Kuşların gözüyle dünya’ya bakmayı hep istemiştir. Bunun sonuçları ise İnsanlı Hava Araçları’nın uçakların, helikopterlerin ortaya çıkmasıdır. Yazılım ve Donanım Teknolojileri’nin geldiği noktada ise ‘Drone’lar (İnsansız Hava Araçları (İHA)) gökyüzünden dünya’ya bakış açımızı farklı bir noktaya getirecek biçimde geliştirilmişler ve geliştirilmeye de devam edilmektedirler.
Hayatımızda daha yoğun kullanımlarıyla yer alan ve almaya devam edecek olan Dronelar ,uzaktan kontrol edilebilen hava aracıdır.
Ve günümüzde:
• Hava Fotoğrafçılığı, Video
• Haritalama
• Arama Kurtarma
• Kargo vb.taşımacılık
• Savunma Sanayi
• Tarım “Drone”ların yoğun kullanım alanlarıdır.
Bu yazımızda “Drone”nun “Savunma Sanayi” ve “Tarım”da kullanımıyla ilgili gelinen noktaları ele alacağız.
Ülkemizde Savunma Sanayi alanın’da Drone kullanımı’nın geldiği nokta önemlidir. Ülkemiz Bilişim Sektörün’e yaptığı katkılar göz ardı edilemeyecek önemli bir şirket Asis’in yeni savunma yapılanması ASİSGUARD, askeri drone ve askeri kara araçları alanında milli kaynaklar ile geliştirdiği çözümlerle savunma sanayinde öncü oyunculardan biri olma yolunda önemli bir adım attı.
Asis Elektronik ve Bilişim Sistemleri tarafından milli yazılım teknolojileri geliştirmek ve bunu daha ileriye taşıyabilmek amaçlı 2019 yılında kurulan ASİSGUARD ilk kez IDEF’19 fuarında:
• SONGAR Silahlı Drone Sistemi ve
• SALGUR Vurucu Mikro Drone’u tanıttı
Fuar öncesinde basın mensuplarıyla bir araya gelen şirketin Genel Müdürü Ayhan SUNAR şirket olarak milli sistemlerle geliştirdikleri öncü teknolojiler ile ilgili şu bilgileri paylaştı:
ASİSGUARD Genel Müdürü Ayhan SUNAR; “ASİSGUARD olarak imkân ve kabiliyetlerimizi, savunma sanayine yenilikçi teknolojiler kazandırmak için kullanmaya odaklanmış durumdayız. Bugün ürün ailemizde öne çıkan drone sistemlerimiz ile askeri kara araçları için geliştirdiğimiz elektronik sistemler, mevcut ihtiyaçları karşılamanın ötesinde savunma kabiliyetlerimizi ileri taşıyacak son derece önemli çözümler sunuyor” dedi. Başta Türkiye olmak üzere dost ülkelerin de envanterlerine girme hedefiyle çalıştıklarının altını çizen SUNAR sözlerine şöyle devam etti: “2019 yılında ürün gamımızı genişletmekle birlikte ihracat anlamında da başarılı işlere imza atmayı amaçlıyoruz. Türki Cumhuriyetler, Malezya, Endonezya, Pakistan gibi ülkeler ile Hicaz Yarımadası ve Kuzey Afrika hedef pazarımızı oluşturan bölgelerarasında yer alıyor.”
Bu açıklamalar bağlamında SONGAR ve SULGAR’ın çalışma özellikleri’de özetle aşağıdaki şekilde tanımlanmakta:
• ASİSGUARD’ın askeri ve güvenlik amaçlı her türlü operasyonda hem gündüz hem gece etkin olarak kullanılmak üzere geliştirdiği SONGAR, otomatik atış stabilizasyonuna sahip ilk milli silahlı drone sistemi olma özelliği taşıyor. Tekli veya çoklu drone sistemi ile eş zamanlı görev yapabilen bu sistem, hedef bölgenin tespiti, tehdidi etkisiz hale getirme, operasyon sonrası hasar tespiti ve gerçek zamanlı görüntü aktarımı gibi kritik birçok görevi yerine getiriyor.
