İSTANBUL / İHA - Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) bankacılık işlemlerinde 20 ücret kalemi dışında hiçbir ücret alınamayacağı bir model oluşturduğunu açıkladı. Düzenlenen yönetmelikle anlaşılır ve karşılaştırabilir bir finansal hizmet piyasası oluşturarak, finansal kuruluşların müşteriler karşısındaki görece güçlü konumunun bu hizmetlerden yararlananların aleyhine kullanılmasının önüne geçilmesi hedeflendi. Yönetmelik ile finansal tüketicilere sunulan hizmetler karşılığı bankalarca tahsil edilen ücret, komisyon ve masraflara ilişkin usul ve esaslar çerçevesinde, bankalarca finansal tüketicilere sunulan hizmetler belirlenerek, bu hizmetler kapsamında finansal tüketicilerden tahsil edilebilecek ücret, komisyon ve masraflara ilişkin temel ilkeler ile bu ücretlerin tahsiline dair usul ve esaslar düzenlendi.
Finansal Tüketicilere Yönelik Münhasır Daire Kuruldu
2012 yılından itibaren finansal tüketicilerin korunmasına ve şikâyetlerin çözümüne yönelik yeni bir düzenleme ve denetleme sürecine girdi. Bu kapsamda, Kurumun organizasyon yapısında değişikliğe gidilerek, sadece finansal tüketicilerin şikâyetleri ve sorunları ile ilgilenen yeni bir daire kuruldu. Finansal Tüketici İlişkileri Daire Başkanlığı adıyla faaliyet gösteren bu yeni daire uzman personeliyle, tüketicilerin karşılaştıkları sorunların etkin ve süratli bir şekilde sonuçlandırılması amacı yanı sıra adil ve şeffaf bir vatandaş-finansal kuruluş ilişkisinin tesisi prensibi ile faaliyetlerine devam etti.
Vatandaşların Kuruma Hızlı Ve Güvenli Bir Şekilde Başvurmalarını Sağlayacak Mekanizmalar Geliştirildi
Elektronik şikâyet sistemi ile vatandaşların internet üzerinden şikâyette bulunabilmesi ve şikayetinin sonucunu öğrenebilmesi sağlandı. Ayrıca, 2014 yılının son çeyreğinde hizmete girecek iletişim merkezi (call-center) ile vatandaşlar Türkiye’nin her yerinden aynı telefon numarası ile Kuruma ulaşılabilecekler. İletişim Merkezi aracılığı ile vatandaşların hak arama yolları bakımından bilgilendirilecek ve şikayet başvuruları alınabileceği açıklandı.
Hakem Heyetleri Etkinleştirildi
Tüketicilerin hızlı ve kolayca haklarını arayabilmeleri için Türkiye Bankalar Birliği (TBB) ve Türkiye Katılım Bankaları Birliği (TKBB) nezdindeki hakem heyetleri etkinleştirildi. Vatandaşların bankacılık hizmetleriyle ilgili sıkıntılarını Kurumun yetkililerinin de üye olarak bulunduğu TBB ve TKBB hakem heyetlerine hiçbir ücret ödemeden iletebilecekleri duyuruldu. Böylelikle sorunların hızlı ve profesyonel bir bakış açısıyla sonuçlandırılması amaçlandı.
Bankalarda Finansal Tüketicilerin Sorunları İle İlgilenecek Asgari Genel Müdür Yardımcısı Seviyesinde Görevli Bulundurulması Zorunluluğu Getirildi
Bankalar ile bireysel müşterileri arasındaki ihtilafların zamanında, etkin ve verimli bir şekilde çözülmesi, müşteri mağduriyetlerinin oluşmasının engellenmesi, yasal düzenlemelere uyumun sağlanması ve Kurum ile bankalar arasındaki iletişim kanallarının etkinliğinin artırılmasını teminen bankalarca genel müdür yardımcılığı seviyesinde Tüketici İlişkileri Koordinasyon Görevlisi atanması zorunluluğu getirildi. Bu sayede, bireysel ürün ve hizmet sunan bankaların tamamı daha fazla finansal tüketici odaklı olma yolunda adım atmaya teşvik edildi.
