Kamu diplomasisi en sade ve en anlaşılır şekilde kamuoyu meydana getirmektir. Türkçe anlamı ‘halkın fikri’ olarak bilinen ‘Kamuoyu’ ise İngilizce’de ‘publicopinion’dir.

Dolayısıyla Kamu Diplomasisi de faaliyet yürütülen halkın düşüncelerini etkileme çalışmaları bütünüdür.

Son zamanlarda etkin kullanılan kamu diplomasisi, geleneksel diplomasi faaliyetlerinin önüne geçmiş ve devletlerin uluslararası faaliyetlerinde en önemli çalışmaları olmuştur.

Türkiye’nin kamu diplomasisi faaliyetleri sürecinde gazetecinin, sürece katkısının yadsınamaz olduğu aşikardır.

Kamu diplomasisi bir kavram olarak batıdan ülkemize gelmiş bir ifade olsa da 1857 yılında kurulan Matbuat Müdürlüğü, kamuoyu faaliyetlerini yapmasıyla gazetecilik mesleği ile ilgili olarak kamu diplomasisine örnek olarak verilebilir. Bu kurum 1920’de Matbuat ve İstihbarat Müdürlüğü ve ardından ise 1984’te Basın Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü ismiyle kamuoyu faaliyetleri yürütmüştür.

Ülkemizde Cumhurbaşkanlığı sistemine geçilmesinin ardından ise 2018 yılında Basın Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı’na devredilmiştir.

Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığına ek olarak gazetecilik bağlamında kamu diplomasisi faaliyetleri yürüten TRT’nin uluslararası yayınlar yapması ve yeni yabancı kanallar açması da kamu diplomasisi için başarılı sayılabilecek hamleler arasında yer almaktadır.

Kamu diplomasisi faaliyetleri yürüten Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığının medya kurum ve temsilcileriyle ilişkili bir hale gelmesi, kamu ve kültür diplomasisi faaliyetleri yürüten tüm kurumlarla iş birliği içinde çalışmalar yapması büyük önem arz etmektedir.

Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Abdulrezak Altun hocamız ile “Türkiye’de Gazetecilik Meslek Örgütleri ve Gazetecilerin Temsili: Küresel Gazeteciler Konseyi” başlıklı bir tez çalışmasını yapmaktayız.

İki yıl gibi bir zaman önce başladığımız çalışmada; Küresel Gazeteciler Konseyi’nin kuruluşunu, yapısını, amacını, faaliyetlerini ve üyelerine yönelik hizmetlerini inceleyerek, kuruluşundan bu yana başarılarını ortaya koymayı amaçladık.

Bu bağlamda konseyin yayın organı olan Küresel Medya Dergisi doküman analizi yöntemine göre inceleyerek, konseyin web sitesi, statüsü, yayınlanmış bildiriler, bültenler tarayarak ve yüz yüze görüşmeler gerçekleştirdim.

Akademik çalışmada ayrıca ülkemizde medya alanında kurulmuş olan mesleki örgütler arasında yer alan Türkiye Gazeteciler Cemiyeti, Basın Konseyi ve Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’ne de kısmen değinilmiştir.

Küresel Gazeteciler Konseyi’ni diğer mesleki örgütlerden ayıran ve gereksinim oluşturmuş olan hususlar ise çalışmanın özünü oluşturmaktadır. Tabi ki bu öz kuruluş amacı olan kamu diplomasisi faaliyetleridir.

Basın meslek mensupları tarafından 3335 sayılı Uluslararası Nitelikteki Teşekküllerin Kurulması Hakkında Kanun hükümleri çerçevesinde 14 Ekim 2019 tarihli ve 1660 sayılı Cumhurbaşkanı kararı ile kurulan Küresel Gazeteciler Konseyi’ni araştırdığımız bu çalışmada, bir mesleki kuruluş olması sebebiyle; ilgili kuruluşun faaliyetlerini ve ana kuruluş prensiplerini, diğer mesleki yapıları değerlendirmek suretiyle ele almış ve uluslararası düzeyde faaliyet gösteren bir medya yapılanmasının ülkemizde olmadığını, kamu diplomasisi bağlamında değerlendirildiğinde ise yine bu alanda bir medya örgütü bulunmamaktadır.

 Türkiye’de kamu diplomasisi alanında ülkemize olumlu katkılar sağlamak ve yurt dışında ülkemiz hakkında doğru olmayan algı operasyonlarına engel olmak adına çalışmalar yürüten Küresel Gazeteciler Konseyi (KGK) ‘Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’ ile kurulmuştur.

