Bu yazımızda birbiriyle bağlantılı iki önemli konuyu ele aldık.
I. Veri madenciliği
II. Star of Bosphorus Veri Merkezi (Verinin depolanması, korunması konusunda Türkiye’de gelinen nokta).
Veri madenciliği, sonuçları tahmin etmek için büyük veri setlerinde anormallikler, örnekler ve korelasyonlar (iki ya da daha fazla değişken arasındaki doğrusal ilişki) bulma sürecidir. Çok çeşitli teknikleri kullanarak, bu bilgileri gelirleri artırmak, maliyetleri azaltmak, müşteri ilişkilerini geliştirmek, riskleri azaltmak ve daha fazlasını yapmak için kullanabilirsiniz.
Ancak veri madenciliğinde analitik sonucunda doğru bilgiye erişmenin yolu iyi korunmuş verinin analizi ile olur. Yani veriniz için bir dijital kale seçeneğiniz olmalı.
Bu şu anlama gelir; “Dijital bir kaleniz var ise analiz edilecek verinizde vardır”.
Yazının konularını bu şekilde ele aldığımızda;
Yazımızın ilk bölümünde veri madenciliği üzerinde duracağız, ikinci bölümünde ise verinin korunması üzerine ülkemizde hizmete girmiş olan: Star of Bosphorus Veri Merkezini anlatacağız.
I. Veri madenciliği
Veri madenciliği nedir?
Gizli bağlantıları keşfetmek ve gelecekteki eğilimleri tahmin etmek için verileri araştırmak çok uzun bir geçmişe sahiptir. Bazen "veri tabanlarında bilgi keşfi" olarak adlandırılan "veri madenciliği" terimi 1990'lara kadar kullanılmamıştır. Ancak temeli iç içe geçmiş üç bilimsel disiplinden oluşur: istatistikler (veri ilişkilerinin sayısal çalışması), yapay zeka (yazılım ve / veya makineler tarafından görüntülenen insan benzeri zeka) ve makine öğrenmesi (verilerden tahmin yapmayı öğrenebilecek algoritmalar). Ve veri madenciliği teknolojisi sınırsız büyük veri potansiyeli ve uygun fiyatlı bilgi işlem gücüne ayak uydurarak gelişmeye devam etmektedir.
Son on yılda, işlem gücü ve hızındaki gelişmeler, manuel, sıkıcı ve zaman alan uygulamaların ötesinde hızlı, kolay ve otomatik veri analizine geçmemizi sağlamıştır. Veri kümeleri ne kadar toplanırsa, ilgili öngörüleri ortaya çıkarmak için o kadar fazla potansiyel vardır. Perakendeciler, bankalar, üreticiler, telekomünikasyon sağlayıcıları ve sigorta şirketleri, müşteri ilişkilerinde fiyat optimizasyonu , promosyonlar ve demografik bilgilerden ekonominin, riskin, rekabetin ve sosyal medyanın iş modellerini, gelirlerini, faaliyetlerini nasıl etkilediğine kadar her şeyi keşfetmek için veri madenciliğini kullanıyor.
Veri madenciliği neden önemlidir?
Peki veri madenciliği neden önemlidir? Üretilen verilerin hacmi iki yılda bir ikiye katlanıyor. Yapılandırılmamış veriler tek başına dijital evrenin yüzde 90'ını oluşturuyor. Ancak yapılandırılmamış ise daha fazla bilgi mutlaka daha fazla bilgi sahibisiniz anlamına gelmez.
Bu anlamda bakıldığında veri madenciliğinin size faydaları şunlardır:
• Verilerinizdeki tüm karmakarışık ve tekrarlayan gürültüyü gözden geçirmenizi sağlar
• Neyin uygun olduğunu anlamanıza ve sonra olası sonuçları değerlendirmek için bu bilgileri faydalı olarak nasıl kullanacağınızın yolunun gösterir.
• Karar alma hızınızı artırır.
Bu faydaların nasıl sağlanabileceği ise veri madenciliği teknikleri ile ilgili bilgi sahibi olmaktan geçer. Ve burada veriden yeni bilgiler çıkarmak için tahmin analitiği “tahmine dayalı analitik” (predictive analytics) önemlidir. Veri madenciliğinin günümüz dünyasında geldiği güncel gelişmelere bakmadan önce edinilmesi gereken bir bilgi olarak tahmin analitiği nedir sorusunun cevabını bulalım:
Tahmine dayalı analitik nedir?
Tahmine dayalı analitik, geçmiş verilere dayalı gelecekteki sonuçların olasılığını belirlemek için verilerin kullanımı, istatistiksel algoritmalar ve makine öğrenme teknikleridir. Amaç, gelecekte neler olacağını en iyi şekilde değerlendirmek için neler olduğunu bilmenin ötesine geçmektir.
