TPS-OIC Ticaret Müzakereleri Komitesi (TMK) 3’üncü Bakanlar Toplantısı, 42 ülkenin temsilcileri ve Ticaret Bakanı Ömer Bolat’ın katılımı ile gerçekleşti. Toplantıda İsrail’in yaptığı katliama değinen Bolat, “İsrail tüm dünyanın gözleri önünde başta Gazze’de, sonrasında Refah’da asrın en hoyrat katliamlarından birini yapıyor. Gazze’yi devasa bir çocuk mezarlığına çevirdiler. İsrail yönetiminin, daha fazla kan dökülmeden, daha fazla çocuk, daha fazla kadın ölmeden, insanlığa dair umutlar daha fazla kaybolmadan bir an önce bu vahşetin durdurulması gerekiyor” dedi. Öte yandan, 2023 yılında, İslam İşbirliği Teşkilat (İİT) ülkelerinin toplam ihracatı 2022’ye oranla yüzde 1,9 gerilediğini vurgulayan Bolat, “Bu düşüş çok büyük değil tabi ki, ancak bizi yakından ilgilendiren çok önemli başka bir istatistik var. Son beş yılda, İİT üye ülkeler arasındaki ticaret oranımız yüzde 20 civarında seyrediyor. Hâlbuki İİT 2025 Eylem Planında, üye ülkelerin ticareti yüzde 25’e çıkarmayı hedefliyoruz” dedi.
“İsrail Gazze’yi devasa bir çocuk mezarlığına çevirdi”
TPS-OIC Ticaret Müzakereleri Komitesi (TMK) 3’üncü Bakanlar Toplantısında konuşan Ticaret Bakanı Ömer Bolat, “Üye ülkelerin 42 temsilcileri ve ticaret bakanları olarak buradayız. Malumunuz 7 Ekim’den bu yana İsrail tüm dünyanın gözleri önünde başta Gazze’de, sonrasında Refah’da asrın en hoyrat katliamlarından birini yapıyor. Gazze’yi devasa bir çocuk mezarlığına çevirdiler. Kuvözdeki bebekleri öldürecek, hastaneleri, ibadethaneleri bombalayacak, yardım malzemesi götüren kamyonlara saldıracak, gıda sırası bekleyen masum sivillerin tepesine bomba yağdıracak kadar insanlıklarını kaybettiler. İsrail yönetiminin, daha fazla kan dökülmeden, daha fazla çocuk, daha fazla kadın ölmeden, insanlığa dair umutlar daha fazla kaybolmadan bir an önce durdurulması gerekiyor. İslam dünyası diğer krizlerden farklı olarak, birlik ve beraberlik içinde bir duruş sergiledi. Saldırılar başladıktan kısa bir süre sonra yapılan Arap Ligi Zirvesi, İslam İş Birliği Teşkilatı Liderler Zirvesi, Dışişleri Bakanları Konseyi Toplantısı,15’inci İslam Zirvesi ve son olarak iki gün önce düzenlenen, D-8’in bu gündemle olağanüstü toplanan Dışişleri Bakanları Toplantısı’nda İslam dünyası Filistin’e desteğini net bir şekilde ortaya koymuştur” şeklinde konuştu.
“İİT üye ülkeler arasındaki ticaret oranımızı yüzde 25’e çıkarmamız gerekiyor”
Ticaret Bakanları olarak Filistin’e desteğin göstermesi gerektiğini vurgulayan Bolat, “Deklarasyonda tepkimizi net bir şekilde göstermemiz gerekiyor. Biz, aramızda 9,5 milyar dolarlık ticaret hacmi olmasına rağmen İsrail ile ticareti durdurduk. Biz sebeplere riayet ederek elimizden geleni yapacağız. Dünya Ticaret Örgütü Nisan ayı “Küresel Ticaret Görünümü ve İstatistikleri” raporuna göre; dünya mal ticaret hacminin, 2024 yılında yüzde 2,6 oranında büyümesine rağmen tarihî ortalamanın olan yüzde 5’in altında gerçekleşmesi beklenmektedir. Uluslararası Para Fonu (IMF) 2024 yılı Nisan ayı “Küresel Ekonomik Görünüm” raporuna göre 2024 yılı küresel büyüme tahmini, Ocak ayındaki tahmine kıyasla, yüzde 0,2 yukarı çıkarmıştır. 2025 yılı beklentisi ise yüzde 3,2 olarak sabit bırakılmıştır. İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) ülkeleri de bu düşüşten nasibini aldı. 2023 yılında, İİT ülkelerinin toplam ihracatı 2022’ye oranla yüzde 1,9 geriledi. Bu düşüş çok büyük değil tabi ki, ancak bizi yakından ilgilendiren çok önemli başka bir istatistik var. Son beş yılda, İİT üye ülkeler arasındaki ticaret oranımız yüzde 20 civarında seyrediyor. Hâlbuki İİT 2025 Eylem Planında, üye ülkelerin ticareti yüzde 25’e çıkarmamız gerekiyor. Bu hedefimizi gerçekleştirmekten henüz uzak olduğumuzu üzülerek görüyorum” ifadelerini kullandı.
“Ülkelerimiz arasındaki ticareti artırmak için en önemli aracımız tercihli ticaret anlaşmalarıdır”
İİT Genel Sekreterliğinin 10 yıllık yeni eylem planı hazırlıklarını başlattığını belirten Bolat, “Yeni planda, yüzde 25’in de ötesinde bir hedef belirlememiz gerektiği kanaatindeyim. Zira Teşkilatımızın Şartında çok açık ve net bir ortak pazar hedefi var. Ancak bu hedefi yakalamak için somut adımlar atmamız gerekiyor. Ülkelerimiz arasındaki ticareti artırmak için en önemli aracımız tercihli ticaret anlaşmalarıdır. Malumunuz İİT Üye Ülkeleri Arasında Tercihli Ticaret Sistemi, 1 Temmuz 2022 itibariyle uygulamaya konuldu. Ancak İİT içi ticareti yüzde 25’in ötesine taşımak istiyorsak ki amacımız bu sadece 13 ülkenin taraf olduğu, ürün sayısının sınırlı olduğu bir anlaşma ile bunu yapamayız. Taraf ülke sayısını arttırmak en basit çözüm. Ancak gerçeklerle de yüzleşmek lazım. Son 20 yıldır yer yıl İSEDAK Toplantılarında üye ülkeler, TPS-OIC Anlaşmalarına taraf olmaya davet ediliyor ve geldiğimiz nokta 13 üye ülke anlaşmaya taraf konumunda. Demek ki var olan Anlaşmalar üye ülkeler için yeterince cazip değil” diye konuştu.
“Anlaşmanın geleceğine ilişkin istişare süreci de hiçbir ülkeyi dışarıda bırakmamalı”
17 yıl aradan sonra TPS-OIC’in geleceğini ve muhtemel yeni işbirliği alanlarını istişare etmek için toplandıklarını ifade eden Bolat, “Bu noktada, önemli gördüğüm bir hususu vurgulamak isterim. Mademki bütün müminler kardeştir, insan kardeşini dışarıda bırakmaz, anlaşmanın geleceğine ilişkin istişare süreci de hiçbir ülkeyi dışarıda bırakmamalı; tüm üye ülkelerin katılımına açık olmalı” diyerek sözlerini tamamladı.
