Akıllı OSB (Organize Sanayi Bölgeleri)
Bu hafta okurlarımızın bizden istediği bir yazıyı yazdık. Kamu ve Özel Sektör uygulamalarını ele aldığımız Akıllı Şehir Yolculuğu dizisinden sonra gelen mesaj ve aramalarda Akıllı Fabrikaları geçtik ancak Türkiye'nin sanayi kalbi olan Organize Sanayi Bölgeleri'ni neden yazmadığımız soruldu... Bu önerileri dikkate alarak ileriki haftalarda başlayacağımız Akıllı Enerji Yolculuğu yazı dizisinden önce Akıllı OSB başlığında Organize Sanayi Bölgeleri ile ilgili Ülkemiz ve Küresel temelli uygulama örneklerine yer vererek sizler için bir yazı hazırladık…
"Organize Sanayi Bölgeler"in ortaya çıkış hikayesi uygun yer seçimi ,topoğrafya yapısı ve bölge planlaması ile başlayıp plan çerçevesinde lojistik ağlara yakınlığı (demiryolu-karayolu-denizyolu ağlarına uzaklık-yakınlık) mamul, yada yarı mamül ürünlerin aktarımı, çalışan hayatı düşünüldüğünde de iş-konut-sosyal hayat üçlemesinin birleştirilmesi ile devam etmeli burada bakanlık, yerel yönetimler gibi karar vericilere önemli sorumluluklar düşmekte.
Bu bağlamda baktığımızda;
Akıllı Şehirler özelinde, iyi bir yaşam kalitesi sunmak, çevre ve insan için doğru kararlar vermek, daha yaşanabilir bir gelecek için dijital ve hızlı çözümler, daha düşük maliyetli işler yapma hedeflerimizi, kentleşmeyi yönlendiren ve bir şehir için olmazsa olmaz olan Akıllı Organize Sanayi Bölgeleri (OSB) için de gerçekleştirmeliyiz.
Kaynak yoğunluğunu azaltmak, üretkenliği artırmak, atık malzemeleri azaltmak, geri dönüşümünü ve yeniden kullanımını sağlamak, her çeşit kaynağın ortak ve daha verimli kullanımı ana hedefli proje ile ilgili gerek Çin'de önemli sayıda gerekse Güney Kore'de 2022 sonu itibariyle 30 bini aşan sayılarda Akıllı fabrika ve 10 Akıllı Sanayi Bölgesi hedeflenmiştir.
Türkiye'de ise her ilimizde OSB olup Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'na bağlı onaylı 325 OSB bulunmaktadır. Bu "Organize Sanayi Bölgeleri"ni yeni kurulmakta/kurulacak olanlarla birlikte Akıllı Organize Sanayi Bölgeleri hedefli düşünürsek, sistemli bir şekilde yapılan/yapılacak planlama da etkili adımlar atılabilmesi için Organize Sanayi Bölgeleri'ni karma ve ihtisas olarak ayırıp değerlendirmek gerekmektedir.
Bu mevcut 325 OSB'nin 42'si İhtisas geriye kalan 283 OSB karma / karma-ihtisastır.
Kurulması planlanan Organize Sanayi Bölgeleri'nin net sayısını vermek doğru olmamakla beraber, genelde yıllık hedef 3-5 arasında değişmektedir.
Akıllı Şehirler yapılanmaları tarafından baktığımız zaman ise Akıllı Şehirler için gerçeklenebilir 16 başlık olan ‘Akıllı İnsan, İletişim Teknolojileri, Akıllı Çevre, Coğrafi Bilgi Sistemleri, Bilgi Teknolojileri, Akıllı Mekan yönetimi, Bilgi Güvenliği, Akıllı Ulaşım, Afet ve Acil Durum Yönetimi, Akıllı Enerji, Akıllı Yönetişim, Akıllı Ekonomi, Akıllı Yapılar, Akıllı Güvenlik, Akıllı Sağlık, Akıllı Alt Yapı' başlıklarının bir çoğunun Akıllı OSB (Organize Sanayi Bölgeleri) için de gerçeklenebilir olduğunu da görebiliriz…
Bu başlıklardan yola çıkarak kurulma aşamasındaki Akıllı OSB uygulamalarının neler olabileceğine göz atalım:
Akıllı Çevre
• Akıllı Atık Ayrıştırılması ve Bertaraf Edilmesi, Geri Dönüşümü
Hiçbir insan müdahalesi olmadan atıkların sensör tabanlı ayrıştırması ve bertaraf edilmesidir. Organize Sanayi Bölgeleri için atık ayrıştırılması ve geri dönüşümü önemli bir yer tutmaktadır. Suyun da belli sayıdaki çevrimi ile Kaynak Yönetiminin önemi vurgulanmalıdır.
Uygulama örneği;
Sensörler vasıtası ile baca gazlarının ve atık su miktarının ölçülmesi suyu kirleten sanayiciden kirlettiği oran bazında ücretlendirilmiş bir bedel alınması -karbon ayak izinin ölçülmesi – kontrolsüz yer altı kaynak sularının kullanılmasının önlenmesi; böylece üretenlerin çevreye karşı olan maddi ve manevi sorumluluklarının arttırılması hedeflenmeli ,teknolojik bir çok ürün bu tarz yaklaşımları günümüzde desteklemekte uygun yazılımlar ile bu sensörlerden gelen veriler anlık olarak takip edilmekte hava karardığında derelere salınan zehirli atıklar artık takip edilebilmektedir. Yağmur suyunun depolanarak tekrar sulama ya da üretimde kullanılması gerçeklenebilmektedir.
• Yenilenebilir Enerji Uygulamaları
Fosil yakıtlar yerine güneş enerji panelleri, rüzgar tribünleri gibi yenilenebilir enerji kaynakları aracılığıyla enerji üretimidir. Organize Sanayi Bölgeleri'nde güneş panelleri kullanımı oldukça etkili olacaktır.
• Katı Atıktan Enerji Üretimi
Düzenli depolama alanlarında atıkların toplanarak enerji üretilmesi işlemidir. Depolama Alanlarının ortak da olması atık yoğunluğunu azaltır.
• Ortaya Çıkan Fazla Isının Kullanımı (Atık Dönüşüm Esnasında Oluşan Isı, Veri Merkezlerinde Üretilen Isı vb.)
Tesislerde üretilen ısının enerji tasarrufu sağlamak için kullanılmasıdır. Üretilen ısının; çevredeki sistemler için kullanımı, bir yapıyı ısıtma için sıcak su üretiminde kullanımı örnekleridir.
Akıllı Enerji
Enerji ve kaynak açısından yüksek düzeyde verimli ve giderek artan bir şekilde yenilenebilir enerji kaynakları ile desteklenen, maliyet ve enerji tasarrufu sağlayan; stratejik planlama için entegre ve esnek kaynak sistemlerinin yanı sıra iç görüye dayalı, kamusal değeri olan ve yenilikçi yaklaşımlara dayanan şebekeler ile enerjinin yönetimidir.
