Bosna Hersek’teki tarihi Sinan Bey Camii Türkiye’nin desteğiyle yeniden ibadete açıldı

Bosna Hersek’in doğusunda Karadağ sınırındaki Çayniçe şehrinde Sadrazam Sokollu Mehmed Paşa’nın damadı Sinan Bey tarafından 1570’te inşa ettirilen tarihi Sinan Bey Camii, T.C. Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün desteğiyle yeniden inşa edilmesinin ardından bugün düzenlenen törenle ibadete açıldı.
Açılış törenine Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, Bosna Hersek İslam Birliği Reisü’l-uleması Husein Efendi Kavazoviç, Karadağ İslam Birliği Meşihatı Başkanı Rifat Efendi Fejzic, Bosna Hersek İslam Birliği Vakıflar Müdürü Senaid Zajimovic, Türkiye Cumhuriyeti Vakıflar Genel Müdür Yardımcısı Hayrullah Çelebi, Bosna Hersek Temsilciler Meclisi Başkan Yardımcısı Denis Zvizdic, Türkiye’nin Bosna Hersek Büyükelçisi Sadık Babür Girgin ve Cajnice Belediye Başkanı Goran Karadzic’in de aralarında yer aldığı yetkililer ve Bosnalılar katıldı.

“Tarihi bir mirası yeniden canlandırmak için bir aradayız”
Törende konuşan Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, “Bosna Hersek ve Türk halkı olarak bizler ortak bir tarihin, güçlü bir kültürün ve büyük bir medeniyetin mensuplarıyız. Yıllar önce bu topraklara adalet için gelen ecdadımız, büyük gönül köprülerinin temellerini attılar. Bu temelin merkezinde ve harcında sadece kardeşlik, özveri ve birbirine olan hürmet ve saygı yatmaktadır. İşte bu kutlu maziden aldığımız ilhamla, bugün Sinan Bey Camii’nin açılışında sizlerle birlikte omuz omuza, yan yanayız. Bugün tarihi bir mirası yeniden canlandırmak için bir aradayız. İslamiyetin simgesi, medeniyetimizin sembolü ve Bosna Hersek’in kadim bir değeri olan camimizi, yeniden imar ederek ibadete açıyoruz” dedi.

“Bize düşen atalarımızın eserlerini yeniden ayağa kaldırmak”
Bosna’da 1992-1995 yılları arasında süren savaşta binlerce insanın şehit edildiğini ifade eden Bakan Tunç, “Tabii giden şehitleri geriye getiremiyoruz. Onlar ölümsüz, mekanları cennet olsun. Ancak bu savaşta maalesef kültürel değerlerimiz, tarihi eserlerimiz Sinan Bey Camii gibi birçok vakıf eseri, medreseler tahrip edildi yıkıldı, yakıldı. Şimdi bize düşen bu tarihi mirasa sahip çıkmak, atalarımızın eserlerini yeniden ayağa kaldırmak. Özellikle son yıllarda cumhurbaşkanımız Recep Tayip Erdoğan’ın talimatlarıyla Bosna Hersek’te yıkılan birçok eser ayağa kaldırıldı. Bosna Savaşında 600’den fazla cami yıkıldı, 200’den fazla mescit, tekkeler, türbeler, medreseler, Kuran kursları 400’den fazla vakıf eseri maalesef tahrip edildi. Ecdad yadigarı bu eserlerin yıkılıp yakılmasına tahammül edemezdik. Yeniden ayağa kaldırılmasıyla ilgili mücadelemizi başlattık. Türkiye olarak Bosna Hersekli kardeşlerimizin yanında olduk, onlara destek verdik. Vakıflar Genel Müdürlüğümüz tarafından bugüne kadar 28 iş birliği protokolü imzalandı, cami, han, hamam ve medreselerden oluşan 16 yapı restore edildi, 4 restorasyon çalışması devam ediyor, 6 restorasyon proje aşamasında. TİKA tarafından bugüne kadar bin 50 proje hayata geçirildi, binden fazla teknik kalkınma projesi yapıldı, 30’ya yakın eser restore edildi” şeklinde konuştu.

“Dostlarımızın desteği olmadan mümkün olmazdı”
Açılış töreninde yaptığı konuşmada caminin yeniden inşası için verilen destek nedeniyle Türkiye’ye teşekkürlerini sunan Bosna Hersek İslam Birliği Vakıflar Müdürü Zajimovic, “Sinan Bey Camii’nin inşası, İslam Birliği’nin, vatandaşlarımızın ve ortak kültür mirasının korunmasının öneminin farkında olan Türkiye Cumhuriyeti Vakıflar Genel Müdürlüğü’ndeki dostlarımızın desteği olmadan mümkün olmazdı” dedi. Zajimovic, yeniden inşa bedelinin yaklaşık 2 milyon euro olduğunu ve caminin yeniden inşasının bu yılın başında tamamlanmasının ardından ramazan ayında 32 yıl aradan sonra ilk defa yeniden teravih namazı kılındığını söyledi.

“Mimari bir mücevher”
Bosna Hersek İslam Birliği Reisü’l-uleması Kavazovic ise “mimari bir mücevher” olarak tanımladığı Sinan Bey Camii’nin yenilenmesinin Bosna Hersek’in de ahlaki, zihinsel ve özellikle de insanlar arası ilişkilerin yenilenmesinin bir alameti olması temennisinde bulundu. Kavazovic, projenin finanse edilmesi nedeniyle Türk halkına, Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a teşekkürlerini iletti.

8 Haziran 1992’de yıkılmıştı
Sokollu Mehmed Paşa’nın kız kardeşiyle evlenen ve Hersek Sancağı Beyi olan Sinan Paşa tarafından 16. asırda inşa ettirilen camii, savaş sırasında Bosna Hersek’teki sayısız cami ile aynı kaderi paylaşmış ve 8 Haziran 1992’de tamamen yıkılmıştı.
Sinan Bey Camii, 2004 yılında Bosna Hersek Ulusal Anıtlarını Koruma Komisyonu tarafından Bosna Hersek ulusal anıtı ilan edilmiş ve 2016’da temelleri yeniden atılmıştı. Yeniden inşa ve restorasyon çalışmaları çerçevesinde caminin yanı sıra Sinan Bey ve eşinin kabirlerinin bulunduğu avlu da çevre düzenlemesi çerçevesinde aslına uygun olarak yenilendi.