Ayberk Sezgün -
Diyarbakır’ın tarihi Sur İlçesinde, 2015 yılında yaşanan çatışmalarda büyük zarar gören Surp Giragos Ermeni Kilisesi, 7 yıl aradan sonra tekrar ibadete açıldı. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından onarılan tarihi kilisede 7 yıl aradan sonra tekrar çan sesi yükseldi. Düzenlenen törene, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, CHP İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu, Diyarbakır Valisi Münir Karaloğlu ile İstanbul ve yurtdışından gelen Ermeniler katıldı. Yoğun ilgi gören açılışta konuşan Surp Giragos Kilisesi Başkanı Ergün Ayık, kilisenin tarihi ile ilgili bilgi vererek “Bu kiliseyi sonsuza kadar korumayı umut ediyoruz” dedi.
Maşalyan: Türkler, Kürtler, Ermeniler, Müslümanlar ve Hristiyanlar arasındaki dostluk köprüsü
Ardından konuşan Türkiye Ermenileri Patriği Sahak Maşalyan açılışın tarihi önem arz ettiğini belirterek, “Bildiğiniz gibi Kilisemiz bakımsızlık nedeniyle zaman içinde bazı bölümleri çökmüştü. Oldukça pahalı bir restorasyon çalışması gerçekleştirildi. 2011 yılı sonu itibariyle kilise ibadete açıldı. 2015 yılındaki çatışmalarda kilise tekrar harabeye döndü. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan çıkarılan ödenekle restorasyon gerçekleştirildi. Büyük emeği geçen Aram Ateşyan ve kilisenin yönetim kuruluna teşekkürlerimi sunuyorum. Devletin zirvesinde alınan kararları yerelde uygulamak her zaman kolay olmuyor. Sayın Bakanım Mehmet Nuri Ersoy, yürüttüğünüz çalışmalar bu yenilikçi ruhun somutlaştırılması açısından takdire şayandır. Lütfen Sayın Cumhurbaşkanımıza sevgi ve saygılarımızı iletin. Türk Ermeni ilişikleri açısından önemlidir. Bu açılışı Türkler, Kürtler, Ermeniler, Müslümanlar ve Hristiyanlar arasındaki dostluk köprüsü olarak değerlendiriyoruz. Mezarlıklarımıza gerekli özen gösterilmiyor. Defineciler mezarlarımızı, kiliselerimizi delik deşik ediyor. Umarım bu dostluk iklimi bulaşıcı olur. Türkiye’deki bütün kilise ve mezarlıklar onarılır” dedi.
Vali Karaloğlu: Birlikte yaşama kültürünün nasıl mümkün olacağının en önemli medeniyet merkezi Diyarbakır’dır’
Daha sonra konuşan Diyarbakır Valisi Münir Karaloğlu da Diyarbakır’ın inançların, kültürlerin ve medeniyetlerin şehri olduğunu belirterek şunları söyledi: “Birlikte yaşamak kültürünün nasıl mümkün olacağının en önemli medeniyet merkezi Diyarbakır’dır. Tarihi vizyonuna uygun olarak birlikte yaşamak tecrübesini insanlığa aktarmak için yeni faaliyetler sürdürmekte Diyarbakır.”
Bakan Ersoy: Dünya kültürel mirası açısından çok önemli bir kilise
Ardından konuşan Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Diyarbakır’ın sokaklarında, meydanlarında hoşgörü ikliminin hakim olduğunu kaydederek, “Diyarbakır farklı kültürlerin hoşgörü içinde yaşadığı kadim bir kültür şehridir. Böyle kadim bir şehre sahip olmak ülkemiz açısından çok büyük bir zenginliktir. Diyarbakır’ı kültür, sanat ve inanç turizminin merkezlerinden biri haline getirmek için elimizden gelen gayreti göstermek zorundayız. Surp Giragos Kilisei’nde yarın ayin yapılmasından duyulan heyecanı paylaştığımızı bilmenizi isterim. Dünya kültürel mirası açısından da bu kilise çok önemli. 32 milyon liraya mal olan bu restorasyonların çok anlamlı bir çalışma olduğunu belirtmek isterim. Önemli olan bu yapıların yaşamasını sağlamamız” diye konuştu.
Konuşmaların ardından kilisede kutsama ayini yapıldı. Yarın da kilisede 7 yıl aradan sonra ilk ayin yapılacak.
Sur Giragos Kilisesi tarihi
Diyarbakır Surp Giragos Ermeni Kilisesi 1376 yılında yapıldığı belirtiliyor. Ermeniler’in yoğun yaşadığı Sur’un Fatihpaşa Mahallesi’ndeki Kilise, 1915'e kadar Ermeniler tarafından kullanıldı. Bir dönem Sümerbank’ın pamuk deposu olarak kullanılan kilise, 1960 yılından itibaren tekrar ibadete açıldı. 3 bin metrekarelik alan üzerindeki Surp Giragos Ermeni Kilisesi, özellikle 1980 yılından sonra kentte kalan Ermeniler’in batı illeri ve Avrupa ülkelerine göç etmesi sonucu 2012'ye kadar boş ve harap vaziyette kaldı. Kilise, Ermeni toplumunun işbirliği ve o dönemdeki Diyarbakır Belediyesi'nin de desteğiyle yenilenmiş ve 2012 yılında ibadete açılmıştı. 2015 yılında başlayan çatışmalı süreçte kilise hasar gördü, bölgeye girilmesine güvenlik güçlerince izin verilmemesine rağmen kiliseden bazı objeler de çalındı.