• Yeşil Hidrojen
Yeşil Hidrojen, büyüyen ve sürdürülebilir yenilenebilir elektrik üretimi ile elektrifikasyonu zor sektörler arasında bir birleşik çözüm sunar. Depolama potansiyeli, enerji güvenliğine katkı, hava kirliliği azaltılması Organize Sanayi Bölgeleri için önemli katkılardır ve dünyada da örnekleri yaygınlaşmaktadır.
• Akıllı Şebeke İstasyonları
Veri toplama ve yönetim sistemiyle bilgisayar ve ağ teknolojisi entegre ederek elde edilen şebeke sisteminde, güç faktörü performansı, kesici, trafo ve akü durumunun izlenmesi, kritik ve kritik olmayan işlem kontrolünü sağlayan istasyonlardır.
• Elektrikli Şarj üniteleri
Elektrikli araçların yaygınlaşması ile elektrik istasyonlarının ulaşılabilirliği artmakta ve gelişen teknoloji ile daha uzak mesafeler seyahat etmeyi sağlamaktadır. OSB alanında araçlar konusunda AKILLI LOJİSTİK ile desteklendiğinde yoğunluğun azalmasıyla beraber çevresel etkinin azalımı için de katkı sağlanabilir.
• Ayrıca Hollanda'da PV sistemleri, Akü depolama sistemleri, ısı pompaları, elektrikli araçların olduğu birbirine bağlayan bir enerji yönetim sistemi de vardır.
Uygulama örneği;
Merkezi olarak tüm sistemin mikro düzeyde yönetilmesini sağlayan, solar enerji ile kendini beslediği için CO2 salınımı ve ışık kirliliğini azaltarak çevreyi koruyan ve kazı, kablolama, peyzaj, pano gibi ek kalemlerin azaltılmasıyla kurulum, arıza yönetimi ve bakım maliyetlerinde ekonomik iyileştirmeler sunan bir çözümdür.
Akıllı Lojistik
İş hacmi ve projelere göre toplama ve teslimat rotaları ile verimli dağıtımı optimize etmek ve bu süreci daha verimli hale getirmek esastır.
Üretim ve nakliye alanları dünyada oldukça büyüdü ve daha da büyümekte.
• Malların dinamik takibi
• Ortak depo kullanımı
• Radyo frekansı ile tanıma, takip teknolojisi
• Hücresel bağlantı ve GPS ile uçtan uca rota izleme
• Verimsizliklerin analizinin kolaylaşması ve saptanması
• Uzun pil ömürlü izleme cihazlarının bulunması bu başlığı gerçeklenebilir kılmaktadır.
Hangi partilerde kalite sorunu olup olmadığı sorunu var ise bu sorun bu sistemle çok açık görülebilir. Araçların da konumunun ve süresinin bilinmesi oldukça avantaj sağlayacaktır.
Uygulama Örneği;
Araç yoğunluk kontrolü sayesinde trafik düzenlenmesi sağlanmakta, OSB otoparkları kurularak Organize Sanayi Bölgeleri için gelir kaynağı hedeflenmektedir, insan yoğunluğu kontrolü, tehlikeli alan kontrolü başlıkları altında çalışmalar bulunmakta olup devam eden üretim de düşünüldüğünde Pandemi döneminde önem arz eden konulara çözüm getirilmektedir.
Türkiye özelinde kurulma aşamasında olan Akıllı Organize Sanayi Bölgeleri'ni ele aldığımızda ise şu an için en iyi örneği 'Yerli ve Yeşil' sloganı ile;
Yalova Makı̇ne İhtı̇sas OSB'de görebiliriz.
Bu OSB'nin temel hedeflerine bakacak olursak;
1. Türkiye'nin elektrik tarife bedeli en düşük OSB'si olmak.
2. Dünya ölçeğinde YEŞİL OSB ünvanını almış bir OSB olmak.
3. Akıllı, dijital bir OSB kurmak.
4. İçerisinde AR-GE merkezi, test merkezi, teknopark alanları olan bir teknoloji üssü oluşturmak.
5. Estetik bir mimari doku ile özgün ruhu olan bir OSB kurmak.
Bu hedefler doğrultusundaki hedef projeler;
• Yenilenebilir enerji ve akıllı sokak aydınlatmaları
• Ters Ozmoz İleri Arıtma Tesisi
• Çevre Laboratuvarları
• Yağmur Suyu Göletleri
• Mesleki Eğitim Merkezleri Kurmak
• Sağlık Merkezleri Kurmak
• Depo/Antrepo
• Sosyal donatı alanları
• Sıfır Atık Projesi
• Bisiklet Yolları
• Yeşil ve birbirine benzer konseptli fabrikalar
• OSB içinde yeşil alanlarla entegre bir Sanayi Müzesidir.
Bunların dışında, Ülkemiz Tarım ve Hayvancılık tarafından baktığımızda bu kapsamdaki İhtisas Organize Sanayi Bölgeleri de önem arz etmektedir.
Ve Tarım ve Orman Bakanlığı Onaylı TDİOSB'ler ise aşağıdaki şekilde listelenmektedir:
Ülkemiz de, Kurulma aşamasında olan ve çalışan Akıllı Organize Sanayi Bölgeleri'ne BÜTÜNSEL ANLAMDA yeni yeni ağırlık verilmektedir. Ülkemiz de Akıllı OSB çalışmaları bu yönde ileriye dönük sürdürülebilir başarılı yapılanmaların önünü açarken küresel anlamda neler yapılıyor yazının devamında bu konuda en iyi konumda olan ülkeleri ve uygulamalarını ele alalım.
Güney Kore
Güney Kore, hükümeti 2022 yılına kadar ülke çapında 30 bini aşkın akıllı fabrika ve 10 akıllı sanayi kompleksi açma planlıyor. Hükümet, bu tür akıllı endüstriyel komplekslerin kaynaklarının ve verilerinin entegrasyonunu destekleyerek, daha fazla üretkenlik hedefliyor. Ortak malzeme kullanımı ile de tasarrufun getirdiği bir maliyet düşümü de şirketlere yardımcı olacak.
• Changwon Şehri'ndeki Changwon Ulusal Sanayi Kompleksi, Akıllı ve Yeşil Sanayi Projesi' ile öne çıkmaktadır. Gerek Kore Deniz Kuvvetleri üssünün bulunması gerekse ağır sanayi şehri olması ile bilinmekte olup Hyundai, LG Electronics, Doosan gibi şirketlerin fabrikalarını da bulundurmaktadır. Yaklaşık 1 milyon nüfuslu bu şehir Akıllı Çevre bileşenini öne çıkartmıştır.
