Sultan Gedik -
ANKARA / İHA - Yargıtay Başkanı İsmail Rüştü Cirit ve Adalet Bakanı Kenan İpek Türkiye Noterler Birliğinde düzenlenen ‘Geliştirilmiş Bilirkişilik Sistemi Eşleştirme Projesi’ nin kapanış toplantısına katıldı. Toplantıda yaptığı konuşmada Yargıtay Başkanı Cirit, “Bugünlerde Adalet Bakanlığı tarafından hazırlanan bilirkişi kanun tasarısı taslağı kamuoyunun görüşüne sunulmuştur. Bu taslağın kamuoyunda iyi bir şekilde tartışılıp değerlendirilmesi için hukuk camiasına önemli görevler düşmektedir. Şu husus unutulmamalıdır ki; kanunda öngören sistem ne kadar iyi olursa olsun iyi uygulanmadığından veya işletilmediği takdirde sadece kanun değişiklikleriyle başarılı sonuçlar alınması pek mümkün olmamaktadır. İşin bu boyutunun en az iyi kullanılmış bir kanun kadar önemli olduğunu belirtmek isterim. Diğer tarafından incelediğimiz bilirkişilik kanun tasarısında Yargıtay ve Danıştay gibi kurumların üst kurumlarda daha fazla üyeyle temsil edilmesi gerektiğini düşünüyorum” diye konuştu.
“YARGITAY’IN ÜLKEMİZİN ADALET POLİTİKASINA KAYITSIZ KALMASI DÜŞÜNÜLEMEZ”
Soruşturma sırasında arama, el koyma, gizli tanıklık, dinleme, tenkit takip gibi format yetkililerinin son yıllarda hukukçuları ve kamuoyu gündemini yoğun şekilde meşgul ettiğini ifade eden Cirit, şunları kaydetti:
“Sahte belge, sahte dijital veriler üretilmesi, hukuki güvenlik ve toplumsal barış üzerindeki sistemi ortadan kaldırmaya yönelik önlemlerin alınması da önceliklerimiz arasında yer almaktadır. Son yıllarda yaşanan deneyimler ve kamu oyununda yakından izlediği gelişmeler objektif, bağımsız ve konusunda uzman, görevini özenle, sadakatle yerine getiren bilirkişilere, bilirkişilik kurumlarına adalet sisteminin büyük ihtiyacının olduğunu göstermektedir. Yargıtay’ın ülkemizin adalet politikasına kayıtsız kalması düşünülemez. Bilakis tarihsel gelişim ve kurumsal araçlar bakımından Yargıtay’ın adalet sisteminin iyi işlemesi için daha aktif davranması ve sistemin aksayan yönlerinin muhataplarıyla kaynaşması gerektiği gibi diğer adalet kurumlarının işbirliği ve yardım taleplerine de olumlu bakması gerekir. Zira yargı sistemimizdeki sorunların çözümü ancak ve ancak kurumlar arasında işbirliği ile mümkün olabilmektedir.”
“ADALET ALANINDA YAPILAN TÜM ÇALIŞMALAR VE REFORM NİTELİĞİNDE ADIMLAR ASLINDA İKİ ODAK NOKTAYA YOĞUNLAŞMIŞTIR”
Adalet Bakanı İpek, sadece bilirkişilik konusunun değil, aynı zamanda yargı ve adalet sisteminin işleyişine etki edecek diğer önemli faktörlerinde yenilenmesini hedeflediklerini belirterek, “Adalet alanında yapılan tüm çalışmalar ve reform niteliğinde adımlar aslında iki odak noktaya yoğunlaşmıştır. Bunlardan ilki yargıya gelen işin azaltılmasıdır. Diğer yargı organlarımız sürekli artan bir iş yükü ile karşı karşıyadır. İş yükünün bu artışının zararı yine vatandaşlarımızadır. Bu nedenle iş yükünü azaltacak, yasal tedbirlerin alınması önem arz etmektedir. Yoğunlaştığımız diğer bir nokta ise yargıya intikal etmiş konuların hızlı, etkili ve adil bir şekilde düzenlendirilmesidir. Adalet Bakanlığımız bünyesinde reforma gidilecek alanlarda ilk olarak bilirkişilik, avukatlık, noterlik, alternatif çözüm yolları başta olmak üzere çeşitli alanlarla ilgili komisyonlar kurulmuştur. Bu komisyonlar stratejisi doğrultusunda çalışmalarını tamamladığında hem yargının kendi iç işleyişi hem de vatandaşlarımıza sunulan adalet hizmetleri büyük oranda yenilenmiş, etkinleşmiş, verimli bir hale gelmiş olacaktır. Bu reform stratejisi ile yargıda hesap verilebilirliğin ve şeffaflığın artması vatandaşlarımızın adaletle erişimini de kolaylaştıracaktır” şeklinde konuştu.