Tahmine dayalı analitik geçmişi ve güncel gelişmeler
Tahmine dayalı analitik, onlarca yıldır var olmasına rağmen günümüzde giderek daha fazla sayıda kuruluş, rekabet avantajlarını artırmak için tahmine dayalı analitiklere yöneliyor. Burada “Neden şimdi?” sorusu önemli.
Etkileşimli ve kullanımı kolay yazılımların daha yaygın hale gelmesi ile, tahmine dayalı analitik artık sadece matematikçilerin ve istatistikçilerin alanı değildir. İş analistleri ve iş kolu uzmanları da bu teknolojileri kullanıyor.
Bunun nedenleri:
• Büyüyen hacimler ve veri türleri ve değerli bilgiler üretmek için verileri kullanmaya daha fazla ilgi duymak.
• Daha hızlı, daha ucuz bilgisayarlar.
• Kolay kullanımlı yazılım.
• Tahmine dayalı daha zorlu ekonomik koşullar ve rekabetçi farklılaşma ihtiyacı.
Tahmine dayalı analitik neden önemlidir?
Kuruluşlar zor problemleri çözmeye ve yeni fırsatları ortaya çıkarmaya yardımcı olmak için öngörücü analitiklere yöneliyorlar.
Yaygın kullanımlar:
Sahtekarlığı tespit etmek. Birden fazla analitik yöntemini birleştirmek, kalıp algılamayı iyileştirebilir ve cezai davranışları önleyebilir. Siber güvenlik gittikçe artan bir endişe haline geldikçe, yüksek performanslı davranışsal analitikler, bir ağdaki tüm eylemleri gerçek zamanlı olarak dolandırıcılık, sıfır gün güvenlik açığı ve gelişmiş kalıcı tehditlere işaret edebilecek anormallikleri tespit etmek için inceler.
Pazarlama kampanyalarını optimize etmek.
Tahmine dayalı analitik, müşteri yanıtlarını veya satın alımlarını belirlemek ve ayrıca çapraz satış fırsatlarını teşvik etmek için kullanılır. Tahmini modeller, işletmelerin en karlı müşterilerini çekmelerine, korumalarına ve büyütmelerine yardımcı olur.
Operasyonların iyileştirilmesi. Birçok şirket, envanteri tahmin etmek ve kaynakları yönetmek için tahmine dayalı modeller kullanır. Havayolları bilet fiyatlarını belirlemek için tahmine dayalı analitik kullanır. Oteller, doluluk oranını en üst düzeye çıkarmak ve geliri artırmak için herhangi bir gece için konuk sayısını tahmin etmeye çalışır. Tahmine dayalı analiz, kurumların daha verimli çalışmasının sağlar.
Risk azaltılması. Kredi puanları, bir alıcının satın alımlarda temerrüt olasılığını değerlendirmek için kullanılır ve iyi bilinen bir tahmine dayalı analiz örneğidir. Kredi notu, bir kişinin kredibilitesiyle ilgili tüm verileri içeren tahmin etme özellikli bir model tarafından oluşturulan bir sayıdır. Riskle ilgili diğer kullanımlar arasında sigorta talepleri ve tahsilatları bulunmaktadır.
Tahmine dayalı analitikle, ne olduğunu ve neden gelecekle ilgili görüşleri keşfettiğinizi öğrenmenin ötesine geçebilirsiniz. Bu da tahmine dayalı analitiği kim kullanıyor sorusunu getirmektedir? Burada cevap: Herhangi bir endüstri riskleri azaltmak, işlemleri optimize etmek ve geliri artırmak için tahmine dayalı analitik kullanabilir. İşte birkaç örnek.
Bankacılık ve Finansal Hizmetler
Çok fazla miktarda veri ve parayla finans endüstrisi, sahtekarlığı tespit etmek ve azaltmak, kredi riskini ölçmek, çapraz satış / satış fırsatlarını en üst düzeye çıkarmak ve değerli müşterileri elde tutmak için uzun süredir öngörücü analitiği benimsemiştir. Commonwealth Bank, işlem yapılmaya başlamasından itibaren 40 milisaniye içerisinde, herhangi bir işlem için yetkilendirme yapılmadan önce sahtekarlık faaliyeti olasılığını tahmin etmek için analitik kullanır.