• Incheon şehir merkezindeki Namdong Bölgesi'nde bulunan Incheon Namdong Sanayi Kompleksi ile Kore'de ilk kez Bilgi ve İletişim Teknolojisi'ne (BİT) dayalı bir akıllı bir şehrin alt yapıs yüksek teknolojili bir endüstri kompleksine dönüştürülmeye başlanıyor. .Akıllı endüstriyel kompleks projesi, "veri ve kaynakların bağlanması ve paylaşılması yoluyla kurumsal üretkenliği artırabilecek , girişimleri ve yeni endüstrileri özgürce test edebilecek bir (gelecekteki) endüstriyel kompleks" oluşturmaktır.Şehir tarafından desteklenen "Akıllı Endüstriyel Kompleks Entegre Kontrol Merkezi", çeşitli sensörler aracılığıyla gerçek zamanlı verileri toplayarak endüstriyel kompleksi yöneten ve işleten akıllı bir endüstriyel kompleksin beyin rolü için temel bir altyapıdır. Birleşik bir platform ve ICT altyapısı aracılığıyla akıllı hizmetler sağlar.
Namdong Akıllı Sanayi Kompleksi Entegre Kontrol Merkezi İnşaat Projesinin ana içeriği:
• Endüstriyel akıllı servis: yangın izleme, işyeri güvenliği yönetimi, akıllı ulaşım, akıllı sokak lambası, CCTV kurulumu
• Akıllı endüstriyel kompleks S / W platformu: IoT platform yapımı, Büyük Veri · Yapay Zeka Analizi, Bina - Tesisler Entegre Yönetimi
• Akıllı Endüstriyel Kompleks H / W Platformu: Entegre Operasyon Kontrolü -Veri Merkezi İnşaatı
Güney Kore'deki hastanelere, polis ana ofislerine yakın olan özerk bölge, ICT tabanlı Akıllı Altyapı, Akıllı Güvenlik, Akıllı Çevre ve Akıllı Ulaşım gibi bileşenler öne çıkarılarak geliştirilen endüstriyel kompleks çözümlerle yaşlanan sanayi kompleksi'nin kronik sorunlarının çözülmesiyle bu proje sayesinde akıllı bir sanayi bölgesi haline gelecektir.
• Saemengeum bölgesindeki Saemengeum Akıllı Yeşil Endüstriyel Kompleksi,düşük karbon ve hidrojen ekonomisine dayalı gelecekteki yeni endüstriler için bir geliştirme kompleksi olarak öne çıkmaktadır. AI (Yapay Zeka), IOT (Nesnelerin İnterneti) aracılığıyla öne çıkarılan endüstriyel kompleks, Cloud (Bulut), Big Data (Büyük Veri) enerji bağımsızlığı, karbon nötr ve yenilenebilir enerjiye dayalı projeler hedeflenmektedir.
Yetkililer ,aşamalı olarak yenilenebilir enerji tedarik etme, iş uygulaması için ilgili düzenlemeleri iyileştirme ve akıllı otonom sürüş ve akıllı lojistik oluşturma yolları hakkında görüşler sunmuş, ayrıca Saemangeum'un yeşil hidrojen üretim kümelenmesi (kooperatif bölgesi) üssünün rolü ve özel endüstriyel kompleksleri teşvik etme ihtiyacı, akıllı yeşil sanayi kompleksi için adım adım uygulama planları ve yeşil sanayi kompleksinin temel unsuru olan yenilenebilir enerjiyi kullanarak akıllı bir şebeke kurulması, ulusal bir gösteri kompleksinin belirlenmesi hakkında hedefler ortaya konulmuştur.
500 bine yakın göçmen sahil kuşlarının ve şimdiye kadar yapılmış en uzun ‘deniz duvarı'nın bulunduğu Sarı Deniz kenarındaki bu bölge, projelerin yabani hayata olacak etkisi tartışılsa da geliştirilen Akıllı Enerji ve Akıllı Çevre projeleriyle çevreye duyarlı vatandaşları ikna çalışmaları da yapılmaktadır..
Danimarka
Danimarka'daki Kalundborg şehri önemli bir limanı olan ve Danimarka'nın en büyük kömür yataklı elektrik santraline ev sahipliği yapan bir şehirdir.
Kalundborg Eko-Sanayi kompleksi ise bu şehirde bulunan, ana ilkesi, bir şirketten gelen bir atığın diğerinde hem çevreye hem de ekonomiye fayda sağlayan bir kaynak haline gelmesidir. Yerel bir ortaklığa sahip olmak, kaynakları paylaşıp yeniden kullanabileceğimiz anlamına gelir ve bu şekilde hem paradan tasarruf ederiz hem de israfı en aza indiririz. Halihazırda kırk yılı kapsayan Kalundborg, önde gelen 8 endüstriyel firmasının birlikte çalıştığı, 50 yan ürün akışını döngüyle kullandığı ve yılda 100 milyon dolar tasarruf sağladığı tahmin edilen kapsamlı bir çerçeveye sahiptir. Ortak yaşam, yerel büyüme yaratır ve yeşil geçişi destekler.
Kömür yakıtlı elektrik santralinin atık ürünü olan buhar, dünya insülininin yarısını üreten bir firmada kullanılıyor. Ayrıca, bu buhar Norveç devletine ait bir petrol rafinerisi olan Statoil'de kullanılıyor. Santralin kükürdünü emisyonlarından filtrelemesi gerekiyor. Kükürt, komşu şirket Gyproc tarafından sıva yapımında kullanılan alçıtaşının bileşenlerinden biridir. 1993 yılında Gyproc, santralin kükürt yan ürününü kullanmaya başladı, çevresel etkisini azalttı ve ekonomik fırsatlar yarattı! Tabii ki, petrol ve elektrik üretiminin kömürle rafine edilmesinin büyük dezavantajları vardır, ancak bu döngüsel yaklaşım çevresel etkisini azaltmıştır.
Bir diğer ilgi çekici proje de yine Danimarka'da bulunan şeker üreticisi Haribo'nun projesi. Kalan şekerli suyu arıcılara bal arılarını beslemeleri için sağlayacaktır. Şu anda bu şekerli su Almanya'da atık ürün olarak işlem görmekte ve işlenmektedir.
Kalunborg, Akıllı Çevre bileşenini etkili bir biçimde kullanan, büyük endüstriyel ve çevreyi kirleten şirketlere önemli ölçüde direnç gösterirken, döngüsel bir şekilde iş yapmak için bir rol modeldir. Döngüsellik kesinlikle burada karşılığını veriyor!
