İşgal altındaki Filistin topraklarında 76 yıldır devam eden "Büyük Felaket": Nekbe

RAMALLAH (AA) - Filistinliler, İsrail'in 14 Mayıs 1948'de, işgal altında tuttuğu Filistin topraklarında bağımsızlığını ilan etmesi ve Filistinlileri zorunlu göçe tabi tutması nedeniyle 15 Mayıs'ı "Nekbe" (Büyük Felaket) olarak anıyor.

İsrail güçleri, Nekbe sırasında yaklaşık 1 milyon Filistinliyi zorla topraklarından çıkararak sürgün etti, Filistinlilere ait 675 köy ve kasaba yok edildi, binlerce Filistinli öldürüldü.

Nekbe'den dolayı halihazırda Filistinlilerin yüzde 80'i dünyanın farklı yerlerinde mülteci durumunda yaşıyor.

Filistin Merkezi İstatistik Kurumu, Filistin'de yaşanan ölüm, gözaltı, yasa dışı Yahudi yerleşim birimleri inşası ve toprak gasplarıyla ilgili istatistiki bilgilerin yer aldığı bir rapor yayımladı.

Nekbe'nin 76'ncı yılı münasebetiyle yayımlanan rapora göre, 1948'den bu yana yaklaşık 134 bin Filistinli ve Arap öldürüldü, 1967'den bu yana yaklaşık 1 milyon kişi gözaltına alındı.

Filistinliler, her yıl 15 Mayıs günü işgal altındaki Filistin topraklarında ve bulundukları dünyanın farklı bölgelerinde düzenledikleri çeşitli etkinliklerle Nekbe'yi anıyor.

Ancak bu yıl Nekbe, İsrail ordusunun 7 aydan fazla süredir Gazze Şeridi'ne yönelik yıkıcı saldırılarla gerçekleştirdiği soykırım ve işgal altındaki Batı Şeria'da Filistin halkına karşı artan saldırıların gölgesinde karşılanıyor.

İsrail, 14 Mayıs 1948 akşamı tarihi Filistin topraklarında kendi devletinin kurulduğunu ilan etti ve bunu tanıyan ilk ülke de ABD oldu.

Filistin halkı toprakları üzerinde İsrail devletinin kurulmasına zemin hazırlayan 2 Kasım 1917 tarihli "Balfour Deklarasyonu" ile 1948 yılındaki Nekbe arasında bir fark görmüyor. Nitekim İngiltere, söz konusu deklarasyonla "Siyonist projeyi" benimseyerek Filistin topraklarında Yahudiler için bir ulusal devletin kurulmasına zemin hazırladı.

Bu nedenle Filistinliler, İngiltere'nin bahsi geçen deklarasyonla 1948 yılında yaşanan Nekbe'ye kadar Yahudilerin Filistin topraklarına göç etmesinin önünü açtığını söylüyor.

İsrail, 1948 yılında yaşanan Nekbe'nin üzerinden henüz 20 yıl geçmeden Batı Şeria ve Doğu Kudüs'ün içinde olduğu Filistin topraklarının geriye kalan kısımlarıyla birlikte Suriye, Lübnan, Ürdün ve Mısır'ın topraklarını işgal etti.

Filistin Merkezi İstatistik Kurumu raporunda, Nekbe olayları ve sonrasında yaşanan tehciri Filistin halkı için büyük bir trajedi olarak nitelendirildi.

Nekbe döneminde bir halkın tümüyle yerinden edilerek yerine dünyanın dört bir yanından getirilen kişilerin yerleştirildiği hatırlatılan raporda, 1948 yılında tarihi Filistin topraklarındaki 1300 kent ve köyde yaşayan 1,4 milyon Filistinliden yaklaşık bir milyon kişinin yerinden edildiği ifade edildi.

Yerinden edilen Filistinlilerin Batı Şeria ve Gazze Şeridi'nin yanı sıra Filistin'e komşu Arap ülkelerine sığındıkları aktarılan raporda, İsrail'in o zaman Filistinlilerin 774 kent ve köyünü ele geçirdiği, 531 tanesini tamamen yıktığı ve geriye kalanların ise işgal ederek kontrolünde tuttuğu belirtildi.

Siyonist çetelerin de Nekbe döneminde Filistinlilere karşı 70'den fazla katliam yaparak 15 bin savunmasız insanı öldürdüğü vurgulanan raporda, İsrail'in de yaklaşık 27 bin kilometrekarelik tarihi Filistin topraklarının yüzde 85'inden fazlası üzerinde kurulduğuna işaret edildi.

