Erzincan İl Özel İdaresinden Çemişgezek Hidroelektrik Santraliyle ilgili açıklama

Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK) tarafından 21 Ocak 2021 tarihli ve EÜ/10000 -5/04778 numaralı üretim lisansı ile yapılan devir sözleşmesi kapsamında Erzincan İl Özel İdaresi tarafından satın alınan ve yüzde 100’ü Erzincan İl Özel İdaresine ait olan HES sayesinde kamu yatırımlarına gelir oluşturulmakta olduğu kaydedilen açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“Tunceli ili, Çemişgezek ilçesi sınırları içerisinden geçen çay üzerinde bulunan Çemişgezek Hidroelektrik Santrali 1961 yılında Türkiye Elektrik Kurumu tarafından 0,116 MW ve tamamı kamuya ait olarak hizmete alınmıştır. Çemişgezek Hidroelektrik Santrali inşa edildiği yıllarda Türkiye elektrik sisteminde enterkonnekte sistem olmadığı için müstakil olarak Çemişgezek ilçesinin elektrik ihtiyacını karşılamak amacı ile 2 Türbin Ünitesiyle işletmeye açılmıştır. 1961 yılından itibaren çeşitli dönemlerde bakım ve onarım çalışları yapılmış bu sayede üretimin devam etmesi sağlanmıştır.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK) tarafında 21/01/2021 tarihli ve EÜ/10000 -5/04778 numaralı üretim lisansı ile yapılan devir sözleşmesi kapsamında Erzincan İl Özel İdaresi tarafından satın alınmış ve Çemişgezek Hidroelektrik Santrali’nin kazancı Kamuya gelir kaydedilmektedir. Yüzde 100’ü Erzincan İl Özel İdaresine ait olan HES sayesinde kamu yatırımlarına gelir oluşturulmaktadır.
Çemişgezek Hidroelektrik Santrali Regülatörü ve Santral binası ile isale kanalı yıllar içerisinde taşkınlarla birlikte zarar görmüş, isale kanalı yıkılmış bina ise aşırı su çekerek yıkılma durumuna gelmiştir. Binanın çok eski olması nedeniyle bina ve kanal duvarlarında aşırı yıpranmalar olmuş bu nedenle kanalın bir bölümünde ise yıkılma meydana gelmiştir. Santralin deprem bölgesinde yer alması ve binanın yıkılma tehlikesi bulunması nedeniyle; üretim belirli dönemlerde kesintiye uğramıştır.
Santralin mevcut yapısal durumunun, tesisin çalışmasına engel teşkil etmesi; bununla birlikte binada var olan fiziki yıpranmanın herhangi bir can kaybına sebebiyet vermemesi, ayrıca tesisin modern teknoloji alt yapısına kavuşturulması adına; Çemişgezek Regülatörü ve HES projesi kapsamında üretim yöntemi aynı olmak kaydıyla kullanılmakta olan yapılarda ve makine ekipmanlarda teknoloji yenilemesi ile iyileştirilme yapılması zaruri yeti doğmuştur.
Bu kapsamda Lisans Yönetmeliğinde yer alan ilgili madde 30.2 fıkra a bendi: “Üretim lisans sahibi, ilgili mevzuatta sayılanların yanı sıra; Mücbir sebepler ile yıllık programlı bakım takvimi dışında üstlenilmiş bulunan yükümlülükleri yerine getirecek şekilde üretim tesisini işler halde tutmak ile yükümlüdür.” hükmü adına satın alınmasının ardından Çemişgezek HES’in yenilenmesi kapsamında gerekli fizibilite ve gerekçe raporu hazırlanarak Enerji Piyasası Düzenleme Kurulunasunulmuş ve Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’nun 18/04/2024 tarihli ve 12563-7 sayılı Kararı ile uygun bulunmuştur.
Ayrıca 31.12.2020 tarih ve 10406 sayılı Tunceli Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü yazısı ile ÇED Devri yapılmış ve mevcut ÇED Muafiyet Kararı 20.11.2009 tarihli yazı ile geçerli olduğu belirtilmiştir.
Hidroelektrik yoluyla üretilen enerji, güneş tarafından yönlendirilen su döngüsüne dayanır ve onu yenilebilir bir güç kaynağı haline getirmektedir. Bu yönüyle Hidroelektrik Santralinin hızla tükenen fosil yakıtlardan daha güvenilir ve çevreyi koruyan bir niteliğe sahip olduğu bir gerçektir. Bu anlayış çerçevesinde; söz konusu yasal süreç,kanun ve genelgeler ile açıklandığı şekliyle yürütülmüş olup tesisin yer aldığı bölgenin doğası ve tarihi dokusu güvence altına alınarak sonraki yıllarda ekonomik bir yatırım olarak enerji bağımlılığını sıfıra indireceği ve milli gelirde artış sağlayacağı, Çemişgezek ilçemizin mikro ekonomisi başta olmak üzere, makro ekonomiye de katkısıyla birlikte enerji maliyetlerinde önemli etkisi olması sebebiyle santralin yenilenmesi amaçlanmıştır. Kamuoyuna duyurulur.”