Perakende
Perakendeciler, mal planlama ve fiyat optimizasyonu, promosyon etkinliklerinin etkinliğini analiz etmek ve hangi tekliflerin tüketiciler için en uygun olduğunu belirlemek için öngörücü analitik kullanıyorlar. Staples, davranışı analiz ederek, müşterilerinin tam bir resmini sağlayarak ve yüzde 137 oranında bir öngörü gerçekleştirerek müşteri profilini ortaya koymuştur.
Petrol, Gaz ve Kamu Hizmetleri
Ekipman arızalarını ve gelecekteki kaynak ihtiyaçlarını öngörmesi, güvenlik ve güvenilirlik risklerini azaltması ya da genel performansı iyileştirmesi olsun, enerji endüstrisi öngörücü analitiği canlılıkla benimsemiştir. Salt River Projesi, ABD'deki en büyük ikinci kamu enerji kuruluşu ve Arizona'nın en büyük su tedarikçilerinden biridir. Makine sensörü verilerinin analizi, enerji üreten türbinlerin bakıma ihtiyaç duyduğunu tahmin eder.
Hükümetler ve Kamu Sektörü
Hükümetler bilgisayar teknolojilerinin geliştirilmesinde kilit rol oynadılar. ABD Sayım
Bürosu, on yıllardır nüfus eğilimlerini anlamak için verileri analiz ediyor. Hükümetler şimdi diğer birçok endüstri gibi tahminde bulunan analitiği kullanıyor (hizmet ve performansı iyileştirmek için; sahtekarlığı tespit etmek ve önlemek; ve tüketici davranışını daha iyi anlamak için). Ayrıca siber güvenliği geliştirmek için tahmine dayalı analitik kullanıyorlar.
Sağlık hizmeti
Hasar tazminat taleplerinin tespit edilmesinin yanı sıra, sağlık sigortası endüstrisi en çok kronik hastalık riski taşıyan hastaları belirlemek ve hangi müdahalelerin en iyi olduğunu bulmak için adımlar atıyor. Büyük bir eczane avantajları şirketi olan Express Scripts, reçete edilen tedavilere uymayanları belirlemek için analitik kullanıyor ve bu da hasta başına 1.500 ila 9.000 dolarlık bir tasarruf sağlıyor.
İmalat
Üreticiler için kalite ve üretim hatalarının azalmasına neden olan faktörlerin belirlenmesi, parçaların, servis kaynaklarının ve dağıtımın optimize edilmesi çok önemlidir. Lenovo, garanti taleplerini daha iyi anlamak için tahmine dayalı analitik kullanan bir üreticidir (Bu garanti maliyetlerinde yüzde 10 ila 15 oranında düşüşe neden olan bir girişim).
Burada bir başka soru daha öneml itahmine dayalı analitik nasıl çalışır? Özetle cevap:
Tahmini modeller, farklı veya yeni verilerin değerlerini tahmin etmek için kullanılabilecek bir model geliştirmek (veya eğitmek) için bilinen sonuçları kullanır. Modelleme, bir dizi giriş değişkeninin tahmini önemine dayanarak hedef değişkenin (örneğin gelir) olasılığını temsil eden
tahminler şeklinde sonuçlar sağlar.
Tahmine dayalı analitik hakkında özette olsa bir bilgi sahibi olduktan sonra veri madenciliğinin günümüzdeki durumunu irdelemekte fayda var.
Günümüz dünyasında veri madenciliği
Veri madenciliği, milyonlarca veya milyarlarca kayıt arasındaki bağlantıları ortaya çıkarabilecek modelleri geliştirmenize yardımcı olan bir analitik temel taşıdır. Veri madenciliğinin içinde yaşadığımız dünyayı nasıl şekillendirdiğini öğrenelim:
Petrol ve gaz operasyonlarında veri madenciliği
Prediktif modelleme gerçek zamanlı analitik uygulamalarının yapılmasıyla, petrol ve gaz operasyonlarında büyük miktarda veri rezervinin elde edilmesi, kilit süreçler ve teknolojiler üzerinde çalışmayı ve problem çözme hakkında yeni düşünme yollarının benimsenmesini ortaya koymuştur.
Bunun dışında veri madenciliği, çeşitli sektörlerde ve disiplinlerde analitik çabaların merkezinde yer almaktadır:
Haberleşme
Rekabetin sınırlı olduğu aşırı yüklenmiş bir pazarda, cevaplar genellikle tüketici verilerinizin içindedir. Multimedya ve telekomünikasyon şirketleri, müşteri dağlarının verilerini anlamak, müşteri davranışlarını tahmin etmelerine yardımcı olmak ve yüksek hedefli ve alakalı kampanyalar sunmak için analitik modelleri kullanabilir.
