AA -
ABD'de yeniden başkan seçilen Donald Trump'ın izleyeceği politikaların ekonomi üzerindeki olası etkilerine ilişkin soru işaretleri varlığını korurken, Trump'ın kabinede görev vereceği isimleri açıklamaya başlaması, siyasi belirsizliklerin sınırlı da olsa giderilmesine yardımcı oldu.
Trump'ın kabinenin en kritik görevlerinden biri olan Hazine Bakanlığına Amerikalı yatırımcı ve hedge fon yöneticisi Scott Bessent'i aday göstermesi sonrası pay piyasalarında yükseliş görüldü.
Trump'ın, başkanlık görevini devraldığında Meksika ve Kanada'dan gelen tüm ürünlere yüzde 25, Çin'den gelen ürünlere ise ilave yüzde 10 gümrük vergisi uygulayacağını duyurmasının dünya borsaları üzerindeki yansımaları yakından takip ediliyor.
Fed'in gelecek dönem atacağı adımlara ilişkin belirsizlikler sürerken, ABD'de büyüme başta olmak üzere bu hafta açıklanacak makroekonomik verilerle bugün açıklanacak 6-7 Kasım'daki FOMC toplantısının tutanaklarında Fed'in projeksiyonlarına ilişkin ipuçları aranacak.
Analistler, bir yandan ABD ekonomisinin gidişatı, diğer yandan Rusya ile Ukrayna kaynaklı jeopolitik risklerin küresel piyasaların yönü üzerinde belirleyici olduğunu söyledi.
Chicago Fed Başkanı Austan Goolsbee, Fed'in faiz oranlarını ekonomik aktiviteyi ne kısıtlayan ne de teşvik eden bir duruşa doğru düşürmeye devam edeceğini öngördüğünü ifade ederek, "Aşırı ısınmaya dair ikna edici bir kanıt olmadığı sürece, faiz oranının düşmeye devam etmemesi için bir neden göremiyorum." değerlendirmesinde bulundu.
Bu gelişmelerle para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed'in aralık ayında yüzde 56 ihtimalle 25 baz puan faiz indirimine gideceği tahmin edilirken, yüzde 44 ihtimalle politika faizini sabit tutacağı öngörülüyor.
Bunlarla birlikte, uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, yeni ABD yönetiminin politika gündeminin küresel ekonomik ve kredi görünümü üzerinde önemli etkileri olacağını belirterek, ABD seçimleri sonrasındaki politikalar ve bunların etkilerine dair belirsizliğin görünüm üzerinde risk oluşturduğunu bildirdi.
Dünya ekonomik büyümesindeki hafif yavaşlama ve politika faiz oranlarındaki ek indirimlerin, kamu maliyesi üzerindeki kalıcı baskılar ve yüksek seviyelerdeki jeopolitik risklerle dengelendiğine işaret edilen Fitch Ratings açıklamasında, "ABD seçimleri sonrasında politikalar ve bunların etkilerine dair belirsizlik, görünüm için bir risk teşkil ediyor." ifadesi kullanıldı.
Açıklamada, yeni ABD yönetiminin politika gündeminin, küresel ekonomik ve kredi görünümü üzerinde önemli etkiler yaratacağına dikkat çekilerek, vergide indirimler, özellikle Çin'e yönelik tarifelerde belirgin bir artış ve göçte bir yavaşlama beklendiği kaydedildi.
Ayrıca, ABD'de iş gücü piyasasındaki sınırlı kapasite, düşük göç oranları ve artan tarifeler bağlamında mali gevşeme yaşanırsa, enflasyonda yeniden bir artış ve tahvil faizlerinde yükseliş riski bulunduğu vurgulandı.
Daha yüksek ABD tahvil faizleri, doların değer kazanması ve piyasa dalgalanmalarının, gelişmekte olan piyasalar için bir risk oluşturabileceğine dikkat çekilen açıklamada, "ABD tarifeleri, Çin'in karşılaştığı zorluklara ek yük getirecek. Çin'de büyümeyi desteklemek ve deflasyonun kalıcı hale gelmesini önlemek amacıyla daha fazla politika teşvikinin uygulanmasını bekliyoruz." ifadelerine yer verildi.
