Cumhurbaşkanlığı 1. 100 Günlük Eylem Planı kapsamında, Mersin Valiliği himayelerinde, Mersin Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü, Tarım ve Orman İl Müdürlüğü ile Ticaret İl Müdürlüğü tarafından Kadın Kooperatifçiliğinin Güçlendirilmesi Çalıştayı düzenlendi. Kongre ve Sergi Sarayında Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü ev sahipliğinde gerçekleştirilen çalıştaya, Mersin Vali Yardımcısı Abdülhamit Erguvan, AK Parti Mersin Milletvekili Hacı Özkan, Mezitli Belediye Başkanı Neşet Tarhan, Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Haydar Ali Ulusoy ile çok sayıda kadın üretici katıldı. Çalıştayda, salon dışında kadın üreticilerin el emeği ürünlerinin sergilendiği stantlar da açıldı.
“Kadın kooperatiflerinin hem sosyal hem ekonomik amaçları var”
Çalıştayın açış konuşmasını yapan Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürü Veysel Topkaya, Türkiye’de kadın kooperatiflerinin 2000’li yılların başında kurulmaya başlandığını ve sosyal kalkınma anlamında çözüm geliştirmekte önemli rol oynadığını söyledi. Topkaya, bu kooperatiflerin hem yoksulluğu azaltma, kalkınmaya katkıda bulunma ve istihdam sağlama gibi ekonomik hem de kadın örgütlenmesi gibi sosyal amaçları olduğunu belirtti. Topkaya, “Amaçlarımız arasında, kooperatif işletmelerle ilgili farkındalık oluşturulması; kooperatifler aracılığıyla kadın istihdamının artırılması ve gizli kadın emeğinin değerlendirilerek ekonomiye katılımının sağlanması ve kadınların ekonomik özgürlüklerine kavuşmalarının sağlanması yer alıyor. Kadın kooperatifleri arasındaki iletişim ağı güçlendirilerek güçlü bir üst birlik altında faaliyet göstermelerini sağlamak, girişimci kadınların kurdukları kooperatiflerin kapasitelerini güçlendirerek profesyonel işletmeler haline getirilmesi, cinsiyete dayalı ayrımcılıktan kaynaklanan toplumsal engellerin azaltılarak iş hayatında kadınların lehine fırsat eşitliğini sağlamak ve kadının aktörlüğüne dayalı alternatif kalkınma modeli geliştirmek de hedeflerimiz arasında” dedi.
“Hedefimiz, kadın kooperatiflerinin güçlendirilmesi ve sürdürülebilirliklerinin sağlanması”
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı sorumluluğunda bulunan eylemlerle ilgili bilgi de veren Topkaya, bu eylemler arasında kadın kooperatiflerinin güçlendirilmesi, sürdürülebilirliklerinin sağlanması, kurumsal kapasitelerinin geliştirilmesi ve görünürlüklerinin artırılması hedefinin yer aldığını kaydetti. Kadınların kooperatifleşme yoluyla güçlenmeleri amacıyla Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Tarım ve Orman Bakanlığı ile Ticaret Bakanlığı ortaklığında ‘Kadın Kooperatiflerinin Güçlendirilmesi İşbirliği Protokolü’nün 30 Ekim 2018 tarihinde imzalandığını anımsatan Topkaya, protokolle yerel yönetimler ve kadın alanındaki STK’larla da işbirliği yapılmasının hedeflendiğini dile getirdi. Topkaya, “Özellikle yerel yönetimlerin kadın kooperatiflerinden hizmet satın almaları ve bu kooperatiflere satış yapma konusunda destek sunmaları, kooperatiflerin sürdürülebilmesi için çok önemli” diye konuştu.
Topkaya, çalıştayın amacını ise öncelikle var olan kadın kooperatiflerinin güçlendirilmesi, görünürlüklerinin artırılması, sürdürülebilirliklerinin sağlanması ve mevzuattan kaynaklı varsa aksaklıkların ve çözüm önerilerinin masaya yatırılması olarak açıkladı.