Sigorta
Analitik bilgi birikimi ile sigorta şirketleri dolandırıcılık, uyumluluk, risk yönetimi ve müşteri yıpranması ile ilgili karmaşık sorunları çözebilir. Şirketler, ürünleri iş kolları arasında daha etkin bir şekilde fiyatlandırmak ve mevcut müşteri tabanlarına rekabetçi ürünler sunmak için yeni yollar bulmak için veri madenciliği tekniklerini kullanırlar.
Eğitim
Birleştirilen, veri odaklı öğrenci gelişimi görüşleri ile eğitimciler, sınıfa ayak basmadan önce öğrencilerin performansını tahmin edebilir ve dersleri devam ettirmek için müdahale stratejileri geliştirebilirler. Veri madenciliği, eğitimcilerin öğrenci verilerine erişmelerine, başarı seviyelerini tahmin etmelerine ve daha fazla dikkat etmesi gereken öğrenci gruplarını belirlemelerine yardımcı olur.
İmalat
Arz planlarını talep tahminleriyle aynı hizaya getirmek, sorunların erken tespiti, kalite güvencesi ve marka değeri yatırımının yapılması esastır. Üreticiler, üretim varlıklarının aşınmasını tahmin edebilir ve bakım süresini tahmin edebilir, bu da çalışma süresini en üst düzeye çıkarabilir ve üretim hattını çalışmada tutabilir.
Bankacılık
Otomatik algoritmalar, bankaların müşteri tabanını ve aynı zamanda finansal sistemin merkezinde milyarlarca işlemi anlamalarını sağlar. Veri madenciliği, finansal hizmetler şirketlerinin piyasa risklerini daha iyi görmelerine, sahtekarlıkları daha hızlı tespit etmelerine, yasal uyumluluk yükümlülüklerini yönetmelerine ve pazarlama yatırımlarından en iyi getirileri elde etmelerine yardımcı olur.
Perakende
Büyük müşteri veritabanları, ilişkilerin geliştirilmesine, pazarlama kampanyalarını optimize edilmesine ve satışlarn tahmin edilmesine yardımcı olabilecek gizli müşteri görüşlerini tutar. Daha doğru veri modelleri aracılığıyla, perakende şirketleri daha hedefli kampanyalar sunabilir ve müşteri üzerinde en büyük etkiye neden olan teklifi bulabilir.
Buraya kadar genel bir bilgi sahibi olunması amacıyla veri madenciliği ve tahmine dayalı analitik nedir sorularının cevabını aradık. Bu soruların ve cevaplarının ardından veri konusunda ülke olarak neredeyiz? Ülkemizden önemli bir örnekle bunun cevabına bakalım. Dünyada olduğu kadar ülkemizde de veri konusu bir değer kazandı ve kazanmaya devam ediyor. Ve veri’nin korunmasından analizine kadar olan süreçlerde büyük yatırımlarla gündeme gelen bir teknoloji grubu NGN önemli bir yatırımla Star of Bosphorus ile Türkiye Bilgi Teknolojileri gündeminde yerini aldı.
Bu önemli yatırımı tanıtmadan önce NGN hakkında bir bilgi verelim:
Türkiye’de ve Orta Doğu’da faaliyet gösteren teknoloji grubu NGN, ülkemizin ve bölgenin lider şirketlerine teknoloji alanında başarıyla hizmet vermektedir. Türkiye’nin önde gelen bilişim şirketleri arasında yer alan NGN, Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn Krallığı ve Katar’da da faaliyet göstermektedir.
Türkiye’nin “En İyi Performans Gösteren Bilişim Şirketleri” arasında yer alan, “Veri Yedekleme & Depolama Alanında Lider Sistem Entegratörü” olan NGN, tek çatı altında sunduğu sistem entegrasyonu, veri merkezi, bulut ve yönetilen hizmet çözümleriyle müşterilerinin tüm BT operasyonel yükünü kusursuz biçimde yönetmektedir.
Global BT üreticileri ve hizmet sağlayıcıları ile çalışan NGN; anahtar teslim sistem entegrasyonu anlayışıyla, geleneksel bilgi teknolojileri çözüm ve hizmetlerinin yanı sıra Nesnelerin Interneti, Büyük Veri & Analitik, Bulut, Sanal Gerçeklik & Artırılmış Gerçeklik, Blockchain gibi birçok yenilikçi alanda da çözüm sunmaktadır.
II. Star of Bosphorus Veri Merkezi (Verinin depolanması, korunması konusunda Türkiye’de gelinen nokta).
Türkiye’nin öncü teknoloji grubu NGN, Türkiye’nin en büyük veri merkezi yatırımlarından Star of Bosphorus’u hizmete sundu.
