İsrail’in İran’a saldırısına dünyadan tepkiler

İsrail’in İran’ın Tahran, Huzistan ve İlam eyaletlerindeki askeri tesislerine gece saatlerinde 3 dalga halinde gerçekleştirdiği saldırıya dünyadan tepki geliyor. Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, İsrail’in İran’a yönelik saldırıları kınandı. İran’a yönelik saldırıların "ülkenin egemenliği ile uluslararası hukuk ve normların ihlali" olduğu belirtildi. Açıklamada, "Suudi Arabistan, bölgede artmaya devam eden gerilimi, bölge ülkelerinin ve halklarının güvenliği ile istikrarını tehdit eden çatışmanın genişlemesini reddetme konusundaki kararlı tutumunu sürdürüyor" ifadeleri kullanıldı. Ayrıca tüm taraflara "en üst düzeyde itidal gösterme ve tırmanışı azaltma" çağrısında bulunulan açıklamada, bölgede askeri çatışmaların devam etmesinin olumsuz sonuçları olacağı konusunda uyarıda bulunuldu.

Katar
Katar Dışişleri Bakanlığı da saldırının "İran’ın egemenliğinin açık bir ihlali ve uluslararası hukukun açık bir ihlali" olduğunu belirtti. Artan gerilimin yol açabileceği ciddi sonuçlar konusunda derin endişe duyulduğu, ifade edilen açıklamada, tüm taraflara "itidal göstermeleri, anlaşmazlıkları diyalog ve barışçıl yollarla çözmeleri ve bölgede güvenlik ile istikrarı bozabilecek her türlü adımdan kaçınmaları" çağrısı yapıldı. Özellikle Gazze ve Lübnan halkının acılarına son verilmesi ve gerginliğin azaltılması yönünde çabaların yoğunlaştırılması istendi.

Irak
Irak Hükümet Sözcüsü Basim Alawadi ise İsrail’in eylemleri karşısında "uluslararası toplumun sessizliğini" kınadı. Alawadi, "İşgalci Siyonist varlık, İran hedefleri de dahil olmak üzere cezasız kalan saldırılarıyla bölgedeki çatışmayı derinleştirerek saldırgan politikalarını sürdürüyor" dedi. Irak Başbakanlık Ofisi’nden yapılan açıklamada ise Irak’ın "Gazze ve Lübnan’da ateşkes çağrısı yapan kararlı duruşunu ve bölgede istikrarı desteklemek için kapsamlı bölgesel ve uluslararası çabaları yinelediği" belirtildi.

Hamas
Gazze’deki Hamas Hareketinden yapılan açıklamada, İran’a yönelik "Siyonist saldırganlığın" kınandığı ifade edildi. Açıklamada, "Bunu İran egemenliğinin açık bir ihlali ve bölgenin ve halkların güveliğini hedef alan bir tırmanış olarak değerlendiriyoruz. Bu nedenle işgalciyi (İsrail’i), ABD tarafından desteklenen bu saldırganlığın sonuçlarından tamamen sorumlu tutuyoruz" denildi.

Pakistan
Pakistan Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, İsrail’in İran’ın egemenliğine ve toprak bütünlüğüne yönelik saldırılarının "BM Şartı ve uluslararası hukukun ağır bir ihlali" olduğunu belirtildi. Saldırıların "bölgesel barış ve istikrara giden yolu baltaladığı ve ayrıca halihazırda istikrarsız bir bölgede tehlikeli bir tırmanışa yol açtığı belirtildi. İsrail’in bölgedeki çatışmanın artmasından ve genişlemesinden tamamen sorumlu olduğu vurgulandı. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne "uluslararası barış ve güvenliğin sağlanmasında rolünü oynaması ve İsrail’in bölgedeki pervasızlığına ve suç teşkil eden davranışlarına son vermek için derhal adım atması" çağrısında bulunuldu.

İngiltere: "İran, İsrail’in saldırısına cevap vermemeli"
İngiltere Başbakanı Keir Starmer ise İran’ın İsrail’in saldırılarına yanıt vermemesi gerektiğini belirterek tüm tarafların itidal göstermesi gerektiğini ifade etti. Starmer, "İsrail’in İran saldırganlığına karşı kendini savunma hakkına sahip olduğu konusunda net bir fikrim var. Bölgesel tırmanışı daha da önlememiz ve tüm tarafları itidal göstermeye çağırmamız gerektiği konusunda da aynı derecede net bir fikrim var. İran yanıt vermemeli" ifadelerini kullandı.