“TÜRKİYE BİLİRKİŞİ SAYISI VE ORANI BAKIMINDAN İLK SIRADADIR”
Bakan İpek, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Avukatlık ve noterlik alanlarında değişikliklere giderek bu mesleklerin ifasını kolaylaştırıp, vatandaş odaklı yenilikler getiriyoruz. Pek çok yenilik ve değişimin yanı sıra yargı reformu stratejisi çerçevesinde bilirkişilik müessesesinin tamamının reforma tabi tutulmasını hedefliyoruz. Avrupa’da 100 bin kişi başına 250, hakim başına ise 23 bilirkişiyle Türkiye bilirkişi sayısı ve oranı bakımından ilk sıradadır. Bu oranlara rağmen bilirkişilik sisteminin işleyişi ciddi eleştiriler alıyoruz. Bu nedenle yeni kurumsal yapılanmaya gidilmesinde zorunluluk görüyoruz. Bu kurumsal yapılanma vasıtasıyla bilirkişilik kalite standartlarını oluşturarak, daha etkin işleyen bir denetim sistemi kurmuş olacağız.”
“PROJEYLE TÜRK HUKUK SİSTEMİNDE BİLİRKİŞİLİK SİSTEMİNİN İYİLEŞTİRİLMESİ HEDEFLENMİŞTİR”
“Gereksiz yere alınan bilirkişi raporları nedeniyle yargılama sürelerinin uzadığı, maliyetlerinin arttığı ve adalet beklentisi içinde olan kişilerin hak kayıplarına uğradığı yönündeki şikâyetleri görmezden gelemeyiz” diyen İpek, “Bilirkişilik kurumunun eksik ve aksayan yönlerinin tespiti ve sorunun çözüme kavuşturulması Anayasamızın 36. Maddesiyle Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 6. Maddesinde güvence altına alınan adil yargılama hakkının tesisi bakımından kaçınılmaz bir hal almıştır. Bu alanda ortaya çıkan sorunların çözüme kavuşturulması adına Avrupa Birliği katılım öncesi yardım aracı olan IPA kapsamında bir eleştiri sunma projesi olan ‘Geliştirilmiş Bilirkişilik Sistemi Eşleştirme Projesi’ 2013 başından bugüne kadar Adalet Bakanlığı ile AB arasında ve Hukuk işleri Genel Müdürlüğü koordinasyonunda eşleştirme ortağı Almanya ile birlikte yürütülmüştür. Proje kapsamında İstanbul, Antalya, Manisa, Samsun ve Şanlıurfa adliyeleri pilot adliyeler olarak belirlenmiştir. Projeyle Türk hukuk sisteminde bilirkişilik sisteminin iyileştirilmesi, bu kapsamda hukuki konularda bilirkişiye başvurulmasının önlenmesi, yargılama sürelerini uzatan gereksiz yere alınan bilirkişi rapor sayılarının azaltılması, bilirkişiler için objektif kriter ve standartlar oluşturulması süreciyle bilirkişi kurumundan kaynaklanan yargısal sorunların çözümü, daha az maliyetler, daha hızlı ve etkin bir yargılama faaliyetinin sağlanması hedeflenmiştir” ifadelerini kullandı.
Hazırlanan bilirkişilik kanun taslağının kamuoyuyla paylaşıldığını belirten İpek, “Bu tasarının kanunlaşmasıyla yaşanan sorunların çözümüne büyük katkı sağlayacağına inanıyorum. Etkin işleyen bir sistem ile bilirkişilik hizmetlerinde temel ve alt uzman alanlarını belirleyeceğiz. Bu uzmanlık alanlarına göre bilirkişilerin sahip olması gereken nitelikleri ve uyacakları ilkeleri belirleyip hayata geçireceğiz” dedi.
