Yeşil manzara: Dünyanın en çevre dostu şehirleri

Karbon emisyonlarını azaltarak, atıkları geri dönüştürerek ve doğal kaynakları koruyarak, bu sürdürülebilir şehir sakinleri, turistler ve vahşi yaşam için daha yeşil ortamlar yaratıyor.

Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal İşler Dairesi'ne (United Nations Department of Economic and Social Affairs) göre, 2050 yılına kadar dünya nüfusunun yüzde 68'i büyük oranda şehirlerde yaşayacak.

Bu kitlesel şehirleşme, doğal kaynaklar üzerinde büyük bir baskı yaratacak ve çevre üzerinde zararlı etkilere neden olacak ve hızla genişleyen şehirlerimizi kirletmiş ve yaşanamaz hale getirecek. Bu endişe verici tahminlere rağmen, trendi aşmaya kararlı bir dizi ileri görüşlü şehir var.

İklim değişikliği felaketini sınırlamak için 11 yıldan az bir süre kaldıysa insanlar ve hükümetler kirliliği en aza indirecek, atıkları yönetecek ve daha yeşil yaşamı teşvik edecek yollara yatırım yapıyor ve aşağıdaki şehirler bu sürdürülebilir çözümlerin ön saflarında yer alıyor.
 


Oslo, Norveç

Avrupa Komisyonu tarafından Avrupa’nın 2019 Yeşil Başkenti (Europe’s Green Capital 2019) olarak tanınan Oslo, iklim değişikliğiyle mücadelede büyük bir öncelik yarattı. Avrupa'nın en hızlı büyüyen başkentlerinden biri olan şehir, 2020'de emisyonları yüzde 50 azaltmayı ve 2050'de tamamen karbon nötr hale getirmeyi hedefliyor.

“Dünyanın Elektrikli Araç Başkenti” olarak, Oslo'da satılan tüm araçların yüzde 30'u artık elektrikli ve hükümet bisiklet ve yeşillik için daha fazla alan sağlamak için araçsız bölgeleri ortaya çıkardı. 

Şehir, 2016 yılında, üç sektörde toplam 42 ayrı önlemden oluşan bir 'İklim Bütçesi' tanıttı: enerji ve yapılı çevre (*), ulaşım ve kaynaklar. Karbondioksit emisyonları şimdi bir mali bütçenin finansmanını sağlayacak şekilde hesaplanmaktadır.



Kopenhag, Danimarka

2025 yılına kadar dünyanın ilk karbon nötr şehri olmayı hedefleyen Kopenhag, sürdürülebilir tasarım ve altyapı konusunda liderdir.

Sürekli olarak Avrupa'nın en yeşil şehirlerinden biri olarak sıralanan Kopenhag, otomobillerden daha fazla bisikleti barındırıyor ve limandaki sular çok temiz, yerel halk yaz aylarında orada yüzüyor. Deniz şehri 2010'dan beri yeşil çatıyı (**) kentsel gelişmelere entegre ediyor ve bu yıl tüm otobüsleri dizelden elektriğe geçiriyor olacak. Sürdürülebilir çözümleri ve yüksek yaşam kalitesiyle, Danimarka'nın 2019 Dünya Mutluluk Raporu'nda (The World Happiness Report 2019) ikinci sırada yer alması şaşırtıcı değil.



Singapur

5.6 milyondan fazla kişiye ev sahipliği yapan minik Singapur adası, dünyanın en yoğun nüfuslu ülkelerinden biridir. Asya'nın geri kalanı dünyadaki en yüksek kirlilik seviyeleri ile uğraşırken, Singapur akıllı ve sürdürülebilir çözümlerin öncüsüdür.

1965 yılında bağımsızlığını ilan ettikten sonra, yaklaşık yüzde 47 yeşil örtü ile kentsel bir vahaya dönüşmüştür. Aslında, Singapurluların yüzde 80'inden fazlası bir parka 10 dakikalık yürüme mesafesindedir. 

Bugün, Lion City'nin su talebinin yüzde 40'ına kadar olanı, gelişmiş membran teknolojileri ve UV dezenfeksiyonu kullanarak arıtılmış suyu saflaştırma işlemi uygulayan NEWater tarafından karşılanmaktadır. Singapur Kamu Hizmetleri Kurulu (Singapore’s Public Utilities Board), 2060 yılına kadar Singapur'un su talebinin yüzde 85'ini karşılayacak şekilde yeni ve tuzsuz su elde etmeyi planlıyor.



Stokholm, İsveç

2010 yılında Stokholm, AB Komisyonu (EU Commission) tarafından Avrupa Yeşil Başkenti (European Green Capital) olarak atanan ilk şehir oldu. 

