ANKARA (AA) - Bilim insanları, Avrupa'nın kuzeybatısının ısınmasını sağlayan Körfez Akıntısı'nın temelini oluşturan Atlantik Meridyonel Devinim Dolaşımı (AMOC) okyanus akıntı sisteminin giderek zayıfladığı ve çöküşü durumunda Kuzey Atlantik bölgesinin iklimi üzerinde çok ciddi etkilerinin olacağı öngörüsünde bulundu.
Sonuçları Nature dergisinde yayımlanan araştırmada son yıllarda iklim değişikliğinin olumsuz etkileri neticesinde zayıflamayı sürdüren AMOC'un çöküşüne ilişkin modellemeler ve muhtemel çöküşün zamanı konusunda farklı senaryolarla hesaplamalar yapıldı.
Araştırmacılar, AMOC için erken uyarı sinyalleri anlamına gelen yakın dönemde kaydedilen esneklik kaybı ve kritik yavaşlamaya ilişkin verileri inceledi.
Gözlemlere dayanarak son yıllarda dolaşımda yoğun zayıflama olduğunun tespit edildiğini kaydeden araştırmacılar, Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) tarafından İklim Modeli Karşılaştırma Projesi (CMIP) model simülasyonlarına dayanan değerlendirmelerin, 21. yüzyılda tam bir çöküşün olası olmadığını belirtti.
Araştırmacılar, Atlantik Okyanusu'ndaki suyu kuzeyden güneye büyük bir döngüyle dolaştırarak yeniden Atlantik'e getiren AMOC okyanus akıntı sistemini bekleyen gelecekteki çöküşün, başta Kuzey Atlantik bölgesi olmak üzere dünya ikliminin üzerinde ciddi etkilerinin olacağı yönünde uyardı.
Almanya'nın Potsdam Üniversitesinde fiziksel oşinografi uzmanı Stefan Rahmstorf, CNN'e yaptığı açıklamada, AMOC'un çöküşünün kaçınmak için ellerinden gelen her şeyi yapmaları gereken gerçekten büyük bir tehlike olduğunu belirtti.
Rahmstorf, AMOC sisteminin çöküşünü birkaç yıl öncesine kadar yalnızca bir risk olarak tartıştığına dikkati çekerek, "Ve şimdi bunun gerçekleşmesi, birkaç yıl öncesine göre çok daha muhtemel görünüyor." ifadesini kullandı.
İklim değişikliğinin etkisiyle Kuzey Atlantik'e büyük miktarda tatlı su akışının olduğunu belirten Rahmstorf, bu durumun AMOC sisteminin bozulmasına olumsuz etki ettiğini bildirdi.
Hollanda'nın Utrecht Üniversitesinden araştırmacı Rene van Westen de AMOC sisteminin çöküş senaryolarının endişe verici olduğunu kaydederek, "Antropojenik iklim değişikliğinin (insanların etkisiyle tanımlanan değişim) tüm olumsuz yan etkileri, daha fazla sıcak hava dalgası, daha fazla kuraklık ve daha fazla sel gibi formlarında devam edecek ve bir de bunun üzerine bir AMOC çöküşü olursa iklim daha da bozulacak." uyarısında bulundu.
Muhabir: Murat Karadağ