Çin
• Optic Valley GENEL BAKIŞ
Optik Vadisi Akıllı Üretim Endüstri Parkı, Çin'in Optik Vadisi olarak da bilinen Wuhan Doğu Gölü Yüksek Teknoloji Geliştirme Bölgesi'ni kuzeydoğusundadır. Planlanan alanı yaklaşık 24,1 kilometre kare olup, liman lojistik alanı, ağır sanayi bölgesi, inovasyon sanayi alanı ve ekolojik yerleşim alanıdır. Parkta üç boyutlu genişleyen bir su taşımacılığı, demiryolları ve karayolları trafik ağı var.
Park, optoelektronik bilgi, üst düzey ekipman üretimi, Akıllı Enerji başlığı altında yenilenebilir enerji, Akıllı Çevre bileşeniyle çevre koruma ve ilgili destek endüstrilerinin yanı sıra liman lojistiği endüstrisinin tanıtımı ve geliştirilmesine Akıllı Lojistik uygulamalarıyla odaklanıyor.
Ulusal bir Optik Vadisi lazer sanayi üssü, ulusal bir panel ekran endüstriyel üssü, bir e-ticaret ve lojistik endüstriyel üssü inşa etmeye ve aynı zamanda dünya lideri, yerel ve birinci sınıf bir yüksek teknolojili endüstri yaratmayı hedeflemesiyle de dikkat çekiyor.
• Biolake
Biolake olarak da bilinen Wuhan Ulusal Biyoteknoloji Üssü, Çin'in Optik Vadisi olarak da bilinen Wuhan Doğu Gölü Yüksek Teknoloji Geliştirme Bölgesi'nde, genel güç açısından Çin'in devlet düzeyinde ikinci en büyük biyoteknoloji üssüdür. Çin'in Orta Hubei eyaletinde bulunmaktadır.
Wuhan şehrinde Biolake'in inşası Kasım 2008'de başladı ve 11 yıllık geliştirmeden sonra biyo-endüstri, Optik Vadisi'nin temel endüstrilerinden biri haline geldi. Bugüne kadar, Optics Valley Biolake oraya yerleşmek için yaklaşık 3.000 şirketi çekmiştir.
Şu anda, Biolake'in yedi endüstri parkı biyotıp, biyo tıp mühendisliği, biyo tarım, hassas tıp, akıllı ilaçlar ve biyolojik hizmetler ile karakterize edilen bir endüstriyel kümelenme oluşturmaktadır.
• Tianjin Park
Pekin'den 130 kilometre uzaklıkta bulunan Tianjin, Ekonomik ve Teknik Gelişim Alanı (TEDA), Çin'in 30 büyük sanayi parkından biridir. Uluslararası standartlara ve düzenlemelere uygun olarak oluşturulan bu Devlet destekli pilot geliştirme bölgeleri, yabancı yatırımı çekmek için tasarlanmıştır.
TEDA, 350.000'den fazla çalışanı olan 14.000 şirketten (1.500 endüstri ve 5.000 yabancı işletme) oluşan genişleyen bir sanayi parkıdır.
Parkın ilk görevi, yerel hizmet pazarını otomobil (Toyota), bilgi teknolojisi, gıda ve petrokimya endüstrilerindeki önde gelen şirketlere açmaktı. Endüstriyel ortak yaşam iki temel alanda kuruldu:
• Atık geri dönüşümü
• Kaynak yönetimi
Atık üretme faaliyetlerinin yakınına atık arıtma tesisleri kurulmuş, ortak su ve enerji tedarik sistemleri kurulmuştur ve Akıllı Çevre bileşenini ön plana çıkarmaktadır. Su kıt ve arazi oldukça tuzludur. Elektrik üretimine ek olarak diğer üç işlevi sağlamak için büyük bir kömür yakıtlı elektrik santrali inşa edildi. Amaç, deniz suyunun tuzdan arındırılması, park içinde yeniden kullanım için atık ısının geri kazanılması ve yol kaplamaları üretmek için uçucu külün geri kazanılmasıdır.
Hindistan
Hızla sanayileşen Hindistan'da "düşük karbonlu bir büyüme yolu" izlemesi gerektiğinden bahsediliyor. Bu, özellikle Hindistan'ın kağıt, çimento, elektrik, gübre ve tekstil gibi enerji yoğun endüstriyel sektörleri için geçerli. Enerji tüketen fabrikaların çoğu, devlete ait sanayi parklarında yoğunlaşmakta ve genellikle ciddi kirliliğe ve arazi bozulmasına neden olmaktadır. Böylesine büyük ölçekli endüstriyel kirliliğin üstesinden gelmenin bir yolu "eko-endüstriyel parklar" kurmaktır. Arazi, altyapı, malzeme, ulaşım, bilgi birikimi ve enerji gibi kaynakları verimli kullanmak ve paylaşmak için işletmelerin birbirleriyle işbirliği yaptığı endüstriyel bir kompleksi ifade eder. Yeşil teknolojiler, eko-endüstriyel parklarda da büyük bir rol oynamaktadır. Fikir, şirketlerin karbon ayak izlerini azaltmalarını ve sürdürülebilir kalkınmaya katkıda bulunmalarını sağlamaktır.
• Bu hedefler doğrultusunda , Hindistan'ın güneydoğusundaki Andhra Pradesh eyaletinde böyle bir eko-endüstri parkı projesi başlatıldı.Kimyasallar, gıda işleme ve mühendislik gibi sektörlerde yüzlerce küçük ve orta ölçekli firmaya ev sahipliği yapan 30 yıldan daha eski olan mevcut sanayi parklarının iyileştirilmesi hedefleniyor. Güçlendirme, Akıllı Enerji ve Akıllı Çevre hedefli modern kanalizasyon sistemleri, yenilenebilir enerji , yeşil çevre düzenlemesi ve yağmur suyu kanallarının eklenmesini içeriyor.
Almanya
Industriepark Höchs, kimya ve ilaç endüstrisi için Avrupa'nın en büyük araştırma ve üretim sanayi parklarından biridir.
Infraserv'in tasarım, inşaat, kamu hizmetleri ve lojistik konularında yeni bir hammadde deposu inşa ediyor. Aslında kabaca Industriepark Höchst'teki 90 şirket, esnekliği, kalitesi ve zamanında teslimatı ile bilinen güçlü bir altyapıyı kapsamlı bir şekilde kullanıyor ve insan trafiği etkili bir biçimde yönlendirilerek Akılı Lojistik vurgulanıyor.
Ana odak noktası atık yönetimi ve kamu hizmetleri, enerji, sıvılar ve proses buharından suya kadar dokuz farklı kalite seviyesinde ham maddelerdir. Bölgenin yüksek verimli üretim tesisleri ve kömür ve doğal gaz gibi fosil yakıtlardan yüksek kalori değeri olan atıklara ve biyogaz üretimi için organik malzemelere kadar son teknoloji enerji kaynakları karışımı sayesinde enerji oranları uluslararası düzeyde rekabet edebilir. Entegre üretim ağı, pazardaki dalgalanmalara yanıt vermek için yüksek kullanılabilirlik ve esneklik sağlamaktadır.
