Ozan Koltuk -
TRT'nin haberine göre; Eskişehir'de kurulacak "Ulusal Raylı Sistemler Araştırma ve Test Merkezi (URAYSİM)" ile 2018 yılında raylarda olması planlanan milli trenin, test ve sertifikasyon işlemlerinin yapılacağı bildirdi.URAYSİM Koordinatörü ve Anadolu Üniversitesi (AÜ) Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Mustafa Cavcar, AÜ tarafından yürütülen ve "Raylı Sistemler Mükemmeliyet Merkezi" projesi kapsamında Eskişehir'in Alpu ilçesinde kurulacak olan URAYSİM'in çalışmaları hakkında dünyada raylı sistemlerin testlerinin yapıldığı çok az merkez olduğunu, bunlarında en kapsamlı olanların Almanya, Çek Cumhuriyeti ve ABD'de bulunduğunu söyledi.
BÜTÇE MİKTARI 240 MİLYON LİRA
Türkiye'de raylı sistemlerin son yıllarda yeniden gündeme geldiğini anlatan Cavcar, "Kendi üretimimizi yapıp, bunu sanayi haline getirip yurtdışına da satabilmeliyiz ancak yurtdışı, bu trenleri can güvenliği açısından teste tabi tutulmuş ve sertifikalı olarak almak istiyor" dedi.
Üretilen vagon ve lokomotiflerin prototiplerinin test edilmesinin maliyetinin çok yüksek olduğunu, trenin kendi maliyetinin onda biri oranında ücret ödendiğine dikkati çeken Cavcar, şöyle konuştu:
"Şimdi milli tren projesi başladı. Biz milli treni, Almanya'ya veya Çek Cumhuriyeti'ne götürürsek, rakiplerimizin eline, yaptığımız bir takım inovasyonlarımızı, teknolojilerimizi koymak olmaz mı? Bunun da önüne geçmemiz gerekti. Böylece Türkiye olarak, kendi test merkezimizi yapalım düşüncesi doğdu."
Merkezle ilgili çalışmaların 2009 yılında başladığını, 2010 yılında da Anadolu Üniversitesi'nin projeyi hayata geçirmek için talip olduğunu aktaran Cavcar, 2012'de Devlet Planlama Teşkilatından, ilk yatırım bedeli olarak 150 milyon liralık bütçe sağlandığını ve merkez bitene kadar da öngörülen toplam bütçe miktarının 240 milyon lira olduğunu ifade etti.
SAATTE 400 KİLOMETREYE ÇIKAN İLK TEST YOLU, TÜRKİYE'DE OLACAK
Projenin 3 önemli ayağı olduğunu vurgulayan Cavcar, birincisinin test sürüşleri için bir test yolu yapılması olduğunu belirtti.
Test yolunun özellikleri hakkında bilgi veren Cavcar, şunları kaydetti:
"Yaklaşık 50 kilometrelik bu test yolunu yaptığımız zaman, kesintisiz olarak tren, çalıştırılacak ve trenin yorulmasını, yoldaki davranışlarını gözlemleyebileceğiz. Bununla ilgili bir yıldan fazla süren ihale hazırlığı yapıldı. Bizim merkezimizdeki test yolu, dünyada ilk defa saatte 400 kilometre hızla, trenleri test edebilecek. Dünyada bu hıza erişebilen ilk test yolu olacak. İhalesi yaz aylarında tamamlandı. İhaleyi alan firma şu anda Alpu'daki yolun güzergahını hazırlıyor. Test yolu da 3 türlü olacak. Birinci yol trenlerin saatte 400, ikincisi 200, üçüncüsü ise tramvay tipi araçların denendiği saatte 100 kilometre hıza çıkabildiği bir yol olacak."
Cavcar, projenin diğer önemli ayağının atölyeler içinde statik ve dinamik testlerinin yapılacağı cihazların tedariği olduğunu ve trenlerin, en az 25 testten geçmesi gerektiğine işaret ederek, "Çok kompleks makinalar kullanılacak. Bunun da teknik şartnameleri bitti, yurtiçi ve yurtdışından uzmanlar tarafından son kez gözden geçirilecek ve ihale süreci başlayacak" diye konuştu.
"EKONOMİYE DÖVİZ GRDİSİ SAĞLAYACAK"
Merkezin hayata geçirilmesiyle ekonomiye büyük bir döviz girdisi kazandırılacağını savunan Cavcar, "Almanya'da, trenler saatte 160, Çek Cumhuriyeti'nde, 210 kilometreye kadar test edilebiliyor. Şu an yapılan trenler, saatte 360-400 kilometre hızla gidebiliyor. Bunları da mevcut yollarda deniyorlar. Yolda denemenin dezavantajları var. Bu yüzden test için bize getirebilirler, böyle bir potansiyel mevcut. İlk sertifikasyon için çekinenler olabilir ama seri imalata girmiş trenler buraya getirilebilir. Ayrıca TÜLOMSAŞ'ın ürettiği trenlere sertifika verebileceğimiz için yurtdışına ihracatı da sağlanabilecektir" ifadelerini kullandı.
"HAYATİ ÖNEME HAİZ TESTLER YAPILABİLECEK"
Cavcar, projenin 2018'e kadar devam edeceğini anlatarak, "Milli trenimizin, yaklaşık 3 yıl teste girmesi gerekecek. Onun test aşamasında merkezimiz devreye girmiş olacak. Hayati öneme haiz testler yapılabilecek. Trene konfor sağlayan diğer testler ise 2018 yılına kadar yetiştirilmeye çalışılacak. Milli trenimiz, kendi merkezimizde test olacak, bizim hedefimiz o. Yani milli tren, Eskişehir'de yapılacak ve burada test edilecek. Sertifikası da Eskişehir'de olacak" dedi.