• Drone ailesinin bir diğer ürünü olan SALGUR Vurucu Mikro Drone Sistemi ise gizli ya da özel operasyonlarda kullanılmak üzere keşif, gözetleme, dinleme ve saldırı olmak üzere dört ayrı çalışma modunda görev yapabiliyor.
Ayrıca IDEF’19’da Güvenlik Teknolojileri sektöründe dünyanın önde gelen şirketlerinden Dahua Teknoloji ve ASİS bir imza seremonisi ile teknoloji transferi ve yerlileştirme üzerinde anlaşma sağladı. Anlaşmayı ASİS adına Salih GÜÇBİLMEZ imzaladı.
Bu çalışmalar, işbirlikleri Ülkemiz’in güvenliği için ve gelecekte de varolma savaşında önemli bir adım. Ancak bunun dışında bir başka önemli noktayıda göz ardı etmemek gerekiyor. Artan ve artmaya devam dünya nüfusuyla birlikte GIDA sürdürülebilirliğin sağlanmasında dikkat çekici bir şekilde ön plana çıkıyor. Droneların Savunma Sanayi dışında kullanımına özellikle temiz ve sağlıklı GIDA temini yolunda Tarım’da Drone kullanımı’nın, modern tarımın önemine bakmakta da fayda var.
Yeni traktörleri olan, belki de otomatikleştirilmiş sulama sistemlerini hayal ettiğiniz modern bir çiftlik düşünün.
Ama sadece kısmen modern bir çiftlik bu.
Gerçekten modern tarım için, gökyüzüne bakmamız gerekir. Çünkü orası Drone teknolojisinin büyüsünü çalıştıracağı yer. Dronelar, çoğunlukla küçük ölçekli çiftçilerin kaliteli yiyecek üretme ve makul bir fiyatla satma konusunda büyük zorluklarla karşı karşıya oldukları gelişmekte olan dünyada özellikle güçlü bir etkiye sahip olacak. Bu bir dönüşüm ve sonuçları alınıyor.
Çin Halk Cumhuriyeti'nde, pestisit için drone kullanıyorlar. Uygun fiyatlı, yerel olarak üretilen dronelar, tarım ve ekipman bakım maliyetlerini düşürmeye yardımcı olarak, geniş alanlara pestisit püskürtüyorlar. Ayrıca günde 500 dönümden fazla işin yapılmasını sağlıyorlar.
Drone operatörleri, Shanxi eyaletindeki Ji ilçesinde bir meyve bahçesine pestisit püskürtmek için drone kullanıyorlar. Bu görevlerde dronelar ile bir çiftlik işçisinden 15 kat daha hızlı sonuca ulaşılmaktadır.
Çin'in Shanxi Eyaleti, Jixian İlçesinde pestisit püskürten bir drone
Asya'daki gelişmekte olan ülkeler, drone teknolojisinin gelecekteki kullanımlarını öngörmeye çalışmaktadırlar. Dronelar hassas çiftçiliği gerçeğe dönüştürüyor. Drone kullanılarak ürün durumu gibi önemli bilgileri toplamak için kızılötesi haritalama ile anketler yapabilir ve anket verileri’nin analiziyle, çiftçi mahsul verimini%20 artırabilir. Bu yöntemle anketler için harcanan zaman birkaç günden birkaç saate düşürülür.
Dronelar gelişmekte olan ülkelerde tarımı yeniden şekillendiriyor. Çiftlik sektörü çoğunlukla gelişmekte olan ülkelerde istihdam edilmektedir, ancak dönüştürülmesi en zor olanıdır. Bu ülkelerde, tarım, yerli ürünün hasılatına gerektiği kadar katkıda bulunmaz, çünkü genellikle rekabetçi değildir. Çoğu çiftlik küçük ve verimsizdir. Bundan dolayı da gençler daha yüksek maaş sağlayan şehir işleri aramaya gidiyorlar. Çiftlikler terk ediliyor ya da tarlalarda yalnız kalan yaşlılara bırakılıyor.