Türkiye’nin datasını koruyan dijital kale; STAR OF BOSPHORUS Veri Merkezi, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank’ın katılımıyla gerçekleşen resmi törenle açıldı.
5 Temmuz Cuma, Star of Bosphorus Veri Merkezi’nde gerçekleşen açılış törenine; başta Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank olmak üzere iş, ekonomi ve teknoloji dünyasından önemli isimler katıldı.
Türkiye’de ve Orta Doğu’da faaliyet gösteren NGN, bugün itibarıyla Türkiye’de ve bölgenin lider şirketlerin teknoloji alanındaki güvenilir iş ortağı konumunda faaliyetlerini sürdürüyor. NGN, tüm dünyanın dijitalleştiği bu dönemde çok kritik bir gereksinime yoğunlaşarak Star of Bosphorus Veri Merkezi’ni hayata geçirdi.
Dijital verilerin her geçen saniye durmaksızın üretildiği bir dönemde; kritik bilgilerin yönetilmesi, depolanması ve yedeklenmesi hayati önem taşıyor. Bu noktada da veri merkezlerine görev düşüyor. Dünya, veri merkezleri konusunda çok önemli adımlar atarken NGN de Star of Bosphorus Veri Merkezi’ni hayata geçirerek Türkiye’nin dijitalleşmesine katkı sundu. Star of Bosphorus; güvenilirlik ve kesintisiz çalışma süresini birincil önceliği yapan kurumsal müşteriler için eşsiz bir tesis olmasının yanı sıra teknolojisi, deneyimli ekibi ve uluslararası sertifikasyonlarıyla standartların ötesinde yeni nesil çözümler sunuyor.
Türkiye’nin verileri yine bir Türk’e Emanet!
Yaklaşık 150 milyon dolarlık yatırımla Türkiye’nin bu alandaki en büyük yatırımlarından biri olan Star of Bosphorus, bilişim sektöründe ihtiyaç duyulan istihdama da önemli katkılarda bulunuyor.
Türkiye’deki şirketlerin verilerini bir Türk girişiminde koruyup kullanmalarını sağlayan Star of Bosphorus Veri Merkezi, ayrıca yurt dışından da dataların konumlandırılacağı bir merkez olacak. Bu yatırım ile 5 yıl içerisinde Türkiye ekonomisine yaklaşık 2 milyar TL katkı sunmayı hedefleyen NGN ailesi; ülkemizin ihracat hedeflerine paralel olarak yurtdışına veri hizmeti ihraç etmeye başladıklarını ve şimdiden 3 yabancı ülkenin veri merkezimizden hizmet aldığını belirtiyor. Kısa vadede ise hedefleri 30’un üzerinde ülkeye veri hizmetlerimizi yaymak.
Yaklaşık yüzde 50’si genç olan 80 milyonluk nüfusun ciddi bir potansiyel olduğunu ve bu potansiyeli Star of Bosphorus ile harekete geçirmek istediklerini ifade eden NGN, veri merkezinin tam kapasiteye ulaştığında 1000 kişinin üzerinde bir istihdam sağlayacağını öngörüyor.
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank Star of Bosphorus Veri Merkezi yatırımını Türkiye’ye sunan NGN’e teşekkür ettiği konuşmasında şunları söyledi: ‘’Teknolojinin baş döndüren gelişimi ticaretten sağlığa, enerjiden tarıma, finanstan iletişime kadar her alanda, yeni kuralların ortaya çıkmasına sebep oluyor. Büyük veri ve veri analitiği, bulut bilişim, siber güvenlik, insan-makina etkileşimi ve yapay zekâ gibi ileri teknoloji alanlarındaki gelişmeler; üretim ve iş modellerini kökten değiştiriyor. Bu değişimin temelinde de bilişim sektörü ve dijitalleşme yer alıyor. Dijitalleşme; ekonominin, teknolojinin, bilimin, sanayinin ve yaşamın tüm alanlarına dokunuyor. Binlerce yıldır demiri işleyen insanlık; artık veriyi işleyerek, yepyeni bir üretim ve kalkınma sürecine giriyor. Bu süreci tüm