Industriepark Höchst'te fabrikalar, Akıllı Çevre hedeflidir ve yakıt tüketimini ve dolayısıyla CO2 emisyonlarını düşüren yüksek verimli bir enerji altyapısı oluşturmaktadır. Enerji üretim tesisleri, ortak üretimi yaygın olarak kullanır ve bu da yüksek yakıt kullanımıyla sonuçlanır. Aslında, sahanın ısı talebinin beşte biri, üretim ve yakma tesislerinden çıkan atık ısı ile karşılanmaktadır. Bu iki faktör tek başına - kojenerasyon ve atık ısı kullanımı - CO2 emisyonlarını her yıl yaklaşık 500.000 ton azaltmaktadır.
Buhar, arıtma çamuru yakma tesisi gibi yakma fırınları tarafından sağlanmaktadır. Bu tesis, bu endüstri parkının atık su arıtma tesisinden çıkan arıtma çamurunun güvenli ve temiz bir şekilde bertaraf edilmesini sağlar. Başka bir tesis de üretim atığını termal olarak işlemektedir.
Vietnam
Khanh Phu IZ ve Gian Khau IZ (Ninh Binh), Hoa Khanh IZ (Da Nang) ve Tra Noc 1 & 2 IZs (Can Tho) olmak üzere dört sanayi bölgesinde bulunan 73 şirketle birlikte çalışarak, üretim süreci ve verimsizliklerin üstesinden gelmek hedefli çalışmalar vardır. Şirketlerin olası endüstriyel ortakyaşam uygulama kapasitelerini geliştirmek için eğitim de verildi.
Haziran 2019'da projenin sonunda, toplam 18 endüstriyel ortakyaşam fırsatından ve ilgili fizibilite çalışmalarından 12 proje zaten uygulanmış, uygulanmakta ve / veya planlanmıştır.
Sanayi Bölgelerini Eko-Endüstriyel Parklara Taşıma Ana Proje Bileşenleri:
1. Sanayi bölgelerinin (IZ) eko-endüstriyel parklara (EIP) dönüşümünü kolaylaştırmak için politika ve yönergeler
2. Eko-endüstriyel park (ÇYP) stratejisi ve önlemleri üzerine kapasite geliştirme
3. Eko-endüstriyel parkların (EIP) pilot projelerinin belirlenmesi
4. Sanayi bölgeleri ve toplumda pilot projeler ve bilgi
Temel Çalışma Alanları:
1.Seviye: Bireysel şirketlerde kaynak verimliliği ve temiz üretim, dolayısıyla üretim mümkün olduğu kadar verimlidir ve doğal kaynaklar boşa harcanmaz
2.Seviye: Park içinde mümkün değilse park dışında yeniden kullanılan / geri dönüştürülen atık su, kalan atık mümkünse başka bir işlem için hammadde olarak kullanılması ve atık ısının yeniden kullanılmış olması
3.Seviye: Kalan çevresel emisyonlar (su, hava, tehlikeli atıklar) temizlenmiş veya son boru teknolojileri ile çevresel olarak kabul edilebilir bir şekilde boşaltılması
4.Seviye: Bir eko-endüstriyel parkın yönetimi ile ilgili hizmetlerin ve yönergelerin gözden geçirilmesi ve ayarlanması.
Sonuç:
Akıllı Organize Sanayi Bölgeleri stratejileri geliştirilip projelendirilirken, her bileşeni doğru ve lokasyonun özelliklerine göre hareket etmek gerekir. Örneğin Jeotermal kaynakları zengin bir bölge de Organize Sanayi Bölgeleri'nde bu konuda öncelikli çalışmalar yapmak gerekir. Enerji Binalar'dan Akıllı Kentlere geçişin tasarlandığı dönemdeyiz.
Bu geçiş dönemindeki önemli bir nokta Ülkemiz'in Afet ve Acil Durum konusunda sürekli hazır durumda olması gerektiğidir. Bu gereklilik kesintisiz haberleşmenin sağlanması içinde önemli olduğundan bir baz istasyonunda; İç sıcaklık kontrolu -Kesintisiz Güç Kaynağı-Jeneratör-Klima yönetimi (bu konuda % 22 tasarruf sağlayan sistemler mevcuttur) olduğu da gözönüne alındığında Güvenlik ve OSB ‘lerin de bu aralar en fazla odaklandıkları Uzaktan Sayaç okuma çalışmaları bile önem arz etmektedir.
Akıllı Organize Sanayi Bölgeleri stratejileri geliştirilip projelendirilirken, her bileşeni doğru kullanmak ve öncelikli olarak hedefe ulaşmak adına, OSB yönetimi ve çalışanları donanımlı olmalıdır. Dışarıdan insan kaynağı sağlanabilir fakat yerel OSB yönetimi ve çalışanlar ile Akıllı Organize Sanayi Bölgeleri yürütülmelidir. Bu yap, Organize Sanayi Bölgeleri'nde kalıcı bir durum haline gelmeli ve kurumsal hafıza oluşturularak yönetim ve çalışanlar değişse de, sürdürülebilir bir etki ile o Organize Sanayi Bölgesi'nde kalmalıdır ve farklı Organize Sanayi Bölgeleri'nde de aynı durum söz konusu olmalıdır ; her bir sonraki yönetim ve çalışanlar daha iyiye doğru gidiş yolunda daha fazla bilgi ve katkı ile OSB yapılanması içinde yer alan bütün firmalara, paydaşlara teknolojik açıdan kesintisiz herçeşit desteği vermenin yolunuda açmalıdırlar. Ve bu açıdan bakıldığında varlıkları her geçen gün daha fazla önem kazanan "Akıllı OSB" yapılanmaları maliyetlerin azaldığı, verimliliğin arttığı, bütün paydaşlar ile hızlı, güvenli iletişim altyapılarının kurulduğu, dijital teknolojileri üst düzey kullanan yapay zeka temelli platformlarla geleceğin sanayisi'nin temel taşları olarak Ülkemiz ekonomisinde önemli bir konuma sahip olacaklardır.
