DEMRYOLU
Yaklaşık 60 yıl önce Moğolistan 1110 km uzunluğundaki bir demiryoluna sahip oldu. Ondan sonra da 1km bile eklenmedi bu yola. Tabii maden şirketlerinin kendi imkanları ile inşaa ettiği demiryolunu saymazsak. Peki demiryolu 20 yıldır yapamayacağımız zor bir iş midir desek değil.
Yani demiryolu yapalım demek yerine yok ince mi olsun, yok kalın mi olsun rayları kaç yıldır tartışıldı. Son dönemde demiryolu çalışmaları yoğun olarak konuşulmaya başlandı. Ancak yine pratikte henüz gerçekleşen bir iş yok.
Maalesef durum böyle. 20 yıldır konuşulup da yapılmayanları listelersek çok uzun bir liste olur.