“Zeytin işleme tesisi kapsamında kadın kooperatifi kurduk”
Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Ulusoy da kooperatifçiliğin, kadını özgürleştirmek ve kırsalda küçük üreticilerin yetiştirdikleri ürünlerin teşvik edilmesini sağlamak açısından önemli olduğunu vurguladı. Mersin Büyükşehir Belediyesi’nin bu konuda başlattığı birçok çalışma olduğunu ifade eden Ulusoy, “Belki de Türkiye’de ilk defa Kadın Daire Başkanlığı kuruluyor. Büyükşehir Belediye Başkanı Vahap Seçer, bunun kararını aldı ve önümüzdeki günlerde belediye meclisi gündemine gelecek. Genel anlamda kooperatifin mutlaka desteklenmesi gerekiyor ama özelde kadın kooperatifleri son derece önemli. Bu konuda somut olarak attığımız bir adım var. Büyükşehir Belediyesi bünyesinde daha önce Tarsus’ta 500 bin ton kapasiteli kurulan zeytin işleme tesisin hayata geçmesi ve kadın üreticilerin teşvik edilmesi amacıyla kadın kooperatifi kurulma çalışmalarına başladık. Şu anda yaklaşık 50 kadınımız bu kooperatife üye oldular. Burayı kadınlar işletecek ve özellikle küçük üreticiler işledikleri ürünlerin kentte pazarlanması, dağıtımı ve saklanmasıyla ilgili çalışmaları biz sürdürüyoruz. Sadece Mersin değil, diğer illerde de ürünün tüketiciyle buluşması için çalışma yapıyoruz. Eylül ayından itibaren de bu çalışmaların sonucunu almış olacağız. Mut’ta da hem zeytin hem kayısı ile ilgili çalışma yapıyoruz. Anamur muzu ile ilgili de bir çalışma grubu oluşturuyoruz” şeklinde konuştu.
Milletvekili Özkan ise bu çalıştayın geleceğe de yön vereceğini söyledi. Mersin Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği bünyesinde ve STK’larda yıllarca görev yaptığına işaret eden Özkan, bu süreçte birçok girişimcilik kursu düzenlediklerini, bu çerçevede KOSGEB’ten destek alarak işletme açan kadınların işletmelerini halen başarıyla devam ettirdiklerini vurguladı. Bu bağlamda, ilgili bakanlıklar ve müdürlükler olarak Mersin Valiliğinin önderliğinde kenetlenerek, kooperatiflerin güçlenmesi için el ele verip başarıya gideceklerini dile getirdi.
“Kadın kooperatifleri son 10 yılda 3 kat arttı ama genç nüfusu hala buraya katamıyoruz”
Mersin Vali Yardımcısı Erguvan da çalıştayın yeni yönler ve sorunların çözümünde yeni yöntemler kazandırmasını diledi. Türkiye’de son 20 yıldır kadın kooperatifçiliği yapıldığını söyleyen Erguvan, “Son 10 yılda kadın kooperatifleri 3 kat arttı. Fakat hala gönlün arzu ettiği yerde değil. Ülkemizde kadınların istihdama katılımı hala yüzde 35’lerde. OECD ülkelerinde bu oran yüzde 65’lerde. Yapılan araştırmalar gösteriyor ki, özellikle ülkemizdeki kadın kooperatiflerindeki kadınların yaşı 40-60 arasında. Demek ki, genç nüfusu hala buraya katamıyoruz. Araştırmalar da yine kadın kooperatiflerinde yüzde 60 oranında aylık gelirleri asgari ücretin altında. Demek ki, yeterli kazancı da henüz elde edemiyoruz ve bunu cazip hale getiremiyoruz. İşte bu çalıştayda bu sorunları dile getirerek, ilgililere, milletvekillerine ve özellikle yerel yönetimlere bunu bildirerek çözümler arayacağız. Umarım bunda başarılı oluruz” dedi.
Konuşmaların ardından Ticaret Bakanlığı Esnaf, Sanatkarlar ve Kooperatifçilik Genel Müdürlüğü Uzmanı Ferhat Dağ, “Bir Girişimcilik Örneği Modeli: Kadın Kooperatifleri” konu başlığıyla bir unum yaptı.