Birleşik Arap Emirlikleri
Körfez ülkesi BAE de İran’a yönelik saldırıyı kınadı ve "artan gerginlik ile bunun bölgesel güvenlik ve istikrar üzerindeki etkisi konusunda derin endişe duyduğunu" ifade etti. Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, risklerden ve çatışmaların genişlemesinden kaçınmak için en üst düzeyde itidal ve sağduyu göstermenin önemli olduğu vurgulandı.

Umman
Umman Dışişleri Bakanlığı saldırının İran’ın egemenliğinin "açık bir ihlali" olduğunun altını çizerek İsrail hava saldırılarının "şiddet döngüsünü körükleyen ve gerilimi azaltma çabalarını baltalayan bir tırmanış" olduğunu ifade etti. Ayrıca uluslararası toplumu, “saldırganlığı durdurmak ve komşu ülkelerin topraklarındaki ihlallere son vermek için bir kez daha etkili adımlar atmaya” çağırdı.

Malezya
Malezya Dışişleri Bakanlığı da İsrail saldırılarını “uluslararası hukukun açık bir ihlali” olarak nitelendirerek “bölgesel güvenliği ciddi şekilde baltaladığını” vurguladı. Malezya’nın düşmanlıkların derhal durdurulması ve şiddet döngüsünün sonlandırılması çağrısında bulunduğu belirtildi. Açıklamada, İsrail’in Orta Doğu ülkelerine yönelik saldırılarının bölgeyi daha geniş bir savaşın eşiğine getirmeye devam ettiği kaydedildi.

Suriye
Suriye Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada da İsrail’in İran’a yönelik hava saldırıları kınandı. Suriye’nin İran’la "dayanışma" içinde olduğu belirtilerek, "İran’ın kendini savunma, topraklarını ve vatandaşlarının hayatını koruma konusundaki meşru hakkını destekliyoruz" denildi.

Mısır
Mısır Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada ise İsrail’in İran’a yönelik hava saldırısı da dahil olmak üzere Orta Doğu’daki gerginliğin tırmanmasından ciddi endişe duyulduğu ifade edildi. Bölgesel güvenlik ve istikrarı tehdit eden tüm eylemlerin kınandığı vurgulandı.

İran-İsrail arasında giderek artan gerginlik
İsrail ve İran arasındaki gerginlik İsrail ordusunun Gazze’ye yönelik saldırılarının başladığı 7 Ekim 2023’ten sonra artmaya başladı. İran, İsrail’in 1 Nisan’da Suriye’nin başkenti Şam’daki İran büyükelçiliğine saldırmasına karşılık olarak 13 Nisan’da İsrail’e insansız hava aracı saldırısı, 1 Ekim’de ise Hamas lideri İsmail Haniye, Hizbullah lideri Hasan Nasrallah’ın ve Devrim Muhafızları Komutan Yardımcısı Abbas Nilfuruşan’ın öldürülmesine karşı 180 balistik füze ile saldırı gerçekleştirmişti. İsrail ise İran’ın 1 Ekim’de İsrail’e düzenlediği balistik füze saldırılarına misilleme olarak Tahran’a sert bir yanıt vereceğini belirtmişti.

İsrail’in yaklaşık 3.5 saat süren misilleme saldırısı
İran Hava Savunma Karargahından İsrail’in gece saatlerinde başlattığı ve yaklaşık 3.5 saat süren misilleme saldırısına yönelik yapılan açıklamada, “Katil İsrail rejimi, İran’ın tüm uyarılarına rağmen gerilimi artıracak bir adım atarak Tahran, Huzistan ve İlam eyaletlerindeki bazı askeri üsleri hedef aldı. Hava savunma sistemi, saldırıya başarılı bir şekilde karşılık verdi ve bazı bölgelerde sınırlı hasar meydana geldi” ifadeleri kullanılmıştı. Tahran Hava Savunma Komutanlığı Halkla İlişkiler Birimi tarafından yapılan açıklamada Tahran ve çevresinde duyulan seslerin, hava savunma sistemlerinin İsrail rejiminin 3 noktaya yönelik saldırılarına karşılık vermesinden kaynaklandığı belirtilmişti. İran Silahlı Kuvvetlerinin açıklamasında ise İsrail’in saldırısında 2 askerin hayatını kaybettiği duyurulmuştu.