AJANSLAR -
İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif, İran'a nükleer anlaşmaya tamamen uyma çağrısında bulunan İngiltere, Fransa ve Almanya'nın (E3 ülkeleri), ABD ve İsrail'in baskılarına boyun eğerek anlaşmadaki taahhütlerini yerine getirmediğini ve İran'a tavsiyede bulunacak konumda olmadığını belirtti.
Zarif, Twitter hesabından paylaştığı mesajında, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'nda (UAEA) İran'a karşı karar çıkaran E3 ülkelerinin, Tahran'a Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP) olarak adlandırılan nükleer anlaşmadaki taahhütlerini yerine getirme çağrılarına yanıt verdi.
Nükleer anlaşmanın tarafı üç Avrupa ülkesinin ABD'nin baskılarına boyun eğerek, anlaşmadaki taahhütlerini yerine getirmediğini ifade eden Zarif, "E3, durumu kurtarma çabalarını sona erdirmeli ve perde arkasında itiraf ettiği şeyi resmen açıklamak için cesaretini toplamalıdır." değerlendirmesinde bulundu.
Zarif, "E3, cephe gerisinde Trump ve Netanyahu'nun aksesuarıdır ve İran'a tavsiyede bulunacak konumda değildir." ifadelerini kullandı.
İran’ın yaklaşık son 4 aydır Ajans müfettişlerinin incelemesine açmadığı 2 tesise "giriş izni verilmesi" çağrısında bulunan ve Almanya, İngiltere ve Fransa tarafından sunulan karar tasarısı, UAEA Yönetim Kurulunda 2'ye karşılık 25 oyla kabul edilmişti.
Almanya’nın başkenti Berlin’de toplanan E3 ülkelerinin dışişleri bakanlarının yaptıkları ortak açıklamada ise İran'a nükleer anlaşmaya tamamen uyma çağrısında bulunulmuştu.
Meselenin Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ne taşınmasının ve ABD'nin "azami baskı" politikasının İran'la sorunları çözmeyeceğine vurgu yapılan açıklamada, "İran'ı taahhütlerini tam olarak yerine getirmeye ikna etmek ve İhtilaf Çözüm Mekanizmasını değerlendirmek için bir bakanlar toplantısı yapmayı amaçlıyoruz." denilmişti.
Nükleer anlaşma
İran ile ABD, Rusya, Çin, İngiltere, Fransa ve Almanya (P5+1) arasında 2015'te Tahran'ın nükleer faaliyetlerinin düzenlendiği ve denetim altına alındığı bir anlaşma imzalanmıştı.
ABD Başkanı Donald Trump'ın göreve gelmesinin ardından Washington, anlaşmadan tek taraflı çekilerek, İran'a yeniden yaptırım uygulamaya başlamıştı.
Anlaşmanın diğer taraflarından Washington'u durdurmasını isteyen ancak bunda başarılı olamayan İran, Temmuz 2019'da nükleer anlaşmanın bazı maddelerini, 5 Ocak'ta da anlaşmadan kaynaklanan tüm taahhütlerini askıya aldığını açıklamıştı.
İngiltere, Almanya ve Fransa, 14 Ocak'ta İran'ın nükleer anlaşmadan kaynaklanan yükümlülüklerini yerine getirmediği gerekçesiyle İhtilaf Çözüm Mekanizması'nı işletme kararı almıştı.
Tahran, yaptırımların kalkması ve anlaşmadaki menfaatlerinin korunması halinde yeniden anlaşmaya dönmeye hazır olduğunu bildirmişti.
