İSTANBUL - Devlet Bakanı Zafer Çağlayan ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek "Libya'da yaşanan olaylar üzerine mağdur olan yatırımcı iş adamlarına yönelik hükümetin sağlayacağı destekler" hakkında ortak bir basın toplantısı düzenledi.
100 civarında vatandaşın Trablus ve Sirte'de olduğunu ve bölgeye bu vatandaşlar için askeri uçak gönderildiğini ifade eden Bakan Çağlayan, 20 Türk firmasının 423 çalışanının da gönüllü olarak Libya'da kaldığını belirtti.
"Libya'dan vatandaşlarımızın getirilme konusu kesinlikle Libya'dan bir çıkış gibi düşünülmemesi gerekiyor" diyen Çağlayan, bu tahliyelerin vatandaşların olaylarda zarar görmemesi için bu yapıldığını ifade etti.
Çağlayan, "Libya bizim müteahhitlik sektörümüz ve ticaretimiz açısından son derece önemli bir ülkedir. Burada bir ara verilmiştir, mola alınmıştır. Tekrar müteahhit firmalarımız ve çalışanlarımız, mühendislerimiz, yatırımcılarımız Libya'da durumun normalleşmesiyle beraber işlerinin başına dönecek" dedi.
Tunus ve Mısır'a yakında bir ticaret heyeti düzenlediklerini kaydeden Çağlayan, kardeş ve dost ülkelere bir pazar gözüyle bakmadıklarını, önemli olanın orada yaşayan halkların hayat standartları olduğunu belirtti.
Müteahhitlik sektörünün bugüne kadar Libya'da toplam 27 milyar dolarlık iş yaptığını söyleyen Bakan Çağlayan, "Ancak son 5 yılda devam eden miktarı 15.3 milyar dolardır. Bu çerçevede müteahhitlik firmalarımızla 'önce can sonra canan' diye bir çalışma yapmıştık. Öncelikle çalışanların can güvenliğinin sağlanması sonra da firmaların gerek yapılan bu yağmalamalar, gerek ortaya çıkan durumda zarar ziyanlarının tespit edilip bu konuda neler yapılabileceği konusunda biz hükümet olarak ilk günden itibaren çalışmalarımızı başlattık" dedi.
BDDK verilerine göre Türk bankalarının Libya riskinin 2 milyar 440 milyon Türk Lirası olduğu ifade eden Çağlayan şöyle devam etti:
"343 milyon lirası nakdi, 2 milyar 97 milyon lirası da gayri nakdidir. Bankaların beyan ettiği güncel verilere göre, Türk bankalarının Libya'da yatırımı veya faaliyeti olan firmalara kullandırdığı nakdi kredilerin cari toplamı 317 milyon Türk Lirası, gayri nakdi kredilerin cari toplamı ise 1 milyar 903 milyon seviyesindedir. Türk bankalarının Libya'da yerleşik olanlara kullandırdığı nakdi kredilerin tutarı 26 milyon dolar, gayri nakdi kredilerin tutarı ise 194 milyon dolar seviyesindedir. Böylelikle, toplam risk 2.4 milyar Türk Lirası'na ulaştırmaktadır.
Libya için yapılan geçici ihracat başvuruları, süresi dolmamış ve süresi uzatılanlar geriye dönük incelenmiş olup bu kapsamda 2009, 2010, 2011 yıllarında toplam bedeli 519.6 milyar ABD doları olan 2 bin 479 adet makine ekipmanı için geçici ihracat izni verildiği tespit edilmiştir. Firmalarımızın Libya'daki toplam makine parkı değerinin 1 milyar dolar civarında olduğu tahmin edilmektedir."
Firmalara kullandırılan kredile ilişkin ana para ve faiz ödemelerinin ertelenmesi, teminat mektuplarının sürelerinin uzatılması ve komisyon verilerinin dondurulması hususlarının bankaların takdiri olduğunu ifade eden Çağlayan, bu konuda BDDK ve TBB ile yoğun temas içinde olduklarını söyledi.
Bankaların kredi alacaklarını yeniden yapılandırma sürecini düzenleyen kanunun geçerlilik süresinin 28 Şubat 2011 tarihinde sona erdiğini belirten Çağlayan, firmaların banka kredilerinin yeniden yapılandırılması konusunda BDDK'ya konuyu tekrar ilettiklerini ifade etti.
Zafer Çağlayan, Libya'da yaşanan olayların mücbir sebep sayılması konusunun da BDDK tarafından değerlendirildiğini de ifade etti.
Eximbank tarafından ihracatçıların kullandığı 3-6 aylık kısa vadeli ihracat kredilerinin vadesinin 24 aya kadar uzatılabileceğini kaydeden Çağlayan, "Bu çerçevede 24 Mart 2011 tarihi itibariyle Libaya'ya gönderildiği halde alıcısına teslim edilemeyen Türk ihracat ürünlerin, ilgili KDV, ÖTV ve ithalat vergileri ödenmeden tekrar Türkiye gümrük bölgesine girmeleri ilgili bakanlığımız ve Gümrük Müsteşarlığımız tarafından sağlanmıştır" dedi.
Bölgede yaşanan gelişmelerin Türkiye'nin ihracatını etkilediğini kaydeden Bakan Çağlayan, Pazar çeşitlendirme konusunda yoğun gayret sarf ettiklerini ve Dış Ticaret Müsteşarlığı'nın bu ülkelere yönelik yurtdışı fuarlarına katılım desteklerinin arttırılması için yeni düzenlemeler yaptıklarını kaydetti.
Tunus etkisinin Şubat ayında bir önceki aya göre daha az olduğunu Mart ayında ise bu etkinin giderek normalleşeceğini ifade eden Çağlayan, "1 Ocak - 1 Mart yani 58-59 günlük süre içinde 2011 yılındaki ihracatımız Libya'ya 271 milyon dolara gerilemiştir. Geçen yıl bu aynı dönemde 294 milyon dolardı. Yüzde 8'lik bir düşüş var. Bütün çalışmalarımızı en kötü senaryoya göre yapıyoruz" dedi.
Daha sonra gazetecilerin sorularını yanıtlayan Çağlayan, 2010 yılındaki 185.5'lik toplam ithalatımızın 38.5 milyar dolarınının enerji ithalatı olduğunu belirtti.
Bakan Çağlayan dolar fiyatlarının şu andaki gibi seyretmesinin 2011 yılında ithalata 10 milyar dolarlık ilave fatura getireceğini söyledi.
12 Mart'ta tüm Ortadoğu ve Afrika bölgesi ile ilgilenen tüm DEİK İş Konseyleri ile bir toplantı yapacaklarını belirten Çağlayan, "Yeni pazarlar konusunda rotamızı farklılaştırıyoruz. Hindistan başta olmak üzere; ABD, Rusya ve Çin, Endonezya ve Asya Pasifik'e yoğun şekilde hareket başlatıyoruz" dedi.
Hindistan'ın ithalat yapısını çok iyi incelediklerini ve Türkiye'nin ihracat yapısına çok benzediğini anlatan Çağlayan, orta vadeli programda 127 milyar dolar olan ihracat hedefinin 132 milyar doları aşmasını sağlayacak bir çalışma içinde olduklarını kaydetti.
