AJANSLAR -
Kovid-19'un ağır etkilerini ve virüs kaynaklı ölüm oranlarını yüzde 50 oranında azaltan hap üretip 700 dolar fiyat koyan ABD merkezli çokuluslu ilaç devi Merck'in Hindistan'da üretilecek jenerik (eşdeğer) ilacın 100'den fazla yoksul ülkeye çok daha ucuza satılmasına izin vereceği duyuruldu.
Kovid aşılarının üreticileri fikri mülkiyet haklarının insanlığın ortak kullanımına açılması çağrılarını reddederken, Merck'in Hindistan'daki jenerik ilaç üreticileriyle yaptığı patent anlaşmalarının aşılama oranlarının yüzde 3'te seyrettiği Sahra altı ülkeler dahil 100'den fazla yoksul ülkeyi kapsamına alacağı belirtildi.
Afrika'da kıta nüfusunun sadece yüzde 5'inin bağışıklık kazanmış olması, insanları hastanelerden uzak tutabilecek ilaçlara acil ihtiyaç doğuruyor. Oysa çoğu zengin ülkede aşılanma oranı yüzde 70'i geçiyor.
Ancak Merck'in patent anlaşmalarının cesaret verici bir başlangıç olsa da eşitliğe yönelik yalnızca küçük bir adım olduğunu söyleyen ilaca erişim kampanyası savunucuları, gelecek yıl jenerik ürünün ne kadarının satışa sunulacağının belli olmadığına ve anlaşmaların Kovid'in ağır vurduğu Ukrayna gibi aşı yoksulu birçok ülkeyi dışarıda bıraktığına dikkat çekti.
Henüz ABD'nin Gıda ve İlaç Dairesi'nden (FDA) onay almayı bekleyen Merck'in Molnupiravir ilacına özellikle aşı edinmekte geç kalmış Asya ülkelerinden rağbet var. Airfinity analiz şirketinin verilerine göre en az 10 ülke/bölge, ilacı tedarik etmek için ya anlaşma yapmış ya da görüşmeler yürütür durumda ve bunların 8'i Asya-Pasifik'ten. Aralarında zengin ülkeler olmalarına rağmen aşılama programına görece geç başlayan Güney Kore ile Yeni Zelanda da var.
CNN'e konuşan uzmanlar ise Molnupiravir hapının umut verici görünse de, hala en iyi korumayı sunan aşılara alternatif olarak kullanılmasından endişe ettiklerini söyledi. Uzmanlar, Batılı ülkelerin aşı stoklama yarışıyla yoksul ülkeleri aşısız bırakmasından sonra bu kez Asya ülkelerinin hap stoklama yarışına girmesinin sonuçlarına dair uyardı.
İhmal Edilen Hastalıklar İçin İlaçlar Girişimi isimli STK'nin Kuzey Amerika Direktörü Rachel Cohen, "Molnupiravir, oyunu bir miktar değiştirme potansiyeline gerçekten sahip. Ama tarihi tekrar etmediğimizden, aynı kalıplara saplanmadığımızdan, Kovid aşıları için yapılan hataları tekrarlamadığımızdan emin olmalıyız" dedi.
Afrika ülkesi Gana'daki Kumasi Tropikal Tıp İşbirliği Araştırma Merkezi'nin bulaşıcı hastalık uzmanı John Amuasi, "Bu ilacın yüz binlerce hastaneye yatış ve ölümü önleyebileceğini söylemek doğru olur. Ama bu önlemenin bir fiyatı olacak" diye konuştu.