Raporda, İsrail'in kuruluşunu ilan ettiği 1948'den bu yana yaklaşık 134 bin Filistinlinin öldürüldüğü, 1967'den bu yana yaklaşık 1 milyon kişinin gözaltına alındığı aktarıldı.

Filistin Merkezi İstatistik Kurumunun yayımladığı rapora göre, 1948'deki İsrail işgali sırasında 1,4 milyon olan dünyadaki toplam Filistinli nüfusu 10 kat arttı ve 2023 yılının sonu itibariyle 14,63 milyona ulaştı.

Raporda, 1948'deki İsrail işgali sırasında 750 bin Filistinlinin yaşadığı işgal altındaki Batı Şeria, Doğu Kudüs ve Gazze Şeridi'nde bugün 5 milyon 500 bin Filistinlinin yaşadığı belirtildi.

Arap ülkelerinde yaşayan Filistinlilerin sayısının 6 milyon 560 bin olduğuna yer verilen raporda, diğer ülkelerde yaşayan Filistinli sayısının da 772 bin olduğu kaydedildi.

Filistin Merkezi İstatistik Kurumunun verilerine göre, Filistin halkının 3,2 milyonu Batı Şeria ve Doğu Kudüs'te, 2,1 milyonu Gazze Şeridi'nde ve geriye kalanlar dünyanın farklı ülkelerinde yaşıyor.

Buna göre, tarihi Filistin topraklarındaki mevcut nüfusun yüzde 49,9'unu Filistinliler oluştururken, Yahudiler yüzde 50,1'ini oluşturuyor. Ancak Yahudiler, tarihi Filistin topraklarının yüzde 85'ini ellerinde tutuyor.

Nüfus yoğunluğuna gelince 2023 yılı sonu itibariyle Batı Şeria'da bir kilometrekarelik alana 582 kişi düşerken, Gazze Şeridi'nde ise bir kilometrekarelik alana 6 bin 185 kişi düşüyor.

İsrail, Nekbe'nin yaşandığı 1948 yılından beri Filistinlilere yönelik gözaltı politikasını sürdürüyor.

İsrail'in 1967'den bu yana yaklaşık 1 milyon kişiyi gözaltına aldığı aktarılan Filistin Merkezi İstatistik Kurumu raporunda, 9 bin 400 Filistinlinin hala İsrail hapishanelerinde tutulduğu belirtildi.

İşgal altındaki Batı Şeria'da İsrail'in askeri üs ve yerleşim birimi olarak işgal ettiği yerlerin sayısının 483'e ulaştığı vurgulanan raporda, Batı Şeria'da yaşayan yasa dışı Yahudi yerleşimcilerin sayısının ise 2022 yılının sonu itibariyle 745 bin 467 olduğu ifade edildi.

Filistin halkı, Nekbe'nin 76'ncı yılına Gazze Şeridi'nde 7 Ekim 2023'ten beri devam eden soykırımla giriyor.

İsrail'in 7 Ekim'den bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda en az 14 bin 944’ü çocuk, 9 bin 849'u kadın olmak üzere 35 bin 173 Filistinli öldürüldü, 79 bin 61 kişi yaralandı.

Filistin Merkezi İstatistik Kurumu raporunda, İsrail ordusunun 7 aydan fazla süredir devam eden saldırılarının yol açtığı hasarın yaklaşık 30 milyar dolar olduğu belirtildi.

Raporda, şu ana kadar 31 binden fazla binanın tamamen yıkıldığı, yaklaşık 17 bin binanın büyük oranda yıkıldığı ve 41 bin binanın da orta derecede yıkıma maruz kaldığı belirtildi.

İsrail'in 2023 yılında işgal altındaki Batı Şeria'da 659'dan fazla yapıyı yıktığı belirtilen raporda, "ruhsatsız" olduğu gerekçesiyle 1333 yapının yıktırılması için karar çıkardığına işaret edildi.

Filistin Sağlık Bakanlığı verilerine göre, işgal altındaki Batı Şeria ve Doğu Kudüs'te de 7 Ekim 2023'ten bu yana İsrail askerleri ile yasa dışı Yahudi yerleşimcilerin saldırılarında 498 Filistinli hayatını kaybetti, yaklaşık 5 bin kişi yaralandı.

Muhabir: Mahmut Geldi,Qais Omar Darwesh Omar,Esat Fırat