Sevgi ve Sağlıkla kalın...
ncmozdmr
Kaynaklar:
• YALOVA MAKİNE İHTİSAS OSB
• Organize Sanayi Bölgeleri Üst Kuruluşu (OSBÜK) osbuk org web sayfası
• Netcad(Fatih Işık)
• asay com tr
• koreaherald com/view php?ud=20190220000221
• english motie go kr
• en yna co kr/view/AEN20210114003800320
• carolinaswirelessassociation com/feed-rss/south-korea-develops-plans-to-create-smart-factories-using-5g/
• pulsenews co kr/view php?year=2018&no=778961
• communicationstoday co in/korea-launches-5g-alliance-for-smart-factories/
• universiteitleiden nl/en/research/research-projects/science/cml-smart-industrial-parks-in-china-towards-joint-design-and-institutionalization
• ecoparc com/ecologie-industrielle/kalundborg php
• planete-energies com/en/medias/close/eco-industrial-parks-looking-enhance-economic-and-environmental-performance
• dw com/en/eco-parks-offer-firms-a-low-carbon-road-to-growth/a-6532982
• chemietechnik de/service-standorte/industriepark-hoechst-one-of-europes-largest-research-and-production-sites-for-the-chemical-and-pharmaceutical-industry html
Dipnot: Akıllı Şehirlerle ilgili Üniversitede süregelen çalışmalarımızda meslektaş adaylarının ve yeni mezun meslektaşlarımızın bu konulara daha çok motive olmalarını sağlamak hedefli stratejimizle bu yazıya destek veren mezunumuz Elk.Müh.İlker İlhan Türker'e teşekkür ederiz… Benzer atölye çalışmalarımız olacaktır…
Katkıları için Hüsnü Baysal'a teşekkür ederiz.
"Organize Sanayi Bölgeler"in ortaya çıkış hikayesi uygun yer seçimi ,topoğrafya yapısı ve bölge planlaması ile başlayıp plan çerçevesinde lojistik ağlara yakınlığı (demiryolu-karayolu-denizyolu ağlarına uzaklık-yakınlık) mamul, yada yarı mamül ürünlerin aktarımı, çalışan hayatı düşünüldüğünde de iş-konut-sosyal hayat üçlemesinin birleştirilmesi ile devam etmeli burada bakanlık, yerel yönetimler gibi karar vericilere önemli sorumluluklar düşmekte.
Bu bağlamda baktığımızda;
Akıllı Şehirler özelinde, iyi bir yaşam kalitesi sunmak, çevre ve insan için doğru kararlar vermek, daha yaşanabilir bir gelecek için dijital ve hızlı çözümler, daha düşük maliyetli işler yapma hedeflerimizi, kentleşmeyi yönlendiren ve bir şehir için olmazsa olmaz olan Akıllı Organize Sanayi Bölgeleri (OSB) için de gerçekleştirmeliyiz.
Kaynak yoğunluğunu azaltmak, üretkenliği artırmak, atık malzemeleri azaltmak, geri dönüşümünü ve yeniden kullanımını sağlamak, her çeşit kaynağın ortak ve daha verimli kullanımı ana hedefli proje ile ilgili gerek Çin'de önemli sayıda gerekse Güney Kore'de 2022 sonu itibariyle 30 bini aşan sayılarda Akıllı fabrika ve 10 Akıllı Sanayi Bölgesi hedeflenmiştir.
Türkiye'de ise her ilimizde OSB olup Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'na bağlı onaylı 325 OSB bulunmaktadır. Bu "Organize Sanayi Bölgeleri"ni yeni kurulmakta/kurulacak olanlarla birlikte Akıllı Organize Sanayi Bölgeleri hedefli düşünürsek, sistemli bir şekilde yapılan/yapılacak planlama da etkili adımlar atılabilmesi için Organize Sanayi Bölgeleri'ni karma ve ihtisas olarak ayırıp değerlendirmek gerekmektedir.
Bu mevcut 325 OSB'nin 42'si İhtisas geriye kalan 283 OSB karma / karma-ihtisastır.
Kurulması planlanan Organize Sanayi Bölgeleri'nin net sayısını vermek doğru olmamakla beraber, genelde yıllık hedef 3-5 arasında değişmektedir.
Akıllı Şehirler yapılanmaları tarafından baktığımız zaman ise Akıllı Şehirler için gerçeklenebilir 16 başlık olan ‘Akıllı İnsan, İletişim Teknolojileri, Akıllı Çevre, Coğrafi Bilgi Sistemleri, Bilgi Teknolojileri, Akıllı Mekan yönetimi, Bilgi Güvenliği, Akıllı Ulaşım, Afet ve Acil Durum Yönetimi, Akıllı Enerji, Akıllı Yönetişim, Akıllı Ekonomi, Akıllı Yapılar, Akıllı Güvenlik, Akıllı Sağlık, Akıllı Alt Yapı' başlıklarının bir çoğunun Akıllı OSB (Organize Sanayi Bölgeleri) için de gerçeklenebilir olduğunu da görebiliriz…
Bu başlıklardan yola çıkarak kurulma aşamasındaki Akıllı OSB uygulamalarının neler olabileceğine göz atalım:
Akıllı Çevre
• Akıllı Atık Ayrıştırılması ve Bertaraf Edilmesi, Geri Dönüşümü
Hiçbir insan müdahalesi olmadan atıkların sensör tabanlı ayrıştırması ve bertaraf edilmesidir. Organize Sanayi Bölgeleri için atık ayrıştırılması ve geri dönüşümü önemli bir yer tutmaktadır. Suyun da belli sayıdaki çevrimi ile Kaynak Yönetiminin önemi vurgulanmalıdır.
Uygulama örneği;
Sensörler vasıtası ile baca gazlarının ve atık su miktarının ölçülmesi suyu kirleten sanayiciden kirlettiği oran bazında ücretlendirilmiş bir bedel alınması -karbon ayak izinin ölçülmesi – kontrolsüz yer altı kaynak sularının kullanılmasının önlenmesi; böylece üretenlerin çevreye karşı olan maddi ve manevi sorumluluklarının arttırılması hedeflenmeli ,teknolojik bir çok ürün bu tarz yaklaşımları günümüzde desteklemekte uygun yazılımlar ile bu sensörlerden gelen veriler anlık olarak takip edilmekte hava karardığında derelere salınan zehirli atıklar artık takip edilebilmektedir. Yağmur suyunun depolanarak tekrar sulama ya da üretimde kullanılması gerçeklenebilmektedir.
• Yenilenebilir Enerji Uygulamaları
Fosil yakıtlar yerine güneş enerji panelleri, rüzgar tribünleri gibi yenilenebilir enerji kaynakları aracılığıyla enerji üretimidir. Organize Sanayi Bölgeleri'nde güneş panelleri kullanımı oldukça etkili olacaktır.
• Katı Atıktan Enerji Üretimi
Düzenli depolama alanlarında atıkların toplanarak enerji üretilmesi işlemidir. Depolama Alanlarının ortak da olması atık yoğunluğunu azaltır.
• Ortaya Çıkan Fazla Isının Kullanımı (Atık Dönüşüm Esnasında Oluşan Isı, Veri Merkezlerinde Üretilen Isı vb.)
Tesislerde üretilen ısının enerji tasarrufu sağlamak için kullanılmasıdır. Üretilen ısının; çevredeki sistemler için kullanımı, bir yapıyı ısıtma için sıcak su üretiminde kullanımı örnekleridir.