koşullarıyla birlikte kavramak, en önemlisi de oyun kurucu olmak zorundayız. Bu yüzden Milli Teknoloji Hamlesi gibi bir vizyonla yola koyulduk. Her konuşmamızda dijital dönüşüm diyoruz, dijital kalkınma ve ekonomiden bahsediyoruz. KOBİ’lerimizi, girişimcilerimizi, gençlerimizi dijital çağın üreten aktörleri olmaları için teşvik ediyor, yol gösteriyor, politikalar üretiyoruz. Sektörlerin gidişatını, taleplerini, ihtiyaçlarını bizzat sahada görüyor, iş adamlarımızla, girişimcilerimizle, emekçilerimizle yol arkadaşlığı yapıyoruz. İşte bunun en güzel örneği bugün açılışını yaptığımız veri merkezimizdir. Sağladığımız desteklerin böyle vizyoner işlere kapı araladığını görmek bizler açısından büyük bir mutluluk kaynağı. Dijitalleşme konusunda Türkiye’nin ihtiyaç duyduğu kapasiteyi oluşturmak ve Türkiye’yi bu alanda oyun kurucu yapmak ana hedefimiz. Bakanlık olarak, böylesine önemli bir konuda politikalar belirlerken elbette özel sektör temsilcilerini ve sivil toplum kuruluşlarını da sürecin içine dâhil ediyoruz. İlgili bütün paydaşların katkısı ile “Dijital Türkiye Yol Haritasını” hazırladık. Yol haritamız: İnsan, teknoloji, altyapı, tedarikçiler, kullanıcılar ve yönetişim başlıkları altında 6 bileşenden oluşuyor. Şimdi, Milli Teknoloji Hamlesi vizyonumuz çerçevesinde yol haritamızdan hareketle etkin eylem planlarını uygulama aşamasındayız. Kurduğumuz ’’Türkiye Açık Kaynak Platformu’’ndan bu eylemlerin bir örneği olarak bahsedebilirim. Bu platform ile yazılımcı sayımızı ve niteliğimizi yükseltmeyi, kullandığımız yazılımlarda güvenliği sağlamayı, lisans maliyetlerini düşürüp dışa bağımlılığı azaltmayı hedefliyoruz. Değerli misafirler, yapay zeka teknolojisine özel önem verdiğimizi ifade etmek istiyorum. 2030 yılına kadar yapay zekanın, global ekonomiye 15.7 trilyon dolar katkıda bulunacağı ve ülke ekonomilerini ortalama %26 oranında büyüteceği bekleniyor. Gelişmiş ülkeler, bu muazzam pazarda paylarını muhafaza etmek için üniversiteler, araştırma merkezleri, teknoloji lideri şirketler ve girişimler aracılığıyla yapay zeka teknolojileri konusunda adımlar atıyorlar. Biz de bunun farkında olarak ciddi çalışmalar yapıyor, kamu ve özel sektörün ihtiyacına yönelik projeler üretiyoruz. Ben Türkiye’nin dijitalleşme yolundaki hedeflerinin Star Of Bosphorus Veri Merkezinde somutlaştığını görmekten büyük bir mutluluk duyduğumu ifade etmek istiyorum. Bu önemli merkezin; dijital kalkınma hedeflerimize güç ve ilham vereceğine yürekten inanıyorum.’’
Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi Başkanı Arda Ermut ise Star of Bosphorus Veri Merkezi yatırımıyla ilgili şunları söyledi: "Teknolojinin yaygınlaşması, veri hacmindeki ve çeşitliliğindeki gelişmeler, büyük veri, yapay zeka, bulut teknolojileri, fintek gibi kavramların laboratuvar ortamından çıkıp gerçek hayatımızın birer parçası olmasını sağladı. Dolayısıyla veri merkezleri, verinin saklanması ve veri güvenliği yeni dünya ekosisteminin çok önemli birer çeperi haline geldi. Bu çerçevede, NGN’nin yüksek teknoloji içeren Star of Bosphorus Veri Merkezi yatırımı bizim teşvik ettiğimiz ve tercih ettiğimiz bir yatırım türü. Ülke olarak katma değer zincirinde daha üst sıralara çıkmak için bu tarz yatırımların öneminin farkındayız.”
Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi Başkanı Dr. Ali Taha Koç: ‘’Dünyada 20 milyardan fazla elektronik cihazın birbirine bağlandığı günümüzde, güvenli veri akışı daha da önemli hale gelmiştir. Geçtiğimiz hafta Sayın Cumhurbaşkanımız ile beraber Osaka’da gerçekleşen G20 heyetine katıldık. Zirvede imzalanan Osaka Bildirisi’nde dijitalleşmenin ekonomilerimizi ve toplumlarımızı her yönden değiştirdiği, verinin ekonomik büyüme için giderek daha da önemli bir kaynak haline geldiği ve verinin etkin kullanımının tüm ülkelerde sosyal refağa katkı sağlaması gerektiği görüşleri paylaşılmıştır. Kişisel ve ticari verilerin hızlı artışı, verilerin depolanması, depolama alanlarının artması ve bunların yönetilmesi gibi süreçleri ortaya çıkarmıştır. Bu kapsamda gerçekleştirdikleri yatırımlarla bu sürece katkı sağlayacak Star of Bosphorus Veri Merkezi daha da önem arz etmektedir. 2023 hedeflerimiz doğrultusunda yarının rekabetçi ekonomisinde var olabilmek ve yenilikçi teknolojilere çözüm üretebilme kabiliyetine sahip olmamız gerekiyor. Günümüzdeki en yenilikçi teknoloji yapay zeka teknolojileri. Bu konuda da yapay zekanın olmazsa olmazı; veri. Bugün, burada açtığımız veri merkezi ile bu verinin korunması konusunda önemli bir adım atmış olacağız. Ülkelerin mevcut verileri ve siber hakimiyet alanları o ülkelerin dijital topraklarıdır. Verilerimizi hem topraklarımızı koruduğumuz gibi koruyacak hem de toprağı işlediğimiz gibi işleyip açık veri yöntemi ile paylaşarak değere dönüştüreceğiz. Açık veri ile kastedilen; verinin anonimleştirilerek kişisel bilgilerden arındırılmasıdır. Ülkemizde üretilen verinin yine ülkemizde barındırılması hedefine ulaşılması açısından bugün açtığımız ve daha çok açacağımız veri merkezleri kritik bir rol oynamaktadır.’’ dedi.
NGN Yönetim Kurulu Başkanı ve CEO’su İnanç Erol, açılış töreninde yaptığı konuşmada, Türkiye’nin geleceğine yatırım yaptıklarını vurgulayarak şu ifadeleri kullandı: ‘’Yerli içerik, yerli yazılım, yerli bulut ülkemizin ekonomik olarak gelişimine, ihracatina ve uluslararası rekabete muhakkak çok ciddi fayda sağlayacaktır. Bu verilerin kesintisiz, güçlü altyapılara ihtiyacı bulunmaktadır. Bizim, Türkiye’de üretilen Milli Veriyi ülke dışına göndermeye ihtiyacımız yoktur, olmamalıdır. Dijital çağı yakalayan, “kendi verisinin sahibi ve koruyucusu” bir Türkiye olmak için ‘’milli veriyi’’ ülkemizde tutmak amacıyla harekete geçtik ve yaklaşık 150 milyon dolar düzeyinde bir yatırımla işte karşınızda gördüğünüz bu teknolojik sanat eserini ülkemize kazandırdık. 9 derece üzeri deprem dayanıklılığı, kullanılan sismik izolasyon teknolojisi ve 138 adet izolator üstüne inşa edilmesi ile dünyada sayılı yapılardan biri ve bölgemizin en gelişmiş veri merkezlerinden bir tanesidir. Biz NGN ailesi olarak, üretmeyi ve ülkemize değer katmayı amaç edinmiş bir grubuz. Star of Bosphorus ile başlayan yolculuğumuzu, inşallah hem Anadolu’muzda hem de farklı teknoloji alanlarında yapacağımız yatırımlar ile devam ettireceğiz.’’
Konuşmaların ardından gerçekleşen özel veri merkezi turunun sonunda, misafirleri sismik alanda sürpriz bir şov karşıladı. Yapay zekanın kullanılarak 1993’den 2013’e kadar tüm dünyada gerçekleşen depremlerin datalarından görselleştirilen ve seslendirilen ‘’Seismic Waves’’ performansı katılımcıların büyük ilgisini çekti.
Yüzde Yüz Güvenli ve Kusursuz!
Türkiye’nin en gelişmiş veri merkezi Star of Bosphorus; şirketlere danışmanlık, bulut uygulama yönetimi, felaket kurtarma, yedekleme ve iș sürekliliği, güvenlik, veri depolama, barındırma olmak üzere geniș bir yelpazede, uluslararası standartlarda veri merkezi hizmetleri sunuyor. Başta bankacılık ve finans, üretim, telekomünikasyon, perakende ve kamu olmak üzere tüm sektör liderlerinin güvenilir teknoloji iş ortağı konumunda olan NGN, Star of Bosphorus ile sektöre yeni standartlar getiriyor.
Uptime Institute Tier III tasarım ve tesis sertifikasına sahip veri merkezi Star of Bosphorus, 16 MW toplam elektrik gücü ile yaklaşık 24.000 metrekare kapalı alanda konumlanıyor. 5.000 metrekare beyaz alanda 2.000’in üzerinde standart kabinet barındırma kapasitesine sahip veri merkezi, tasarım ve tesis yetkinlikleri ile benzersiz bir servis seviyesini garanti ediyor.