Artan jeopolitik riskler ve Trump'ın yüksek tarife tehditleriyle küresel ticaretin sekteye uğrayabileceğine yönelik oluşan kaygıların etkisiyle geçen hafta yüzde 6 artışla 2 bin 720 dolara çıkan altının ons fiyatı, yeni günde 2 bin 620 seviyesinin üzerinde dengelendi. Söz konusu gelişmelerle dün yüzde 4,27'ye gerileyen ABD 10 yıllık tahvil faizi şu sıralarda yüzde 4,29 seviyesinde bulunuyor.
Trump'ın seçim zaferinin ardından üst üste rekorlar kıran Bitcoin 99 bin 500 dolar seviyesinden artan satış baskısıyla gerilemesini bugün de sürdürerek, 94 bin 270 dolara indi. Geçen hafta 108'e çıkarak son 1 yılın en yüksek seviyesine ulaşan dolar endeksi ise yeni güne yüzde 0,2 artışla 107,1 seviyesinden başladı.
Emtia tarafında Brent petrol, yüzde 0,1 artışla 72,7 dolar seviyesinde seyrediyor. Yeni haftaya artışla başlayan bakırın libresinde ise bugün azalış görülürken, şu sıralarda 4,09 dolardan fiyatlanıyor.
Bu gelişmelerle New York Borsası'nda dün Dow Jones endeksi yüzde 1 artışla 44.815 seviyesine ulaşarak rekor kırarken, S&P 500 ve Nasdaq endeksleri yüzde 0,3 yükseldi. ABD'de endeks vadeli kontratlar yeni güne karışık seyirle başladı.
Avrupa borsalarında jeopolitik gelişmelerin etkisinin yanı sıra ekonomik aktivitenin yavaşladığına ilişkin sinyallerle karışık seyir önce çıkarken, Avrupa Merkez Bankası (ECB) üyelerinin açıklamaları takip edildi.
ECB Yönetim Konseyi üyesi ve İrlanda Merkez Bankası Başkanı Gabriel Makhlouf, ECB'nin gelecek yıl yüzde 2'lik enflasyon hedefine ulaşacağından giderek daha fazla emin olduğunu söylese de hizmet sektöründeki fiyat ve ücret artışlarının bu projeksiyon için hala bir risk oluşturduğu konusunda uyarıda bulundu.
Gabriel Makhlouf, ECB'nin gelecek yıl genel enflasyon hedefine ulaşacağına dair güvenini artırmak için Avro Bölgesi hizmet enflasyonunun şu anki yüzde 4 seviyesinden yüzde 3'e yaklaştığını görmek istediğini belirterek, "Son veriler 2025 yılında yüzde 2 enflasyon hedefimize ulaşacağımız konusunda bana giderek daha fazla güven veriyor ancak hizmet enflasyonunun yapışkanlığı ve yüksek ücret artışı ihtiyatlı olmak için bir miktar alan bırakıyor." dedi.
Bununla birlikte ECB Başekonomisti Philip Lane, ekonomiyi desteklemek için para politikasının çok uzun süre kısıtlayıcı kalmaması gerektiğini belirterek, aksi takdirde ekonominin yeterince büyüyemeyeceğini ve bu kez de düşük enflasyon sorununun ortaya çıkabileceğini ifade etti.
İngiltere Merkez Bankası (BoE) Başkan Yardımcısı Clare Lombardelli de Bankanın politika faizini kademeli şekilde indireceğini dile getirerek, ancak ekonomideki olası yavaşlama belirtilerine karşı da dikkatli olunması gerektiğini söyledi.
Diğer taraftan, avro/dolar paritesi dün 3 Ekim 2023 tarihinden bu yana en düşük seviyesi olan 1,0450'ye inmesinin ardından şu sıralarda 1,0480'den işlem görüyor.