Şehir 2040 yılına kadar fosil yakıt kullanımını kaldırmayı hedefliyor ve şimdiden, otellerinin yüzde 83'ü eko sertifikalı ve havaalanı tamamen karbon nötr.

Stokholm bugün dünyanın en ünlü çevre bölgelerinden biri olan Hammarby Sjöstad'a ev sahipliği yapmaktadır. Güneş panelleri, araç paylaşımı ve kompostlamadan (***) asgari gürültü kirliliğine ve daha fazla yeşil alana kadar çevre dostu konutları ve konut sakinleri için daha yeşil bir yaşam tarzını desteklemek için geliştirilmiştir.
 


San Fransisko, Amerika Birleşik Devletleri

Sürdürülebilir uygulamalar, ABD'de plastik torbaların ve plastik su şişelerinin satışını yasaklayan ilk bölge olan Bay Area kentinde belirgindir.

San Francisco şu anda atıklarının yüzde 80'ini çöp alanından uzaklaştırıyor ve 2020 yılına kadar bunu yüzde 100'e çıkarmayı planlıyor. Şehrin popüler açık parklarını ve parkurlarını korumak için, otobüslerinin ve hafif raylarının yarısından fazlası sıfır emisyona sahip ve geri kalanı gelecek yılın sonuna kadar hibrid dizele geçecek.
 


Vankover, Kanada

Tüm Kuzey Amerika şehirlerinin en düşük karbon emisyon seviyelerinden birine sahip olan Vankover, 2015 yılında 2020 yılına kadar dünyanın en yeşil şehri olma hedefini belirledi. 2006'dan bu yana, şehir ekolojik ayak izini yüzde 20 ve şebeke suyu kullanımını yüzde 25 oranında azalttı. 

Vankover, şehir çiftçiliği ve çiftçi pazarları yoluyla yerel gıda üretimini güçlü bir şekilde destekliyor ve yerel halk ve ziyaretçiler için tercih edilen ulaşım seçeneği olarak yürüme, bisiklete binme ve toplu taşıma araçlarını teşvik etmek için bilinçli bir çaba gösteriyor.

İleriye dönük olarak şehir, 2040 yılına kadar sıfır atık üretmeyi ve 2050 yılına kadar yenilenebilir kaynaklardan enerjisinin yüzde 100'ünü almayı umuyor.

Dünya şehirlerinin bu konumlarını örnek alarak Ülkemize baktığımızda,
Bu konuda biz ne durumdayız…? sorusunu sormamız önemli.
Çok iyi girişimler ve iyi niyetli çalışmalar var. Ancak çok yeterli değil.
Belki de; İstanbul Esenler Belediyesi sınırları içerisinde kurulacak olan 
Akıllı Şehir örnek uygulamasının benzerini çevre dostu şehirler olarak 
bana göre nerelere daha fazla odaklanarak yapmamız gerekir derseniz,Ülkeyi baştan başa dolaşmış biri olarak; Iğdır,Hatay,Aydın,Giresun şehirleri mevcut altyapıları gereğince her anlamda çok iyi rol model olacaklardır.

Açıklamalar :
(*) Yapılı çevre terimi, insan tarafından yapılan yapıları ve altyapıları ifade eder. Bu basit konuttan bütün şehirlere ve hatta insan yapımı dış ortamlara kadar her şeyi içerebilir. Yapılı çevreler, bildiğimiz gibi insan yaşamı için temel gereksinimleri sağlar ve bu nedenle herkes için işlevsel ve sağlıklı olmalıdır. ( wisegeek web sayfası)
(**) Yeşil bir çatı veya yaşayan bir çatı, kısmen veya tamamen bitki örtüsüyle kaplı bir binanın çatısı ve su yalıtım membranı üzerine dikilmiş bir yetiştirme ortamıdır. (wikipedia web sayfası)
(***) Kompostlama, katı atık ve çamur gibi organik maddeleri, çürütme yoluyla bir tür organik gübreye dönüştürmeye verilen genel isimdir. Kompostlama anaerobik çürüme yoluyla gerçekleşen biyolojik bir süreçtir. Doğanın bir nevi geri dönüşüm yoludur. Bu yolla, bahçe atıkları ve yiyecek atıkları parçalanıp bitkiler için yiyecek haline getirilir. (ekolojidunyasi web sayfası)

Kaynak :
Green scene: The most eco-friendly cities in the world
Holly Johnson
08 MAY 2019
THE CEO MAGAZİNE web sayfası

Katkıları için Hüsnü Baysal’a teşekkürler
OGÜNhaber