Star of Bosphorus, dünyada sayılı deprem etkisini en aza indirmeye yönelik olarak tasarlanmış yapısal sismik izolasyonu ile kesintisiz çalışma ve yüksek standartlarda veri güvenliği bulunuyor. 138 adet sismik izolatör üzerinde inşa edilen Star of Bosphorus, dünyada kabul görmüş FEMA standartları doğrultusunda inşa edildi. Son 2.500 yıl içindeki sismik olayların korelasyonu dikkate alınarak depremde operasyonun devamlılığını sağlamak üzere tasarlanan Star of Bosphorus ile Türkiye’de bu alanda bir ilke imza atıldı. Star of Bosphorus, deprem anında binanın tamamının korunmasını sağlayacak ve yaşanabilecek kesintileri ortadan kaldıracak. Akademik denetleme sürecinden de geçen Star of Bosphorus, bağımsız denetim için dünyanın sayılı yetkin kurumlarından ARUP ile çalıştı. Dolayısıyla Star of Bosphorus’un tam deprem korumasına sahip olduğunu gönül rahatlığıyla ve bilimsel dayanaklarıyla ifade ediliyor.
En gelişmiş soğutma ve güç dağıtım teknolojilerini kullanan Star of Bosphorus Veri Merkezi; ortalama yıllık 1.30 veya daha az PUE sağlayacak şekilde tasarlandı. Star of Bosphorus Veri Merkezi iki ayrı binada yer alan 4 adet veri merkezi modülü ile ölçeklenebilir bir tasarıma sahip. Her bir modül 2 adet veri holü içeriyor ve her modül; güç, soğutma, yangın önleme ve fiziki güvenlik sistemleri ile kendi altyapısı dahilinde faaliyet gösteriyor. Bu modüler yapı sayesinde her bir modülün kendi içinde etkin bir şekilde çalışması sağlanıyor ve sınıfının en iyisi donanımların entegre şekilde kullanımı ile maksimum verimlilik garanti ediliyor.
Personel sayısından, işletme yönetimi, malzeme kalitesi ve tedarik yönetimine kadar detaycı yaklaşımıyla operasyonel sürekliliği garantileyen Star of Bosphorus, herhangi bir afet ya da elektrik kesintisi gibi acil durumlarda sunduğu kesintisiz hizmetle veri bütünlüğünü koruyarak olası kayıpların önüne geçiyor. İstanbul Anadolu yakasında Tuzla ilçesinde, şehir merkezine yaklaşık 30 km. mesafede konumlanan Star of Bosphorus, güç dağıtımından soğutmasına kadar esneklik ve ölçeklenebilirlik ihtiyacına cevap vermek üzere tasarlandı. Veri merkezinin lokasyonu kolay ulaşım, kesintisiz güç temini ve risklere uzaklık gibi önemli konum kriterleri dikkate alınarak seçildi. Star of Bosphorus, İstanbul Tepeören Elektrik Dağıtım Santrali’ne komşu olmasıyla fiziksel birçok riskten de uzak. Yüksek standartlara sahip bu veri merkezi sadece deprem değil sel, fırtına gibi olası tüm doğal afetler düşünülerek erozyon riski taşımayan, baraj ya da büyük su deposuna yakın olmayan güvenli bir arazi üzerine konumlanmış durumda.
Star of Bosphorus, veri merkezi altyapısı ve operasyonları konusunda deneyimli kadrosu ile müşterilerine Türkiye’nin en gelişmiş veri merkezi hizmetlerini sunmak için yola çıkıyor.
İnanç Erol- Mustafa Varank
SONUÇ:
Büyük Verinin, Yapay Zekanın, Makine Öğrenmesinin, Veri Analitiğinin olmazsa olmazlardan olduğu günümüz dünyasında ve mesleklerin bir bölümünün Bilgi Teknolojileri temelli mesleklere evrileceği geleceğin dünyasında , yenilikçi teknolojiler ve çözümler ile ülkemizde bir katma değer yaratarak , daimi ve güvenilir teknolojiyi üreten NGN, hayata geçirdiği milli ve yerli verinin koruyucusu STAR OF BOSPHORUS Veri Merkezi ile ülkemizin doğrudan veri güvenliğini ilgilendiren ülkemiz verisinin ülkemizde kalması ve korunması konusunda geleceğimizi ilgilendiren değerli bir yol haritası çizmiştir.
Bu yol haritası baz alınarak, NGN benzeri teknoloji gruplarının daha fazla sayıda olması için yapılacak olan çalışmalar ülkemizin gelecektede GÜVEN içinde olmasının yol göstericileri olacaktır.
İnanç Erol – Necmi Özdemir
Kaynaklar :
1. SAS web sayfası (SAS Insights – Analytics Insights)
2. NGN
Katkıları için Hüsnü Baysal’a teşekkür ederiz