Bankalar İle Bireysel Müşteriler Arasındaki Sözleşmelerin Şekil Ve İçeriğinde Yer Alması Gereken Asgari Hususlar Belirlendi
2013 yılı başından bu yana kurumun rehberliğinde ve TBB nezdinde yürütülen çalışmalar neticesinde, bireysel müşteriler ile bankalar arasında yeni bir dönem açan Sözleşmeler Tebliği 01.09.2013 tarihi itibarıyla yürürlüğe girmiştir. Sözleşmeler Tebliği ile bankaların bireysel müşterilerine sunabilecekleri hizmetleri ve müşterilerle yapacakları sözleşmelerin şekli belirlendi. Sözleşmelerde yer alması gereken ana unsurlar, tarafların karşılıklı hak ve yükümlülükleri, sözleşmenin sona ermesi ve fesih şartları düzenlendi. Her bir ürün veya hizmet için ayrı ayrı olmak üzere müşterinin talebinin alınması zorunlu hale getirildi.
Finansal Tüketicinin Bilgisi Dışında Kredili Mevduat Hesabı Açılmasının Ve Bu Hesaplar Aracılığıyla Fahiş Ücretlendirmenin Önüne Geçildi
Finansal tüketiciler tarafından sıkça şikâyet edilen, talepsiz kredili mevduat hesabı açılması hususunun çözümüne ilişkin olarak kurum tarafından Mevduat Yönetmeliğine Kasım 2012’de "Düzenlenecek sözleşmeler kapsamında, sözleşmeden ayrı olarak hesap sahibinden alınacak imzalı ya da kanıtlanabilir bir talep olmaksızın hesap sahibi adına kredili bir hesap açılamaz" hükmü ilave edildi. Anılan hüküm sayesinde, çerçeve sözleşmeden ayrı olarak hesap sahibinden alınacak imzalı ya da kanıtlanabilir bir talep ile kredili mevduat hesabı (KMH) açılması gerektiği güvence altına alındı. Bahse konu olan hüküm Mayıs 2013 tarihi itibarıyla yürürlüğe girdi.
TCMB tarafından 27.05.2013 tarihinde KMH’larda uygulanacak azami faiz oranlarına ilişkin üst sınır belirlenmesi uygulamasına ek olarak kurum tarafından kredili mevduat hesaplarından TCMB tarafından belirlenen azami faizin haricinde ilave komisyon vb masraf alınamayacağına ilişkin getirilen yeni düzenleme, finansal tüketicilerin KMH ürününe ilişkin yüksek faize maruz kalmasının önüne geçti.
Finansal Tüketicilere Yönelik İnternet Sitesi Kurma Çalışmaları Başlatıldı
Finansal tüketicilerin korunması sürecinde vatandaşlarımızın finansal risklere karşı bilinçlendirilmesinin taşıdığı önem dikkate alınarak, kurum tarafından bir internet sitesinin kurulmasına ilişkin hazırlıklara başlanmış olup, internet sitesinin faaliyete 2014 yılının son çeyreği itibariyle geçmesi planlandı. Finansal ürünlerin basit bir dille anlatıldığı, videoların da yer alacağı internet sitesinin içeriğini; bütçe ve tasarruf yatırım ürünleri, bireysel kredi ve kredi kartları, bireysel emeklilik ile sigorta, elektronik bankacılık ve güvenlik rehberi, çözüm merkezi, sıkça sorulan sorular gibi konular oluşturacak olup, aynı zamanda internet sitesinin, bireysel müşterilerin kredi puanlarını, bireysel emeklilik ve merkezi kayıt sorgulamalarının yapılmasına imkan veren platformları da içermesi planlandı.
Finansal Tüketicilere Yönelik Kamu Spotları Hazırlandı
Finansal tüketicinin bilinç seviyesinin artırılması için, Kurumumuz tarafından kredi kartının bilinçli kullanımı, bankacılık işlemlerinde şifre güvenliği, tasarruf bilinci ve bütçe planlaması konularında üç farklı kamu spotu hazırlanmış olup, bu kamu spotları ulusal yayın yapan kanallarda yayınlandı.
Finansal Tüketici Odaklı Denetim Ve Gözetim
Vatandaşların kendilerine sunulan hizmeti şeffaflık, hakkaniyet ve sorumluluk açılarından ölçmek, değerlendirmek ve tespit edilen hatalı, eksik uygulamaları düzeltmek amacıyla denetim ve gözetim faaliyetleri gerçekleştirilmiş, örneklem yoluyla seçilen vatandaşlarla yapılan anketler vasıtasıyla ürün bazında memnuniyetleri ölçüldü. Yapılan denetimler ve müşterilerden alınan geri bildirimler ışığında bireysel bankacılık hizmeti sunan bankalar için Müşteri Odaklılık Derecesi (MOD) tanımlandı.
