Zeynep Etyemez -
Kısaca Keto diyeti olarak da anılan ketojenik diyet, son zamanların en popüler beslenme biçimlerinden biri
1
13
Ketojenik diyet, vücudun enerji kaynağını şekerden yağa çevirmesini sağlayarak hızlı kilo verdiriyor ve hastalıklara iyi geliyor. Aynı zamanda fiziki ve zihinsel performansı arttırıyor.
2
13
Çoğu insanın metabolizması, temel enerji kaynağı olarak glikoz kullanır. Glikoz, karbonhidrat ve şekerden elde edilir ve bedenin en kolay enerjiye dönüştürdüğü besin maddesidir. Fakat glikoz vücuttaki insülin seviyesini de arttırdığı için açlığa pek çare olmaz. Karbonhidrat kaynaklı beslendiğimizde kısa sürede acıkıyor olmamızın sebebi insülin seviyesinin artması ve kandaki şeker dengesinin oynamasıdır.
3
13
Kısa sürede açlık hissettiğimiz vakit elimiz yeniden atıştırmalıklara gittiğinde bu kez gereğinden fazla glikoz almış oluruz. Bu durumda glikoz fazlası bedende yağ olarak depolanır. Yani karbonhidratların fazlası kolayca göbek ve basen yağları olarak bize geri döner.
4
13
İnsanın susuzluğa sadece birkaç gün dayanabilirken açlığa haftalarca dayanabildiğini hepimiz biliyoruz. Beden, belirli süre boyunca alıştığı ve ihtiyaç duyduğu glikoza erişemeyince, enerji kaynağı olarak biriktirdiği yağlara yöneliyor. İşte bu duruma ‘ketosis’ deniyor. Ketosis durumuna geçen bedende karaciğer tarafından keton maddesi üretilmeye başlanıyor ve bu glikozun yerini alıyor.
5
13
Bolca sağlıklı yağ, kararında protein ve çok az karbonhidrat . Ketojenik diyet işte bu döngüyü değiştirerek bedenin enerji kaynağı olarak glikoz yerine yağ kullanmasını sağlıyor. Ketojenik diyetin diğer yöntemlerden farkı, sağlıklı yağların bolca tüketilmesi. Proteini de aşırı değil kararında tüketmek gerekiyor. Karbonhidrat ise yok denilecek kadar az.
6
13
Fiziki ve zihinsel performansı arttırıyor. Vücudun hayatta kalması gerektiğinde fiziki ve zihinsel performansın önemi daha da artar. İnsanlık olarak sürekli yemek kaynağına sahip olmak, evrim süreci düşünüldüğünde göreceli olarak çok yeni bir durum. Açlık moduna geçildiğinde yeniden yiyecek bulabilmek için hem fiziki olarak daha üstün hem de zihinsel olarak daha keskin olmak gerekiyor.
7
13
Kilo kaybı
Kısa sürede kilo vermek isteyenler için ketojenik diyet en etkili çözümlerden biri. Ketosis moduna geçen beden enerji kaynağı olarak yağları kullandığı için istenmeyen yağ fazlalıkları kısa sürede yakılmaya başlanıyor. Yağları depolayan insülin hormonu daha az salgılandığı için yağ hücreleri karaciğere ulaşmaya başlıyor ve ketonlara dönüştürülüyor. Yani beden, etkili bir yağ yakma makinesine dönüşüyor.
8
13
Ketejonik diyetinin faydaları
9
13
Kan şekeri kontrolü
Metabolizmanın insülin hormonunu kontrol edememeye başlaması maalesef pek çok insan için diyabet yani şeker hastalığı anlamına geliyor. Keto kan şekeri seviyesini doğal olarak düşürdüğü için beden gereğinden fazla glikoz üretmiyor. Böylece kan şekeri dengeleniyor. Fakat her tip şeker/diyabet hastasının keto diyeti uygulamadan önce mutlaka doktoruna danışması gerekiyor.
10
13
İştah kontrolü sağlıyor
Karbonhidrat tükettiğinde insan kendisini kısa sürede acıkmış hisseder. Kan şekeri hızla yükselir ve glikozun tükendiğinde ya da yağa dönüştüğünde yeniden acıkır. Sağlıklı yağlar ise doğal olarak daha fazla doygunluk hissi verir ve bedenin acıkmadan uzun süre dayanmasını sağlar. Böylece ani kazınma hissi yaşamaz ve iştahı daha kolay kontrol edilebilir.
11
13
Enerji artıyor
Keto aynı zamanda enerji verimliliğini de arttırıyor. Beden, enerji kaynağı olarak şeker kullandığında glikozun fazlası yağa dönüşüyor ve artık enerji olarak kullanılamıyor. Ketojenik beslenme yapıldığında, vücutta sürekli bulunan yağlar kullanıldığı için enerji daha dengeli ve sürdürülebilir bir kaynaktan gelmiş oluyor.
12
13
Zihinsel odaklılık
Karbonhidrat fazlası, insan zihnini en çok bulandıran şeylerden biri. Hamur işlerine gömüldüğünde insanın kendisini halsiz hissettmesi, kafasını toparlayamaması bundan kaynaklanıyor. Keto diyeti yaptığında zihinsel performansının arttığını hissetmen en başta ketonların beyin için çok iyi bir yakıt olmasından kaynaklanıyor. Avokado gibi sağlıklı yağ asitleri içeren besinlerin beyne iyi gelmesi de aynı sebepten kaynaklanıyor. Pek çok insan ketojenik diyetin sırf zihinsel performansı arttırdığı için tercih ediyor.
13
13
Önemli: Keto diyetinin pek çok faydası bulunuyor fakat yine de herkese göre bir diyet değil. Örneğin şekeri düşük olanlara önerilmiyor. Zayıf ve vücudunda yeterine yağ bulunmayanlarda halsizliğe yol açabiliyor. Diyabet hastalarının mutlaka doktorlarına danışması gerekiyor. Anoreksiya gibi yeme bozukluğu olanlar, ekstra proteine ihtiyaç duyanlar, böbrek ve karaciğer yetmezliği olanlar ketojenik diyetten uzak durmalı. Vücudun alışık olduğu sistemi değiştirdiği için ketoya başlamadan önce mutlaka doktoruna danışmanda fayda var.