KGK’nın yöneticileri, üyeleri ve temsilcileri olarak yurtiçi ve yurtdışında görev yapan gazeteciler, ulusal lobi faaliyetleri yürütmek ve kamu diplomasisine katkı sağlamak adına dünyanın ve Türkiye’nin dört bir yanında faaliyetlerde bulunmaktadır.

Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle kurulan Küresel Gazeteciler Konseyi, Türkiye’nin 81 ilinde ve Yurtdışında 57 ülkede bulunan temsilcilikleri ile ülkemiz adına dünyanın dört bir yanında yürüttüğü kamu diplomasi faaliyetleriyle diğer medya örgüt ve derneklerinden farklı olarak bütünleyici yapısıyla farklılık göstermektedir.

Etik değerler ekseninde ülkesinin milli çıkarları için katma değere dönüştürmek amacıyla etkin ve yetkin faaliyetleri ile kamu yararı adına hareket etmektedir.

Küresel Gazeteciler Konseyi’nin uluslararası temsil niteliği oluşturma misyonu ve kamu diplomasisi vizyonunu ilgili faaliyet ve yayınları üzerine yaptığım araştırmaların nihayetinde ise Gazetecilik Etik değerlerinin uygulanabilirliği üzerine hedeflenen konseyin, ilgili başkan, başkan yardımcıları ve temsilcileri ile görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Genel Başkan Mehmet Ali Dim, Genel Başkan Yardımcısı Kahraman Halisçelik, Yaygın Medya Meclis Başkanı Buse Biçer Akbaş, Yönetim Kurulu Üyesi Sertaç Virancık çalışmamıza sorduğumuz sorulara verdikleri cevaplarla büyük katkılarda bulunmuşlardır.

Gazetecilerin kamu diplomasisi misyonunu, bir ülkenin gazetecilerinin bir diğer ülke gazetecilerini kendi değerleri ve düşünceleri ile etkileme çalışmaları olarak tanımlamaktayım.

Kamu diplomasisi alanında gazeteci dernek ve cemiyetlerinin yukarıdaki ifadem ışığında çalışmalar yapmadıkları ve hatta bazı cemiyet ve derneklerin ülkemizin olumsuz tanıtımına destek olmak adına yurt dışında bazı uluslararası lobiler ve dernekler tarafından hazırlanan projeler içerisinde zaman zaman yer aldıklarını üzülerek gözlemlemekteyiz.

Tam bu olumsuz projelerin arttığı zamanda kamu diplomasisi alanında oluşan eksikliğin giderilmesi adına gazeteciler tarafından kurulan Küresel Gazeteciler Konseyi büyük önem arz etmektedir.

Konsey, Türkiye merkezli Orta Asya, Kafkaslar, Balkanlar ve Ortadoğu öncelikli olmak kaydıyla tüm dünyada gazetecilerin mesleki, sosyal ve kültürel değerlerini artırmak, kaynaştırmak ve dayanışma sağlamak amacıyla kurulmuş olup, etik ve ahlaki değerleri daima en ön planda tutacak projeleri hayata geçirme amacındadır.

Türkiye ve dost ülkelere yönelik yanlış, kasıtlı, asılsız, kışkırtıcı yayınlar ve kötü maksatlı bilgilendirmelerle mücadele ederek oluşturulmaya çalışılan her türlü algıyı ortadan kaldırmayı hedefleyen Küresel Gazeteciler Konseyi, üyeleriyle beraber algının kaynağı olan ülkede veya coğrafya da çalışmalar yürüterek doğru bilgileri muhataplarıyla paylaşmayı amaçlamaktadır. Konsey üyelerinden oluşan bir ekip Gürcistan’da bulunurken, aynı anda bir başka gazeteci heyeti Rusya’da, bir başka heyet veya temsilcileri Avrupa’nın herhangi bir şehrinde kamu diplomasisi çalışmaları yürütebilmektedir.

Dünya üzerinde belirlenen ülkelerden gazetecileri ülkemize davet ederek, değerlerimizi ve düşüncelerimizi anlatır. Türk misafirperverliği ile meslek mensuplarını ülkemizde ağırlayarak, hakkımızda oluşturulmaya çalışılan her türlü yanlış ve kötü niyetli algıları şeffaf bir şekilde ortadan kaldırmak için çalışmalar yürütür.

Devletlerin dış politikalarında klasik diplomasi kadar verimli olan kamu diplomasisi ile ülke yararına hizmet etmek misyonu edinen Küresel Gazeteciler Konseyi, Türkiye’nin yer aldığı müzakerelere, resmî açıklamalara ve diplomatik bildirilere dünya genelinde üyesi olan gazeteciler aracılığıyla destek vermektedir.