Ayrıca, İngiltere Mali Otoritesi (FCA), 2008-2009 mali krizinin zirvesindeki faaliyetleri nedeniyle Barclays'e 40 milyon sterlin (50,9 milyon dolar) para cezası verdi.
Bu gelişmelerle dün İngiltere'de FTSE 100 endeksi ve Almanya'da DAX 40 endeksi yüzde 0,4 değer kazanırken, Fransa'da CAC 40 endeksi yatay seyretti. İtalya'da FTSE MIB 30 endeksi ise yüzde 0,2 geriledi. Avrupa'da endeks vadeli kontratlar yeni güne karışık seyirle başladı.
Asya borsalarında ise Trump'ın göreve gelmesiyle Çin'e uygulamayı planladığı ilave gümrük vergisini açıklaması ve jeopolitik risklerin artabileceğine yönelik endişeler yatırımcıları temkinli olmaya yönlendirdi.
Bunun yanında, ABD ordusunun Tayvan'ı korumak için Japonya ve Filipinler'de geçici üsler kuracağı iddiaları bölgesel riskleri besledi. Japonya'nın resmi Kyodo haber ajansının, Japonya-ABD ilişkileri konusunda bilgi sahibi kaynaklara dayandırdığı haberinde, çoklu fırlatmalı Yüksek Mobiliteli Topçu Roket Sistemine sahip olan ABD Deniz Kıyı Alayı'nın, Japonya'nın Kagoshima ve Okinawa kentlerinin Tayvan'a doğru uzanan adaları boyunca konuşlandırılacağı belirtildi.
Bu gelişmelerle kapanışa yakın Nikkei 225 endeksi yüzde 1,4, Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 0,6 değer kaybederken, Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 0,3, Çin'de Şanghay bileşik endeksi de yüzde 0,3 yükseldi.
Yurt içinde dün alıcılı bir seyir izleyen Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, günü yüzde 1,15 değer kazanarak 9.659,96 puandan tamamladı.
Dolar/TL dün yüzde 0,1 artışla 34,5710'dan kapanırken, bugün bankalararası piyasada önceki kapanışın hemen üzerinde 34,6160'tan işlem görüyor.
Diğer yandan, AA Finans'ın Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından 29 Kasım'da açıklanacak 2024 yılı 3. çeyrek gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) verilerine ilişkin beklenti anketi, 9 ekonomistin katılımıyla sonuçlandı.
Anket sonuçlarına göre, ekonomistler, bu yılın 3. çeyreğinde Türkiye ekonomisinin yıllık bazda yüzde 2,64 büyüdüğünü tahmin ediyor. Ankete katılan ekonomistlerin 2024'ün 3. çeyreğine ilişkin büyüme beklentileri, yüzde 2,40 ile yüzde 3,10 aralığında yer aldı.
Ekonomistlerin 2024 yılının tamamına ilişkin büyüme beklentilerinin ortalaması ise yüzde 2,98 oldu. Söz konusu beklentiye ilişkin tahminler en düşük yüzde 2,70, en yüksek yüzde 3,20 olarak kayıtlara geçti.
Öte yandan, 8 ekonomistin 2025 sonuna ilişkin büyüme tahminlerinin ortalaması yüzde 3 oldu.
Analistler, bugün yurt içinde sektörel enflasyon beklentileri, yurt dışında ise ABD'de yeni konut satışları, New York Fed tüketici güven endeksi ve FOMC toplantı tutanaklarının takip edileceğini dile getirerek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 9.700 ve 9.800 puanın direnç, 9.600 ve 9.500 seviyelerinin destek konumunda olduğunu kaydetti.
Piyasalarda bugün takip edilecek veriler şöyle:
10.00 Türkiye, kasım ayı sektörel enflasyon beklentileri
17.00 ABD, eylül ayı konut fiyat endeksi
18.00 ABD, kasım ayı New York Fed tüketici güven endeksi
18.00 ABD, ekim ayı yeni konut satışları
18.00 ABD, kasım ayı Richmond Fed imalat sanayi endeksi
22.00 ABD, FOMC Toplantı Tutanakları
