MAGAZİNCİLER BİRLİĞİ - Big Boss Consept cafe-restaurant zincirlerinin kurucusu ve sahibi, başarılı işletmeci Metin Çalık, mesleğine dair sırları ünlü yazar ve ticari danışman Abdullah Koçoğlu’na anlattı.
Metin Çalık mesleğe girişiyle ilgili olarak Aşağı yukarı 25 yıldır bu işteyim ama son 10 yılda ‘Metin Çalık’ oldum. Henüz daha 13-14 yaşlarındayken, komi ya da garson olarak sağda solda çalışırdım. Bugün “tip” olarak adlandırılan bahşiş yok mu, işte o; o günlerde cebe sıkıştırılırdı. Sıcak para tatlı gelince kopamadım. 19 yaşında kıvamı yakalayınca, Ankara Demir Spor Sosyal Tesisleri’nin işletmesini yapmaya başladım ve askere çağrılana kadar devam ettim. Askerden sonra sektörün bir başka kanadında catering şirketinin işletmecisi olarak farklı açıdan bir başlangıç yaptım. Ayrıca Seyrantepe’de sonradan İbrahim Tatlıses’e sattığım bir restoran vardı, ilk mekanım orasıydı” dedi.
İşletmeciliğin zor olduğunu belirten Çalık, “Dükkan bulursun yeri vermezler, yeri alırsın ruhsat vermezler, iş yaptığın adamı referans yazarsın arkandan laf eder, birinden yardım istersin fikrini alır birebir uygular ama pes etmeyeceksiniz” ifadelerini kullandı.
Yaptığı işin, varlıklı insanların işi olup olmadığı sorusuna Çalık, “Oldukça fakir bir ailenin çocuğuyum, ama içinde bulunduğum sektör iyi çalışan adamı zengin eder. Gerçi zenginlik de göreceli bir kavram, ‘rahata erdirir’ demek daha doğru olur. İşi sevmek, artı yapılmayanı yapmak en önemli düstur. Bu ideoloji sizi daima bir üste yönlendiriyor, zaten başarı da beraberinde geliyor” cevabını verdi.
Çalık başarılı olmak için olmazsa olmazların; dürüstlük,kanaat, samimiyet olduğunu belirtti.
Tüm mekanlarını kendisinin tasarladığı belirten Çalık, “Tasarımların tamamı şahsıma münhasır ve hayal dünyamın parçaları. Kuşa bakarken, onu masada peçetelik olarak düşlüyorum ve bir yolunu bulup uyguluyorum. Tabi hayali gerçeğe dönüştürmekle de bitmiyor, esas olan tasarımında kullanışlılığı ve nitelikli duruşu yakalamak. O da anca zamanla ve çalışmayla gelişecek bir meziyet. Mekanlarımda şahit olduğunuz bütünlükteki amaç ise şudur; birkaç şubeden sonra her şubenin içine bir vitrin yapıp, mekanı var eden unsurların satışını gerçekleştirmeyi planlıyordum. Yani müşteri, mekan içinde beğendiği bir çok şeyi satın alabilecek. Buna masa, sandalye, garsonun ayakkabısı, kemeri, tavan apliği, duvar kağıdı, fayans gibi dekorasyon unsurları, eşyalar ya da her tür ekipman dahil diyebiliriz. Dünyada bu tarz komplike mekanlar mevcut iken, Türkiye’de neden olmasın. Düşünsenize; bir yandan yemeğinizi yiyip sohbet ederken, diğer yandan ürünlerin fiyatlı halde yer aldığı menüden siparişinizi verebileceksiniz. Siz gideceksiniz, ürününüz adresinize teslim edilecek. Sonradan aldığım bir kararla, bunu yeni yapacağım mekana uygulayacağım kısmetse” ifadelerini kullandı.
Çalışanlarıyla bir ekip olarak hareket ettiklerini ve kendilerine çok değer verdiğini belirten Çalık, “Parasını zamanında verdiğiniz, derdine ortak olduğunuz, dostane davrandığınız bir eleman kolay kolay gitmez. Mekanlarımda 10 yılı aşkın süredir, benimle omuz omuza mücadele veren arkadaşlarım var. Mesela adını vermek istediğim bir tanesi Bora Şahin kardeşimdir. İşiyle, emeğiyle, yüreğiyle, çok kaliteli bir gençtir. Yeni mekanımda rolü büyük olacak ve kendisini işletme ortağım yapacağım” dedi.
METIN CALIK, BORA-SAHIN
Açılan ve hızla kapanan işletmeler için Metin Çalık, “Bir çok şeyi eksik yapıyorlar. Her şeyden önce, birilerini taklit etme gayretindeler. İkincisi, mekana gelen misafirlerle empati yapmıyorlar. “Yaptık ettik, envai çeşit döşedik, insanlar gelir, yer-içer” mantığı, işletmecinin en büyük düşmanıdır. Bu işe ruhunuzu katmadan, başarıyı yakalamanız zor. Herkesin annesinin yemeği, neden en güzelidir? Çünkü analar yemek yaparken, tencereye ruhunu yansıtır. Onun ruhu ile sizin ruhunuz yakın olduğundan, en çok kendi annenizin yemeğini beğenirsiniz. Bu işte böyle; misafirin ruhuna yaklaşabildiğiniz oranda, başarıyı da yakalarsınız” dedi.
Mekanlarının taklit edilmesiyle ilgili olarak Çalık, “Bazen keyif alıyorum, bazen de bu konuda çok saçmalayanlar oluyor. Size bir örnek verim; benim çay bardağı altlıklarım, logomu simgeleyen “b” harfi şeklindedir. Bir cafe’de de, tıpatıp aynısını gördüm. Yapıyorsun bari, kurumsalını ifade eden bir simge kullan. Yok ama aynen alıp kullanacaklar, adet bu. Ben bunlara, “Yerli Çinliler” diyorum. Açıkçası bu güzel tarafı, eğleniyorum. Zira herkes her şeyin farkında ve bir nevi reklamımı yapmış oluyorlar. Fakat kimisi de var ki, logomu ismimle birlikte tabela yapıyor. Bu tarz, lüzumsuz insanlarla uğraşacak vaktim yok. Ne yaptığımıza gelince de; kişiyi önce usulen uyarıyoruz, hak ihlalinde geri adım atmazsa hukuki süreci başlatıyoruz. Buna emsal birçok mekanı da kapattırdım, halen devam eden davalarımız da mevcuttur” dedi.
Konsept Danışmanlığı kapsamında yeni işletme kuracaklara profesyonel yardımda bulunduğunu belirten Çalık, her şeyini hazırladığı mekanı anahtar teslim yatırımcısına ya da işletmecisine devir ettiğini belirterek “Sonrasında ihtiyaç oldukça, mekanın salahiyeti adına destek veriyorum” dedi.
