Kazakistan'da gaz fiyatlarına yapılan zammı protesto için başlayan gösteriler, Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev'in Başbakan Askar Mamin başkanlığındaki hükümetin istifasını kabul etmesi sonrasında da devam ediyor.
Ülkenin ekonomi merkezlerinden olan Almatı'daki protestolarda, göstericiler belediye binasına girdi. AFP'nin aktardığına göre, Kazakistan'ın en büyük kentinde bugün de devam eden protesto eylemlerine binlerce kişi katıldı. Polis, ses bombası ve göz yaşartıcı gaz ile müdahalesine rağmen kalabalığın belediye binasına girmesine engel olamadı.
Kazak medyasındaki haberlerde ise binandan alevler çıktığının görüldüğü, protestocuların hükümete ait diğer binaları da hedef aldığı aktarıldı.
Almatı Emniyet Müdürlüğü tarafından yapılan açıklamada, aşırı grupların kent merkezinde saldırıya geçtiği, Ulusal Muhafızların ve ordunun görev başında olduğu belirtildi.
Almatı'da dün de olaylar çıkmıştı
Benzin istasyonlarında satılan sıvılaştırılmış petrol gazının (LPG) fiyatının iki katına çıkması üzerine Kazakistan'ın batısındaki Mangistau eyaletinin Canaözen kentinde hafta sonunda başlayan protesto eylemleri ülkenin birçok kentine yayılmıştı. Cumhurbaşkanı Tokayev'in gaz fiyatlarındaki zammın geri çekileceğini açıklamasına rağmen gösteriler sürmüştü. Almatı'da Salı günü düzenlenen gösterilere yaklaşık 5 bin kişi katılmıştı, protestocular ve polis arasında arbede yaşanmıştı.
Kazakistan İçişleri Bakanlığı bu sabah yaptığı açıklamada Salı günkü protestolarda "provokasyonlara teslim olan, caddeleri bloke ederek trafiği engelleyen ve kamu huzurunu bozan" yaklaşık 200 göstericinin gözaltına alındığını bildirdi. Bakanlık, olaylar sonucu 95 emniyet görevlisinin yaralandığını, 37 polis aracının da hasar gördüğünü açıkladı.
Nursultan'da da olağanüstü hâl ilan edildi
Protestoların sona ermemesi üzerine, Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, Almatı ve Mangistau'nun ardından başkent Nursultan'da da olağanüstü hâl ilan etti. Cumhurbaşkanlığı tarafından yapılan açıklamada, Çarşamba sabahı başkent Nursultan'da da olağanüstü hâl ilan edildiği bildirildi. Cumhurbaşkanı Tokayev, hükümetin istifasını kabul etmeden önce Almatı'da ve ülkenin batısındaki petrol zengini Mangistau eyaletinde de olağanüstü hâl ilan edildiğini duyurmuştu.
19 Ocak'a kadar devam etmesi öngörülen olağanüstü hâl kapsamında söz konusu bölgelerde saat 23.00 ile 07.00 arasında sokağa çıkma yasağı uygulanacak, gösterilere izin verilmeyecek.
Otoriter bir şekilde yönetilen Orta Asya ülkelerinden Kazakistan'da büyük çaplı protesto gösterileri pek düzenlenmiyor. Göstericiler, hükümetin yanı sıra Cumhurbaşkanı Tokayev'in selefi Nursultan Nazarbayev'e karşı duydukları hoşnutsuzluğu da dile getiriyor. 1989-2019 yılları arasında ülkeyi yöneten 81 yaşındaki Nazarbayev, halen Kurucu Cumhurbaşkanı olarak ülkenin siyasetinde önemli bir rol oynuyor.
Rusya'dan diyalog çağrısı
Kazakistan'da yaşanan gelişmelere ilişkin olarak Rusya'dan gelen açıklamada ise "diyalog" çağrısı yapıldı. Rusya Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, "Kardeş komşu ülkedeki gelişmeleri yakından izliyoruz" denildi. "Açıklamada, "Sokak ayaklanmaları ve yasaların ihlali yerine tüm sorunların anayasal çerçevede, diyalog yoluyla barışçı bir şekilde çözümünü destekliyoruz" ifadesi kullanıldı.
Türkiye Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan yazılı açıklamada da "hükümetin istifası ile sonuçlanan protesto eylemlerinin yakından takip edildiği belirtilerek, "Kazakistan yönetiminin bu krizin üstesinden geleceğine yönelik inancımız tamdır. Kazakistan halkının sağduyusuna güveniyor ve olayların en kısa sürede yatışmasını temenni ediyoruz" ifadeleri kullanıldı.
