Türk Veteriner Hekimleri Birliğinden “göreve hazırız” açıklaması

Türk Veteriner Hekimleri Birliği Merkez Konseyi Başkanı Ali Eroğlu tarafından “Virolog veteriner hekimler Kovid-19 aşısı ve serumunu kısa sürede üretmeye hazır” başlıklı bir açıklama yapıldı. Açıklamada, “Veteriner hekimler evcil, yabani ve ekzotik hayvanlar gibi birçok türün hastalıklarının tanı tedavi ve korumalarını içeren kapsamlı bir eğitim almaktadırlar. Veteriner hekimler yine hayvanlardan insanlara geçen zonooz infeksiyonlar konusunda daha geniş bir bilgi birikimine sahiptirler. Veteriner hekimler farklı türlerdeki birçok hayvanı hastalıklardan koruyarak toplum sağlığını, gıda güvenliğini de sağlamaktadırlar. Şu an bilinen en az bin 415 enfeksiyöz ajandan yaklaşık 868’i (yüzde 61’i) ve yeni ortaya çıkan etkenlerin yüzde 75’i zoonoz olarak tespit edilmiştir. Bunlardan bir tanesi ise Kovid-19 hastalığına neden olan SARS-COV-2 virüsüdür. İnsanlarda görülen hastalıkların büyük bir kısmının hayvanlardan kaynaklandığı düşünüldüğünde gıda güvenilirliği ve sürdürülebilir gıda güvenliği ancak hayvan sağlığı ve refahının güvence altına alındığı ve sürdürülebilir hayvan yetiştiriciliğinin tesis edildiği bir ortamda temin edilebilir. Bu bağlamda düşünüldüğünde bugün dünyada tek sağlık konseptinin önemi her geçen gün artmaktadır. ‘Sağlıklı insan için sağlıklı hayvan’ gerekliliği üzerine kurulu ‘tek sağlık konsepti’ yaklaşımında çevrenin korunması, hayvan sağlığı ve refahı, gıda güvenliği ve halk sağlığı konuları da önem kazanmaktadır. Tek sağlık konsepti çerçevesinde Sağlık Bakanlığı ile Tarım ve Orman Bakanlığının ortak yönetiminde veteriner hekimleri ve tıp doktorlarını içerisine alan ve başta hayvanlardan insanlara bulaşabilen ve halk sağlığını tehdit eden korona virüs benzeri salgın zoonoz hastalıkların kontrolü ve eradikasyonu olmak üzere halk sağlığı ve hayvan sağlığı konusunda çalışmalar yapacak ve stratejiler oluşturacak bağımsız bir ‘Zoonotik Hastalıklar Araştırma Enstitüsü’ ile Tarım ve Orman Bakanlığı bünyesinde müstakil bir ‘Veteriner Otoritesi veya Veteriner İşleri Genel Müdürlüğünün kurulması gelecekte olası halk sağlığı ve hayvan sağlığı konusundaki bir takım risklerin bertaraf edilmesine ciddi katkılar sağlayacaktır” denildi.
Açıklamada, şunlar kaydedildi:
“Aşı ve bilim tarihinde insanlığa çok büyük katkılar yapmış olan Türk bilim insanları ve veteriner hekimlerin de içerisinde ağırlıklı olduğu kurumlar, aşı üretme kapasitelerini AR-GE yaparak sürekli geliştirmişler ve yaklaşık 119 yıldır aşı üretmeye devam etmektedirler. Tarım ve Orman Bakanlığının bünyesinde bulunan veteriner hekimler, viral hastalıklara karşı aşı ve serum üretmede büyük tecrübe ve sahada uygulanabilen bilgi birikimine sahiptirler. Ülkemizde veteriner aşı ve serum üretiminde özel sektörün yine bilgi birikimi ve tecrübesi fazladır. Hatta ülkemiz kimi dönemler özel ve kamu sektörü tarafından üretilen aşıyı başka ülkelere ihraç etmektedir. Bu bilgi birikimi ve tecrübe ile viral ve diğer hastalıklar ile başarılı bir mücadele yürütülmektedir. Ülkemizde büyük çapta aşı ve serum üretebilecek tesisler mevcuttur ve bu biyoteknoloji tesislerinde veteriner hekimler büyük bir özveri ile çalışmaktadırlar. Ülkemizde bulunan veteriner fakültelerinin 25’inde yaklaşık 51 öğretim üyesi Viroloji Anabilim Dallarında görev yapmaktadır. Bu bilim insanları, gerek hayvanlarda bulunan viral, gerekse zoonotik karakterdeki viral hayvan hastalıkları ile mücadele, koruma kontrol, tanı için klasik ve modern moleküler virolojik metotları başarılı biçimde kullanmaktadırlar ve bu konuda yoğun bilgi birikimine ve araç-gereç açısından donanımlı laboratuvarlara sahiptirler. Veteriner hekimler halihazırda hem hayvan sağlığı için hem de insan sağlığı için 50 farklı aşı ve biyolojik (viral, bakteriyolojik) madde üreterek ülkemizin hayvan sağlığı ve halk sağlığına çok önemli hizmet etmektedir. Veteriner hekimler ve virologlar, nitelikli insan kaynağı, aşı ve serum geliştirilmesi konusunda son derece güçlü altyapılara sahiptirler. Bu bağlamda veteriner hekimler SARS-CoV-2 virüsünün izole edilmesinde inaktif (ölü), rekombinant (DNA’nın yeniden dizaynı) aşı ve serum üretilmesi için imkan verilmesi durumunda bütün bilgi ve laboratuvar deneyimlerini paylaşmak için göreve hazır beklemektedirler. Tarım ve Orman Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, halihazırda aşı üreten özel sektör ve üniversite iş birliği ile veteriner hekimlerin inaktif (ölü) aşı üretim işini en kısa zamanda yapacaklarına inancımız tamdır. Virüs izolasyonu, karakterizasyonu, inaktif aşı, rekombinant aşı ve serum üretilmesi gibi birçok işlemin ilgili kamu ve kuruluşları tarafından dikkate alınması önem arz etmektedir.”
Açıklamada ayrıca, “Veteriner hekimlik mesleğini serbest olarak icra eden veteriner hekimler, hizmetlerini muayenehane, poliklinik ve hayvan hastanelerinde vermektedirler. Bu hizmetler, başta zoonoz nitelikli olan hastalıklarla mücadele (brusellozis, tüberkülozis salmonellozis vb.) acil doğum, cerrahi müdahale veya diğer tedavi hizmetleri ile gıda güvenliğinin temini şeklinde gece gündüz demeden sürdürülmek durumundadır. 65 yaş ve üstü kişiler ile kronik hastalığı olan şahısların sokağa çıkma yasağını düzenleyen İçişleri Bakanlığının genelgesinde kamu görevlileri ve eczacılar yasaktan muaf tutulmuştur. Genelgede sağlık çalışanları adı altında veteriner hekimlerin de kastedildiği düşünülmekle birlikte, bu hususa açıklık getirilecek bir şekilde sağlık hizmeti sunan serbest veteriner hekimlerin de ilgili genelge kapsamına alınarak sokağa çıkma yasağından muaf tutulmaları hayvan sağlığı, gıda güvenliği ve kamu yararı açısından zaruri görülmektedir” ifadelerine yer verildi.