Ücretler 20 Kaleme İndirildi
Yönetmelik ile vatandaşların bankalar ve diğer finansal kuruluşlar ile olan ilişkilerinde karşılaştıkları ücret, komisyon ve benzeri masraf kalemleri sadeleştirilerek sayıca azaltıldı. Yönetmelik ekinde yer alan 20 ücret kalemi dışında hiçbir ücretin alınamayacağı bir model oluşturuldu. Listede yer alanlar dışında hiçbir ücret tahsil edilemeyeceğinden, makul olmayan ücret taleplerinin önüne geçildi. Yeni bir ücret konulabilmesi için kurumumdan izin alınması zorunluluğu getirildi. Kaldırılan bazı önemli ücret kalemleri ‘Onaysız yapılan bildirimler, İpotek fek ücreti, Kiralık kasa ziyaret ücreti, Bozuk para tümleme ücreti, Borcu yoktur yazısı ücreti, Dekont yazdırma ücreti, Hesap bakım ücreti, Hesap özeti gönderim ücreti, SMS gönderim ücreti, Hesap işlemsizlik ücreti, Hesap cüzdanı yazdırma ücreti, Banka kartı ücreti, Hesap açma-kapama ücreti, Dosya masrafı, Kredi istihbarat ücreti, Kredi işlem fişi ücreti, Ödeme planı değiştirme ücreti, Değişken taksitli ödeme planı ücreti, Sanal kredi kartı ücreti, Kendi hesabına para yatırma ücreti, Reddedilen kredi ücreti, Kredili mevduat hesabı kullanım ve tahsis ücreti, Taksitli nakit avans komisyonu, Hareketsiz kredi kartı yıllık üyelik ücreti, Hareketsiz hesaba ilişkin hesap işletim ücreti, Belge taleplerinde ilk yıl için belge ücreti’ şeklinde sıralandı.
Ücretlerde Kavram Birliği Sağlandı
Yeni dönemde kavram kargaşasına son verilerek, farklı isimlerle adlandırılan ücretler için kavram birliği sağlandı. Finansal kuruluşların aynı işlemi farklı adlar altında birden fazla ücretlendirmeleri önlendi.
Ücret tutarlarının güncel bilgilerine gerek kurumun internet sitesi gerekse ilgili finansal kuruluşun internet sitesi ve şubeleri vasıtasıyla ulaşılabileceği bildirildi. Böylelikle vatandaşlar karşılaşabilecekleri ücret kalem ve tutarlarına, işlemi gerçekleştirmeden önce erişebilecekleri vurgulandı.
Kredi Kartlarında Yeni Dönem
Bankalara, tüketiciye yıllık üyelik ücreti bulunmayan bir kredi kartı sunma zorunluluğu getirildi. Bu kartın limitinin belirlenme süreci ile yıllık üyelik ücreti bulunan kartların limitlerinin belirlenme süreçleri aynı koşullara tabi tutulduğundan, ücretsiz kartlar yaygın bir şekilde vatandaşlarca kullanılabileceği açıklandı. Yıllık üyelik ücreti sorunlarının önüne geçmek amacıyla kredi kartı kullanılmaya başlanmadan ücret alınamayacağı kuralı getirildi. Ayrıca 6 ay (180 gün) ve daha uzun süre kredi kartını kullanmayan vatandaşlarımızdan ücret tahsil edilemeyeceği açıklandı. Vatandaşlar tarafından yaygın olarak kullanılan banka kartlarından ve sanal kredi kartlarından da ücret alınamayacağı kredi kartı üyelik ücreti için icra takibi yapılamayacağı açıklandı. Yapılan düzenlemeler ile getirilen bir diğer yenilikle de kredi kartı üyelik ücretinin ödenmemesi nedeniyle bankaların icra takibi yapmaları engellendi. Böylelikle vatandaşların yargı masraflarına katlanmasının önüne geçildi. Hesap bazlı ücret sisteminden müşteri bazlı ücret sistemine geçildi. Tüketicinin kuruluşta birden fazla hesabı bulunuyorsa, bir hesap işletim ücreti alınabileceği, böylelikle mevcut duruma göre vatandaşların ödeyecekleri hesap işletim ücreti önemli ölçüde azalmış olacağı, 180 gün boyunca hareket görmeyen mevduat ve katılım fonu hesaplarından ise hesap işletim ücreti tahsil edilemeyeceği açıklandı.
Para Yatırma Ve Para Çekme İşlemlerinde Yeni Düzenlemeler Yapıldı
Tüketicinin kendi bankasının ATM’lerinden ve şubelerinden kendi hesabına para yatırma, bakiye sorgulama ve banka tarafından belirlenen limit dâhilinde ATM’lerinden para çekme işlemlerinden ücret alınamayacağı açıklandı.