Dronelar, hala arazide çalışanlar için ve hatta gençleri şehirden geri çekme yönünde çiftçiliği daha kolay ve daha karlı hale getirebilir. Ayrıca çevik, kârlı küçük işletme çiftlikleri daha uygun fiyatlı yiyecek ürettikleri için olası gıda kıtlığı çözümünün bir parçası olabilirler. Asya önümüzdeki on yıl boyunca sığır, kümes hayvanları ve balık tüketimindeki küresel artış talebinin büyük kısmında olcaktır. 2030'da gelişmekte olan dünyanın tahıl talebinin% 60'ından fazlası Güney ve Doğu Asya'dan gelecektir. Talebi karşılamak için gıda üretiminin on yıl öncesine kıyasla %60-70 oranında artması gerekecek. Asya'da patlayan nüfus gözönüne alındığında, önümüzdeki on yıl boyunca dronelar gelişmekte olan ülkelerde tarımı yeniden şekillendiriyor olacak ve kullanıldığında rekabet avantajıda getirecekler.
Geleceğin Çiftlikleri’nin Küçük ve Akıllı konseptinde aşağıda tanımlanan yapıya sahip olacakları düşünüldüğünde Tarım’da drone kullanımının önemi daha da öne çıkmaktadır.
• Tarım Verileri: Çiftlikte üretilen çok miktarda üretilen zengin ve çeşitli Tarım Verileri’nin bulutta saklanması, dijital ortamlarda analizinin yapılması.
• Mesaj Gönderen İnekler: Canlı hayvanlara bağlanan sensörler hayvan sağlığı ve refahının izlenmesini sağlar. Canlı hayvanlar acil durumlarda çiftçileri uyarmak için mesajlar gönderebilirler.
• İnceleme Droneları: Dronelar tarlaları haritalar, yabani otları, verimi ve toprak değişimini araştırır.
• Tarım Robotları: Ekin ekme, ayıklama, gübreleme ve hasat etme özelliklerine ve mikro nokta gübre uygulama yeteneğine sahip robotlar, gübre maliyetlerini %99 oranında azaltır.
• Akıllı Traktörler: GPS kontrollü direksiyon ve optimize edilmiş rota planlaması toprak erozyonunu azaltır, yakıt maliyetlerinde %10 tasarruf sağlar
Ayrıca, dronelar bağımsız olarak çalışabildiklerinden, çiftçiler bunları bir akıllı telefon uygulamasıyla kullanabilecek, anket türünü ve alanını seçebilecek ve sonuçları e-posta ile alabilecekler. Bu mülkiyet veya bakım masrafı olmadan ucuz, kaliteli bir hizmet olacak ve ürün türüne, topoğrafyaya, coğrafyaya veya iklim koşullarına göre performans göstergeleri içerecektir.
Düzinelerce teknoloji start-up’ı, gelişmekte olan Asya'da tarımda drone teknolojisini tanıtıyor. Teknolojiyi ve bunun tarım için nasıl uygulanabileceğini anlayan büyük ölçüde gençlerin demografik yapısını hedef alıyorlar. Bu gençlerin bir kısmı şehirlerde eğitim görmüş ancak orada uygun işler bulamıyor. Daha iyi gelir olasılığı, onları yeniden tarıma yöneltecek.
Bu gençler kendilerini giderek çiftçi olarak değil, tarımsal girişimci olarak görecekler. Çevresel ve sosyal açıdan bilinçli gençler, karbon ayakizlerini düşürürken ve fakirler için işler yaratırken iyi para kazanacaklardır. Bu teknoloji meraklısı “tarımsal öncüler”, talebe göre tarımda çığır açıcı hizmetler sunabilir ve teknolojiyi müşteriye doğrudan taze yiyecek sunmak için kullanabilirler.
