İSTANBUL - İranlılar, Türkiye'de son yıllarda konut alımında Iraklılardan sonra ikinci, yatırım yoluyla Türk vatandaşlığına başvuruda ise ilk sıraya yerleşirken, 2019'da Türkiye'de en fazla şirket açan yabancı ülke İran oldu.
VIPTurkishPass markası ile Türkiye'de yabancılara şirket kuruluşu ve yatırım danışmanlığı hizmetleri veren Elit Vatandaşlık ve Yatırım Danışmanlığı'ndan yapılan açıklamada, Türkiye'ye doğrudan sermaye yatırımı yapan yabancıların sayısı artarken, İranlıların Türkiye'ye ilgisinin katlanarak sürdüğü belirtildi.
Açıklamada, istatistiklerin, Türkiye'ye en çok yatırım yapan ülkenin 1 milyar 93 milyon lira yatırımla Almanya olduğunu gösterirken, Almanya'yı, 303 milyon lira yatırımla Hollanda ve 138 milyon lira yatırımla İran'ın takip ettiği bildirildi.
İranlıların getirilen sermaye tutarında üçüncü sırada olsalar da kurulan şirket sayısına bakıldığında birinci sıraya yükseldiği belirtilen açıklamada, şunlar kaydedildi:
"İranlılar, 2019 yılında Türkiye'de en çok şirket açan yabancı grubunu oluşturuyor. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) verilerine göre, 2016 yılında İranlılarca Türkiye'de toplam 298 şirket kurulmuşken, bu rakam 2017'de 357'ye, ambargoların başladığı 2018 yılında ise 1019'a yükselmiş bulunmakta. 2019 yılının tamamında ise Türkiye genelinde 53'ü anonim şirket olmak üzere 970 İran sermayeli şirket kurulmuş bulunuyor. Kurulan bu şirketlerin yerli ortaklarının payı da değerlendirilince toplam sermayesi ise 153 milyon liraya ulaşmış bulunmakta.
2019 yılında İran'dan gelen yatırımcıların hangi ekonomik faaliyetlere yatırım yaptığına bakıldığında ise İranlıların Türkiye'de 423 firma ile toptan ve perakende ticareti, 37 firma ile inşaat, 94 firma ile konaklama ve yiyecek, 90 firma ile imalat sektörü faaliyetleri, 77 firma ile idari ve destek hizmeti faaliyetleri, 79 firma ile mesleki, bilimsel ve teknik faaliyetler yapmayı tercih ettikleri görülüyor."
- "İranlılardan son dönemde Türkiye'de şirket kurmak için yoğun talep almaktayız"
Elit Vatandaşlık ve Yatırım Danışmanlığı Yönetim Kurulu Üyesi, Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Tahran Temsilcisi Fatih Çayabatmaz, İranlılıların Türkiye'ye ilgisinin artarak sürdüğünü belirterek, şunları kaydetti:
"İranlılardan son dönemde Türkiye'de şirket kurmak için yoğun talep almaktayız. Özellikle İran'da geçtiğimiz yılın ortalarından itibaren derinleşen ekonomik kriz, iki kez gerçekleşen devalüasyon ve sokak eylemlerinde göstericilerin özellikle bankalar gibi finans kuruluşlarını hedef alması sonrası İranlı orta sınıf sermayedarlar bir arayış içerisine girdi. Türkiye, bu kişiler için en cazip adres, hem ülkelerine çok yakın hem de burada şirket kurmak çok kolay. Şirket kuruluşu için arayan İranlılardan telefonlarımız susmuyor."
- "Türkiye'ye akacak İran sermayesi patlamayı bekleyen bir baraj gibi"
Elit Vatandaşlık ve Yatırım Danışmanlığı Kıdemli Yatırım Uzmanı ve Yönetici Ortağı Bünyamin Esen de İranlıların ilgisinin geçici olmadığını aktararak, "Türkiye'ye akacak İran sermayesi patlamayı bekleyen bir baraj gibi... İranlılar, ülkemize yatırım yapmaya, şirket açmaya, ev almaya, başka bir deyişle yerleşmeye geliyorlar. Yani İranlılar, artık sadece ziyaret için değil, yerleşmek ve kalıcı olarak Türkiye'de kazanıp Türkiye'de harcamak için geliyor. Şirket açan İranlıların önümüzdeki dönemlerde katlanarak artmasını bekliyoruz." değerlendirmesinde bulundu.
Esen, 2017 yılında yabancılara yatırım yaparak Türk pasaportu alma hakkı getirilmesi ve 2018'de limitlerin düşürülmesinin yabancı yatırımcı ilgisinde büyük payı olduğunu kaydetti.
İran'a karşı ambargoların etkisi, ekonomik kriz ve siyasi istikrarsızlığın üst üst gelmesiyle İranlı orta sınıfın Türkiye'ye yöneldiğini vurgulayan Esen, "İranlıların gerçek potansiyelini henüz görmedik. İranlılar, kültürleri gereği sağlamcı insanlar. Öncelikle ufak yatırım yaparak işe başlıyorlar. İranlıların ülkemizde 2019'da kurdukları 970 şirketin sermaye yapısına baktığımızda her bir şirketin ortalama sermayesi 150 bin TL. Yani İranlılar, ufak adımlarla girişime başlamış. Ancak kurulan şirketin sayısının fazla olması ilgiyi gösteriyor. İran sermayesi Türkiye için büyük bir potansiyel barındırıyor. Bu potansiyel daha açığa çıkmadı. Eğer doğru politikalar uygulanırsa Türkiye'ye gelebilecek İran sermayesi 5 milyar doları bulur." ifadelerini kullandı.
