İSTANBUL - Ucuz ve rahat sağlanan kredide bahar dönemi sona eriyor. Merkez Bankası'nın zorunlu karşılıkları artırması nedeniyle bankaların kredi faizlerini artırması bekleniyor. BDDK'nın ekonomiyi soğutmak amacıyla konut kredilerini evin değerinin yüzde 75'i ile sınırlayan kararından sonra ucuz ve kolay temin edilen konut kredilerinde bahar dönemini bitirecek bir diğer adım Merkez Bankası'ndan geldi. Merkez Bankası piyasadan daha fazla parayı çekerek tüketimi azaltabilmek için zorunlu karşılıkları artırdı. Bu, bankalar açısından kredi olarak sattıkları paranın maliyetinin yükselmesine neden olacak. Karar 15 Nisan'dan itibaren uygulamaya geçecek. Bu nedenle bankaların önümüzdeki günlerde konut başta olmak üzere kredi faizlerini artırması bekleniyor. Tahminler ilk etapta faizlerin 50 ile 100 baz arasında artacağı yönünde. Konut kredisi uzmanları, ev satın almaya niyetlenenlere "Ucuz kredide son günler, elinizi çabuk tutun" uyarısında bulunuyor. Merkez Bankası eylülden itibaren munzam karşılıkları artırarak piyasadan 22.2 milyar lira para çekti, bu da faizlerde 60-70 baz puanlık artışa neden oldu.
Herşeye rağmen pazar büyüdü
Bankacılar bu hafta yapacakları toplantı öncesinde yorum yapmamayı tercih ediyor. Bugün'e konuşan banka yetkilisi, geçen yıl sonunda 58 milyar TL seviyesinde olan konut kredi pazarının, BDDK'nın kararına rağmen büyümeye devam ettiğini ve mart ortası itibariyle 62 milyar TL seviyesine ulaştığını belirtti. Banka yetkilisi "Hükümetin ekonomide kontrollü gitme, piyasayı frenleme politikasının sonucu Merkez böyle bir karar aldı. Merkez'in kararından sonra bankalar artış yapmak durumunda kalacaktır. Dramatik bir artış olmaz ve konut kredi piyasasını öldürmez ama kredilerin artık bugünkü kadar ucuz olamayacağı aşikar, çünkü para artık daha değerli" yorumunu yaptı.
Artışlar makul seviyede kalır
Mortgage uzmanı Alp Demirler de kredi faizlerinde ikinci bir dalganın geleceği öngörüsünde bulundu. Demirler şu değerlendirmelerde bulundu:
"Kredilerde öngörülenden fazla büyüme oldu. Bunun başını da konut kredileri çekti. Ekonomi yönetimi daha az kredi verilmesini istiyor, piyasayı daraltıyor. Bu tüketicinin de parayı eski maliyetlerle bulamayacağı anlamına geliyor. Zaten konut kredileri bankalar açısından yüksek kar marjı olan ürünler değildi. Onlar çapraz satış dediğimiz, krediyle birlikte sattıkları ürünlerden para kazanıyordu. Kar marjının daha da daralması onları faiz artışına zorlayacaktır. Bu da kredilerde ikinci bir faiz dalgasını getirecektir. Ancak faizler yine de makul kabul edilmeli. Çünkü seçimlerden dolayı ekonominin durgunlaşacağı, inşaatın ise seçimden sonra canlanmasının beklendiği bir ortamda bankalar bu ivmeyi bozmak istemeyecek ve faiz artışlarını makul seviyede tutacaklardır."
Faizde 0.5 puanlık artış toplam maliyeti en az 5 bin TL artırır
Halen bankaların 120 ay vadede konut kredisi faizleri (masraf hariç) yüzde 0.85 ile yüzde 1.05 arasında değişiyor. Faizlerdeki artış beklendiği gibi 0.5-10 baz puan arasında kalsa bile bu kullanılacak 100 bin TL'lik kredinin maliyetini en az 5 bin TL artırıyor. Yüzde 0.85 ile alınan 100 bin liralık kredinin aylık taksidi yaklaşık bin 333 TL seviyesinde bulunuyor. Faiz 0.5 puan arttığında (yüzde 0.90) aynı kredinin taksidi bin 366 TL'ye, 10 puan arttığında (0.95) ise bin 400 TL'ye yükselecek. Faizdeki 0.5 puanlık artış 100 bin TL'lik 10 yıl vadeli kredinin toplam maliyetini yaklaşık 5 bin TL, 10 baz puanlık artış ise 8 bin TL kadar artırıyor.
Yüzde 0.85 ile alınmış 10 yıl vadeli 50 bin TL'lik kredinin aylık taksidi 666 TL. Aynı krediyi 0.90 ile alırsanız aylık taksit 683 TL'ye, 0.95 ile almak durumunda kalırsanız 700 TL'ye çıkıyor. Bu toplamda maliyeti, 0.90'lık faizde 2 bin TL, 0.95'lik faizde ise 5 bin TL artırıyor.