Bir başka açıdan bakıldığında dikey tarımın ve modern topraksız ürünlerin, sürdürülebilir kaynaklı, yerel olarak yetiştirilen taze ürünler için gelişen tüketici tercihlerine uyacak şekilde gıda yetiştirme şeklimizi değiştirdiğide bir gerçek. Küçük çiftçiler teknolojiyi kullanarak ürün yetiştirebilirler, ancak piyasaya sürmek için pahalı olan geleneksel tedarik zincirlerini kullanırlarsa zorlukla kâr ederler. Gelenekselin dışında yeni bir ürün dağıtım sistemi kâr getiren oyun değiştirici olacaktır. Dronelar, üretici ve tüketici arasındaki mesafelerin kısa olduğu, ancak gelişmekte olan dünyanın pek çok yerinde olduğu gibi altyapının güvenilmez olduğu yerler için idealdir. Yiyecek sunmak için insansız hava araçları kullanmak, tedarik zinciri tekellerini kıracak çiftçilerin kâr marjlarını artıracak ve tüketiciye çiftlikten sofraya sağlıklı yiyecekler sağlayacaktır.
Büyük Veri ile birleştirilen Drone Gücü başka faydalarda sağlayacaktır. Küçük kesimler neyi, ne zaman üreteceklerini ve kime teslim edileceklerini daha iyi bileceklerdir. Daha sonra ürünlerini tüketicilere daha güvenle pazarlayabilirler ve tüketiciler, yemeğin nereden geldiğini ve nasıl yetiştirildiğini çok önceden bilir. Büyük Veri Odaklı Drone sistemleri, tarımsal üretim ve tüketimi sorunsuz bir şekilde entegre ederek atıkları önemli ölçüde azaltır.
Tıpkı drone ile yapılan ürün anketlerinde olduğu gibi, bir “butik” gıda dağıtım sistemi, müşterilerin çiftçilere sipariş verdiği ve çiftlikten müşterinin bulunduğu yere drone teslimatını izleyen bir uygulama ile çalışabilir. Çiftçiler kooperatif olarak örgütlenirlerse daha da fazla para kazanacaklardır. Bu onlara ölçek kazandırır, dronelara yapılan yatırımları toplar ve üyeleri için lojistiği yönetirler. Traktörlerle ve biçerdöverlerle iyi çalışan bu yaklaşımda, kooperatif modeline drone’u eklemek ve diğer teknolojik yenilikleri dahil etmek, çiftçileri bir sonraki ileri seviyeye taşıyacaktır. Bunu başarabilmek için de çiftçiler bir drone satın almak ve paylaşmak için fonlarını toplayabilir (sabit bir üyelik veya kullanım başına ücret karşılığında birden fazla köye hizmet etmek için bu satın almayı/almaları yapabilirler). Ortak bir yaklaşım, küçüklerin daha fazla para kazanmaları için çok önemlidir.
Bu vb. dönüşümün küçük ve akıllı çiftliklerde insansız hava araçlarıyla (dronelarla) sonsuza dek çiftçiliği değiştirmesi sadece bir zaman meselesi.
Sonuç olarak:
Teknolojinin gelişimi baş döndürücü ve çok güzel. Ancak, her zaman Akıllı Sistemler için savunduğumuz ve söylediğimiz gibi tüm hedeflerimiz, insan odaklı olmalı. “Drone”lar Savunma Sanayi’nde güvenlik ve benzeri kaygılarla kullanılma gereklilikleri gözardı edilmeden hizmet vermeye devam etmeli. Ancak “Drone”ların sürdürülebilir bir gelecek için;Tarım, Gıda ve Hayvancılık sektörleri başta olmak üzere, çevre koruma ve enerji sistemleri’ninde izlenmesine, geliştirilmesine katkı koyacak şekilde daha yeşil bir dünya için yoğun kullanılması temennimizdir.
Kaynaklar:
1. How the gig economy can transform farms in the developing World Sohail Hasnie, Sungsup Ra 20 Mar 2018
Image: REUTERS/Ilya Naymushin (Giriş fotoğrafı)
Image: Nesta, FUTURE FARMS (infographic)
WORLD ECONOMIC FORUM web sayfası
2. China’s pesticide Drones ‘a godsend’ for struggling farmers amid labour shortage Stephen Chen 27 Apr, 2017
Photo: Xinhua
South China Morning Post web sayfası
3. Asis Elektronik ve Bilişim Sistemleri A.Ş., Resmi Twitter hesabı
4. Asis Elektronik ve Bilişim Sistemleri A.Ş., linkedin hesabı
5. Defence Turkey Magazine web sayfası
Katkıları için Hüsnü Baysal’a teşekkürler.