İsveç’te tutuklu bulunan İranlı eski Savcı Vekili Nuri serbest bırakıldı

İran’da 1988 yılındaki toplu idam kararlarında rolü olduğu öne sürülen İranlı eski Savcı Vekili Hamid Nuri’nin 2019’da İsveç’te tutuklanarak müebbet hapis cezasına çarptırılmıştı. İran İnsan Hakları Yüksek Konseyi Genel Sekreteri Kazım Garip Abadi sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, Nuri’nin serbest bırakıldığını duyurdu. Garib Abadi paylaşımında, “2019 yılından bu yana İsveç’te hukuka aykırı olarak tutuklu bulunan Hamid Nuri’nin serbest bırakıldığını ve birkaç saat içinde ülkesine döneceğini sevgili İran halkına bildirmekten memnuniyet duyuyorum” ifadelerini kullandı.

Umman arabuluculuğu ile mahkum takası
İran medyasının Umman Haber Ajansı’na dayandırdığı haberinde, İran ve İsveç’in Umman’ın arabuluculuğuyla mahkumların karşılıklı olarak serbest bırakılması konusunda anlaşmaya vardığı aktarılırken, İran ile İsveç vatandaşı tutukluların ülkelerine dönmeleri için bugün Stockholm ve Tahran’dan Maskat’a getirilecekleri belirtildi.
Öte yandan İsveç Başbakanı Ulf Krissterson, İran’da tutulan İsveç vatandaşı Johan Floderus ile Saeed Azizi’nin serbest bırakıldığını ve İsveç’e dönmek üzere uçağa bindiklerini duyurdu.

Hamid Nuri Davası
İran’da 1988 yılındaki toplu idamlardan sorumlu tutulan İranlı eski savcı vekili Hamid Nuri, 2019 yılında ailevi sorunları nedeniyle gittiği İsveç’te tutuklanmış ve toplu idamlarda rolü olduğu gerekçesiyle mahkeme süreci başlatılmıştı. İsveç Savcılığı, 28 Nisan 2022 tarihinde gerçekleştirilen duruşmada “savaş suçu” , “uluslararası hukuku ihlal” ve “kasten cinayet” suçlarından Nuri hakkında ömür boyu hapis cezası talebinde bulunmuştu. Temmuz 2022’de ise İsveç Temyiz Mahkemesi’nin gerçekleştirdiği duruşmada Nuri’nin ömür boyu hapis cezası onanmıştı. Kararın ardından Tahran yönetimi, Nuri’nin tutuklanmasını “hukuk dışı” şeklinde nitelendirmiş ve İsveç’in Tahran Maslahatgüzarı’nı Dışişleri Bakanlığına çağırmıştı.

1988 toplu idamları ve Hamid Nuri hakkındaki iddialar
İran’da 1979 yılında gerçekleşen İslam Devriminin ardından başlayan İran-Irak Savaşı sırasında Irak saflarında yer aldıkları gerekçesiyle "Halkın Mücahitleri" örgütünün cezaevinde bulunan üyeleri hakkında toplu idam kararı verilmişti. İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin de aralarında bulunduğu belirtilen ve "ölüm komitesi" adı verilen 4 kişilik yargı heyeti ile verilen idam kararında, Halkın Mücahitleri ile çeşitli Sol ve Komünist örgütlere üye olmakla suçlanan 3 bine yakın kişinin infaz edildiği iddia ediliyor. İsveç’te tutuklanan Nuri ise Savcı Vekili olarak görev yaptığı Kerec şehrinin Gevherdeşt Cezaevi’nde idamların uygulanmasında rolü olmak ve toplu idamlara katılmakla suçlanıyor.