Türkiye’nin dünya siyaset arenasında istediği hedefe erişebilmesi için dünya genelinde konsey üyelerine ve ilişkide olduğu gazetecilere, Türkiye’yi iyi tanıtmak ve değerlerimizi anlamalarını sağlamak adına sürdürülebilir etkileşimli bir iletişim süreci yürütme çalışmaları da başarılı bir şekilde yapılmaktadır.

3335 sayılı Uluslararası Nitelikteki Teşekküllerin Kurulması Hakkında Kanun hükümleri çerçevesinde 14 Ekim 2019 tarihli ve 1660 sayılı Cumhurbaşkanı kararı ile kurulan Küresel Gazeteciler Konseyi, gazeteci meslek örgütleri olarak kabul edilen cemiyetler ve dernekler aksine tüzük sahibi değil özel maddeler ve yetkilerle donatılmış statüsü vardır.

Demokrasilerde topluma ışık tutan ve bir ayna olarak kabul gören kamu yararı önceliği ile hareket eden medyanın saygınlığına Küresel Gazeteciler Konseyi büyük katkı sağlamaktadır.

KGK’NIN KAMU DİPLOMASİSİ FAALİYETLERİ

Küresel Gazeteciler Konseyi yurtdışında gerçekleştirdiği kamu diplomasisi çalışmalarına ek olarak ülkemizde de yabancı gazetecileri konuk ederek kamu diplomasisi faaliyetlerinde bulunmaktadır. Dünyanın dört bir yanında ve ülkemizin hemen hemen her ilinde yürütülen kamu diplomasisi faaliyetlerinden birkaçını da sizlerle paylaşmak isterim.

RUSYA

Küresel Gazeteciler Konseyi, Alanya Rus Kültür ve Eğitim Derneği ile birlikte kamu diplomasisi kapsamında Dünya Rus Medya Konseyi (WARP) üyelerinden oluşan Rus dili konuşan ve Rus diliyle yayın yapan gazetecileri Türk gazetecilerle ülkemizde bir araya getirmiştir. Daha önce ABD’nin New York kentinde düzenlenen etkinlik T.C. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun himayesiyle ülkemizde gerçekleşmiştir.

ALMANYA

Alman televizyon kanalı ZDF’nin Berlin Koordinatörü Theo Koll ile bir araya gelen Küresel Gazeteciler Konseyi, Türk ve Alman medya çalışanları arasında kamu diplomasisi faaliyetlerine ilişkin bir araya gelmiştir.

Bu birleşimle Hanau’da meydana gelen ırkçı terör saldırılarını ve bu konuda Türk ve Alman toplumunu aydınlatmak konusunda gazetecilere büyük görevler düştüğü ortak kanaat olarak öne çıkmıştır.

KKTC

Rum lobilerinin Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti aleyhinde gerçek dışı algı operasyonlarına yönelik bir takım kamu diplomasisi faaliyetleri yürütme amacında olan Küresel Gazeteciler Konseyi, Türkiye Cumhuriyeti Lefkoşa Büyükelçiliği ve KKTC Turizm Bakanlığı himayesinde medya buluşması gerçekleştirmiştir.

Bu buluşma ile yurtdışında gelen birçok gazeteciye KKTC ile alakalı ve özellikle Doğu Akdeniz’de yaşananlara ilişkin sunumlar gerçekleştirilerek, Rum lobilerince oluşturulmaya çalışılan algı operasyonlarına engel olunmuştur.

GÜRCİSTAN

Sınır komşumuz Gürcistan ile olan iyi ilişkilerimize karşı yürütülen gerçeği yansıtmayan haber ve algı operasyonların bertaraf edilmesi amacı ve Medya, Kültür iş birliğinin oluşması için T.C. Tiflis Büyükelçiliği ve Yunus Emre Enstitüsü desteğiyle Gürcistanlı gazeteciler ülkemize davet edilmiştir.

İstanbul ve Ankara’da misafir edilen gazetecilere politik ve ideolojik düşüncelerimizi daha iyi anlayabilmeleri sağlanmıştır.

KAZAKİSTAN

Küresel Gazeteciler Konseyi’nin davetiyle ülkemize gelen Kazakistanlı gazeteciler Dış Ekonomik Kurulu (DEİK)’te organize edilen toplantıya katılarak, Türkiye-Kazakistan Ekonomik iş birliği hakkında bilgiler almaları ve röportajlar yapabilmeleri sağlanmıştır. Bu sayede ulaştırma, enerji, ilaç, gıda gibi birçok sektörde gerçekleşen ve gerçekleşebilecek ticari iş birlikleri için kamuoyu oluşturulmuştur.

Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı (TÜRKSOY) tarafından, 2022 Türk Dünyası Kültür Başkenti seçilen Bursa ilimizde gerçekleşen etkinliklere Kazakistanlı gazetecilerinde katılımı sağlanmıştır.