Akıllı Enerji
Enerji ve kaynak açısından yüksek düzeyde verimli ve giderek artan bir şekilde yenilenebilir enerji kaynakları ile desteklenen, maliyet ve enerji tasarrufu sağlayan; stratejik planlama için entegre ve esnek kaynak sistemlerinin yanı sıra iç görüye dayalı, kamusal değeri olan ve yenilikçi yaklaşımlara dayanan şebekeler ile enerjinin yönetimidir.
• Yeşil Hidrojen
Yeşil Hidrojen, büyüyen ve sürdürülebilir yenilenebilir elektrik üretimi ile elektrifikasyonu zor sektörler arasında bir birleşik çözüm sunar. Depolama potansiyeli, enerji güvenliğine katkı, hava kirliliği azaltılması Organize Sanayi Bölgeleri için önemli katkılardır ve dünyada da örnekleri yaygınlaşmaktadır.
• Akıllı Şebeke İstasyonları
Veri toplama ve yönetim sistemiyle bilgisayar ve ağ teknolojisi entegre ederek elde edilen şebeke sisteminde, güç faktörü performansı, kesici, trafo ve akü durumunun izlenmesi, kritik ve kritik olmayan işlem kontrolünü sağlayan istasyonlardır.
• Elektrikli Şarj üniteleri
Elektrikli araçların yaygınlaşması ile elektrik istasyonlarının ulaşılabilirliği artmakta ve gelişen teknoloji ile daha uzak mesafeler seyahat etmeyi sağlamaktadır. OSB alanında araçlar konusunda AKILLI LOJİSTİK ile desteklendiğinde yoğunluğun azalmasıyla beraber çevresel etkinin azalımı için de katkı sağlanabilir.
• Ayrıca Hollanda'da PV sistemleri, Akü depolama sistemleri, ısı pompaları, elektrikli araçların olduğu birbirine bağlayan bir enerji yönetim sistemi de vardır.
Uygulama örneği;
Merkezi olarak tüm sistemin mikro düzeyde yönetilmesini sağlayan, solar enerji ile kendini beslediği için CO2 salınımı ve ışık kirliliğini azaltarak çevreyi koruyan ve kazı, kablolama, peyzaj, pano gibi ek kalemlerin azaltılmasıyla kurulum, arıza yönetimi ve bakım maliyetlerinde ekonomik iyileştirmeler sunan bir çözümdür.
Akıllı Lojistik
İş hacmi ve projelere göre toplama ve teslimat rotaları ile verimli dağıtımı optimize etmek ve bu süreci daha verimli hale getirmek esastır.
Üretim ve nakliye alanları dünyada oldukça büyüdü ve daha da büyümekte.
• Malların dinamik takibi
• Ortak depo kullanımı
• Radyo frekansı ile tanıma, takip teknolojisi
• Hücresel bağlantı ve GPS ile uçtan uca rota izleme
• Verimsizliklerin analizinin kolaylaşması ve saptanması
• Uzun pil ömürlü izleme cihazlarının bulunması bu başlığı gerçeklenebilir kılmaktadır.
Hangi partilerde kalite sorunu olup olmadığı sorunu var ise bu sorun bu sistemle çok açık görülebilir. Araçların da konumunun ve süresinin bilinmesi oldukça avantaj sağlayacaktır.
Uygulama Örneği;
Araç yoğunluk kontrolü sayesinde trafik düzenlenmesi sağlanmakta, OSB otoparkları kurularak Organize Sanayi Bölgeleri için gelir kaynağı hedeflenmektedir, insan yoğunluğu kontrolü, tehlikeli alan kontrolü başlıkları altında çalışmalar bulunmakta olup devam eden üretim de düşünüldüğünde Pandemi döneminde önem arz eden konulara çözüm getirilmektedir.
Türkiye özelinde kurulma aşamasında olan Akıllı Organize Sanayi Bölgeleri'ni ele aldığımızda ise şu an için en iyi örneği 'Yerli ve Yeşil' sloganı ile;
Yalova Makı̇ne İhtı̇sas OSB'de görebiliriz.
Bu OSB'nin temel hedeflerine bakacak olursak;
1. Türkiye'nin elektrik tarife bedeli en düşük OSB'si olmak.
2. Dünya ölçeğinde YEŞİL OSB ünvanını almış bir OSB olmak.
3. Akıllı, dijital bir OSB kurmak.
4. İçerisinde AR-GE merkezi, test merkezi, teknopark alanları olan bir teknoloji üssü oluşturmak.
5. Estetik bir mimari doku ile özgün ruhu olan bir OSB kurmak.
Bu hedefler doğrultusundaki hedef projeler;
• Yenilenebilir enerji ve akıllı sokak aydınlatmaları
• Ters Ozmoz İleri Arıtma Tesisi
• Çevre Laboratuvarları
• Yağmur Suyu Göletleri
• Mesleki Eğitim Merkezleri Kurmak
• Sağlık Merkezleri Kurmak
• Depo/Antrepo
• Sosyal donatı alanları
• Sıfır Atık Projesi
• Bisiklet Yolları
• Yeşil ve birbirine benzer konseptli fabrikalar
• OSB içinde yeşil alanlarla entegre bir Sanayi Müzesidir.
Bunların dışında, Ülkemiz Tarım ve Hayvancılık tarafından baktığımızda bu kapsamdaki İhtisas Organize Sanayi Bölgeleri de önem arz etmektedir.
Ve Tarım ve Orman Bakanlığı Onaylı TDİOSB'ler ise aşağıdaki şekilde listelenmektedir:
Ülkemiz de, Kurulma aşamasında olan ve çalışan Akıllı Organize Sanayi Bölgeleri'ne BÜTÜNSEL ANLAMDA yeni yeni ağırlık verilmektedir. Ülkemiz de Akıllı OSB çalışmaları bu yönde ileriye dönük sürdürülebilir başarılı yapılanmaların önünü açarken küresel anlamda neler yapılıyor yazının devamında bu konuda en iyi konumda olan ülkeleri ve uygulamalarını ele alalım.
Güney Kore
Güney Kore, hükümeti 2022 yılına kadar ülke çapında 30 bini aşkın akıllı fabrika ve 10 akıllı sanayi kompleksi açma planlıyor. Hükümet, bu tür akıllı endüstriyel komplekslerin kaynaklarının ve verilerinin entegrasyonunu destekleyerek, daha fazla üretkenlik hedefliyor. Ortak malzeme kullanımı ile de tasarrufun getirdiği bir maliyet düşümü de şirketlere yardımcı olacak.
