Küresel ölçekte, 5 yaşından küçük her çocuktan birinde bodurluk var

(DUBLİN) – Bugün açıklanan yeni bir UNICEF raporu, 5 yaşından küçük 165 milyon çocuk için yoksulluğun gizli yüzü olan bodurluğa karşı mücadelede gerçek anlamda ilerleme kaydedildiğini ortaya koymaktadır. Rapor, bu alanda daha hızlı ilerlemenin hem mümkün hem de gerekli olduğunu göstermektedir.

Çocuk Beslenmesinde İyileşme: Küresel ilerleme için gerçekleştirilebilir bir zorunluluk başlıklı rapor, bodurluğa karşı mücadelede başarının anahtarının, dikkatlerin gebelik dönemine ve çocuğun yaşamdaki ilk iki yıla odaklanması olduğunu doğrulamaktadır. Bir çocukta bodurluk, yalnızca bu çocuğun yaşına göre kısa kalması demek değildir. Bu durum aynı zamanda beynin ve bilişsel kapasitenin yetersiz gelişmesi anlamına da gelebilir.

UNICEF Genel Direktörü Anthony Lake’in sözleriyle, “bodurluk, bir çocuk söz konusu olduğunda yaşamdaki fırsatları köreltebilir ve bir ulusun kalkınma fırsatlarını yok edebilir. Sağlanmış olan ilerlemeye ilişkin kanıtlar, bize bu ilerlemenin daha da hızlandırılmasının zamanının geldiğini göstermektedir.”

Tüm dünyada 5 yaşından küçük her dört çocuktan birinde bodurluk vardır ve bunun nedeni de büyümenin en kritik evrelerinde maruz kalınan kronik yetersiz beslenmedir. Tüm dünyadaki bodur çocukların tahminen yüzde 80’i yalnızca 14 ülkede toplanmıştır.

UNICEF raporu, beslenme alanında, politikaların, programların uygulanmasında ve davranışların değiştirilmesinde 11 ülkede sağlanan başarılardan söz etmektedir: Etiyopya, Haiti, Hindistan, Nepal, Peru, Ruanda, Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Sri Lanka, Kırgızistan, Tanzanya Birleşik Cumhuriyeti ve Viet Nam.

Bodurluğun bir çocuğun bedenine ve beynine verdiği zararın giderilmesi mümkün değildir. Çocuk, bu yüzden daha ileride okulunda başarılı olamayacak, iyi bir işe giremeyecektir. Burada, çoğu kez kuşaktan kuşağa aktarılan ve ulusal kalkınmaya da sekte vuran bir adaletsizlik söz konusudur. Ayrıca, bodur çocukların enfeksiyonlu hastalıklardan ölme riski de diğer çocuklara göre daha yüksektir.

Ancak, Hindistan’ın 61 milyon bodur çocuğun yaşadığı kimi yörelerinde bu alanda gene de ilerleme sağlanabilmektedir. Ülkenin en varlıklı ve ikinci en kalabalık eyaleti olan Maharashtra’da 2005-2006 yıllarında 2 yaşından küçük çocukların yüzde 39’u bodurdu. Ancak, eyalet ölçeğinde yapılan bir beslenme araştırmasına göre bu oran 2012 yılında yüzde 23’e inmiştir ve bunu sağlayan da, büyük ölçüde, çocuk beslenmesi alanında halkın içinde çalışmalar yapan görevlilerdir.

Çocuklarda Malnütrisyon Girişimi’nin ardından Peru’da bodurluk 2006 yılından 2011 yılına üçte bir oranında azalmıştır. Bu girişim kapsamında seçimlerde aday olan siyasetçiler arasında ‘5, 5,5’ taahhüdünün altına imza atmaları için lobi çalışmaları yürütülmüştür. Kastedilen, 5 yaşından küçük çocuklar arasında bodurluğun 5 yıl içinde yüzde 5 azaltılması ve kırsal alanlarla kentsel alanlar arasındaki eşitsizliklerin hafifletilmesiydi. Peru küçük ölçekli ama başarılı projelerle birikimini artırmış ve diğer uygulanan programlara beslenme konusunu da dâhil etmiştir. Ülke ayrıca en dezavantajlı durumdaki çocuklarla kadınlara odaklanmış, yönetim yapılarında ademi merkeziyetçiliğe gitmiştir.

Etiyopya 2000’den 2011 yılına bodurluğu yüzde 57’den yüzde 44’e, 5 yaşından küçük çocuk ölüm hızını ise 1000 canlı doğumda 139’dan 77’ye indirmiştir. Bu başarıya giden yolda atılan başlıca adımlar arasında, en yoksul yörelerde bir güvenlik ağı sağlayan ulusal beslenme programı ve topluluklara yönelik gıda yardımlarının artırılması da yer almaktadır.

Bodurluk olsun, yetersiz beslenmeye bağlı diğer durumlar olsun, bir dizi basit ve etkinliği kanıtlanmış girişimle azaltılabilmektedir. Kadınların daha iyi beslenmelerinin sağlanması, ilk dönemde bebeklerin yalnızca anne sütüyle beslenmeleri ve özellikle gebelikte ve çocuğun ilk iki yılında olmak üzere ek vitaminler ve minerallerle birlikte uygun gıdaların verilmesi bu girişim ve müdahaleler arasındadır.

Rapora göre mevcut çözümler ve Beslenmede Ölçek Büyütme hareketi dâhil yeni ortaklıklarla yapılmakta olan işler, donör desteğiyle başlatılan, ölçülebilir hedeflere yönelik eşgüdümlü projeler aracılığıyla çocuklarda beslenme sorunlarının ele alınmasında daha önce görülmemiş fırsatlar yaratmaktadır.