• Changwon Şehri'ndeki Changwon Ulusal Sanayi Kompleksi, Akıllı ve Yeşil Sanayi Projesi' ile öne çıkmaktadır. Gerek Kore Deniz Kuvvetleri üssünün bulunması gerekse ağır sanayi şehri olması ile bilinmekte olup Hyundai, LG Electronics, Doosan gibi şirketlerin fabrikalarını da bulundurmaktadır. Yaklaşık 1 milyon nüfuslu bu şehir Akıllı Çevre bileşenini öne çıkartmıştır.
• Incheon şehir merkezindeki Namdong Bölgesi'nde bulunan Incheon Namdong Sanayi Kompleksi ile Kore'de ilk kez Bilgi ve İletişim Teknolojisi'ne (BİT) dayalı bir akıllı bir şehrin alt yapıs yüksek teknolojili bir endüstri kompleksine dönüştürülmeye başlanıyor. .Akıllı endüstriyel kompleks projesi, "veri ve kaynakların bağlanması ve paylaşılması yoluyla kurumsal üretkenliği artırabilecek , girişimleri ve yeni endüstrileri özgürce test edebilecek bir (gelecekteki) endüstriyel kompleks" oluşturmaktır.Şehir tarafından desteklenen "Akıllı Endüstriyel Kompleks Entegre Kontrol Merkezi", çeşitli sensörler aracılığıyla gerçek zamanlı verileri toplayarak endüstriyel kompleksi yöneten ve işleten akıllı bir endüstriyel kompleksin beyin rolü için temel bir altyapıdır. Birleşik bir platform ve ICT altyapısı aracılığıyla akıllı hizmetler sağlar.
Namdong Akıllı Sanayi Kompleksi Entegre Kontrol Merkezi İnşaat Projesinin ana içeriği:
• Endüstriyel akıllı servis: yangın izleme, işyeri güvenliği yönetimi, akıllı ulaşım, akıllı sokak lambası, CCTV kurulumu
• Akıllı endüstriyel kompleks S / W platformu: IoT platform yapımı, Büyük Veri · Yapay Zeka Analizi, Bina - Tesisler Entegre Yönetimi
• Akıllı Endüstriyel Kompleks H / W Platformu: Entegre Operasyon Kontrolü -Veri Merkezi İnşaatı
Güney Kore'deki hastanelere, polis ana ofislerine yakın olan özerk bölge, ICT tabanlı Akıllı Altyapı, Akıllı Güvenlik, Akıllı Çevre ve Akıllı Ulaşım gibi bileşenler öne çıkarılarak geliştirilen endüstriyel kompleks çözümlerle yaşlanan sanayi kompleksi'nin kronik sorunlarının çözülmesiyle bu proje sayesinde akıllı bir sanayi bölgesi haline gelecektir.
• Saemengeum bölgesindeki Saemengeum Akıllı Yeşil Endüstriyel Kompleksi,düşük karbon ve hidrojen ekonomisine dayalı gelecekteki yeni endüstriler için bir geliştirme kompleksi olarak öne çıkmaktadır. AI (Yapay Zeka), IOT (Nesnelerin İnterneti) aracılığıyla öne çıkarılan endüstriyel kompleks, Cloud (Bulut), Big Data (Büyük Veri) enerji bağımsızlığı, karbon nötr ve yenilenebilir enerjiye dayalı projeler hedeflenmektedir.
Yetkililer ,aşamalı olarak yenilenebilir enerji tedarik etme, iş uygulaması için ilgili düzenlemeleri iyileştirme ve akıllı otonom sürüş ve akıllı lojistik oluşturma yolları hakkında görüşler sunmuş, ayrıca Saemangeum'un yeşil hidrojen üretim kümelenmesi (kooperatif bölgesi) üssünün rolü ve özel endüstriyel kompleksleri teşvik etme ihtiyacı, akıllı yeşil sanayi kompleksi için adım adım uygulama planları ve yeşil sanayi kompleksinin temel unsuru olan yenilenebilir enerjiyi kullanarak akıllı bir şebeke kurulması, ulusal bir gösteri kompleksinin belirlenmesi hakkında hedefler ortaya konulmuştur.
500 bine yakın göçmen sahil kuşlarının ve şimdiye kadar yapılmış en uzun ‘deniz duvarı'nın bulunduğu Sarı Deniz kenarındaki bu bölge, projelerin yabani hayata olacak etkisi tartışılsa da geliştirilen Akıllı Enerji ve Akıllı Çevre projeleriyle çevreye duyarlı vatandaşları ikna çalışmaları da yapılmaktadır..
Danimarka
Danimarka'daki Kalundborg şehri önemli bir limanı olan ve Danimarka'nın en büyük kömür yataklı elektrik santraline ev sahipliği yapan bir şehirdir.
Kalundborg Eko-Sanayi kompleksi ise bu şehirde bulunan, ana ilkesi, bir şirketten gelen bir atığın diğerinde hem çevreye hem de ekonomiye fayda sağlayan bir kaynak haline gelmesidir. Yerel bir ortaklığa sahip olmak, kaynakları paylaşıp yeniden kullanabileceğimiz anlamına gelir ve bu şekilde hem paradan tasarruf ederiz hem de israfı en aza indiririz. Halihazırda kırk yılı kapsayan Kalundborg, önde gelen 8 endüstriyel firmasının birlikte çalıştığı, 50 yan ürün akışını döngüyle kullandığı ve yılda 100 milyon dolar tasarruf sağladığı tahmin edilen kapsamlı bir çerçeveye sahiptir. Ortak yaşam, yerel büyüme yaratır ve yeşil geçişi destekler.
Kömür yakıtlı elektrik santralinin atık ürünü olan buhar, dünya insülininin yarısını üreten bir firmada kullanılıyor. Ayrıca, bu buhar Norveç devletine ait bir petrol rafinerisi olan Statoil'de kullanılıyor. Santralin kükürdünü emisyonlarından filtrelemesi gerekiyor. Kükürt, komşu şirket Gyproc tarafından sıva yapımında kullanılan alçıtaşının bileşenlerinden biridir. 1993 yılında Gyproc, santralin kükürt yan ürününü kullanmaya başladı, çevresel etkisini azalttı ve ekonomik fırsatlar yarattı! Tabii ki, petrol ve elektrik üretiminin kömürle rafine edilmesinin büyük dezavantajları vardır, ancak bu döngüsel yaklaşım çevresel etkisini azaltmıştır.
Bir diğer ilgi çekici proje de yine Danimarka'da bulunan şeker üreticisi Haribo'nun projesi. Kalan şekerli suyu arıcılara bal arılarını beslemeleri için sağlayacaktır. Şu anda bu şekerli su Almanya'da atık ürün olarak işlem görmekte ve işlenmektedir.
Kalunborg, Akıllı Çevre bileşenini etkili bir biçimde kullanan, büyük endüstriyel ve çevreyi kirleten şirketlere önemli ölçüde direnç gösterirken, döngüsel bir şekilde iş yapmak için bir rol modeldir. Döngüsellik kesinlikle burada karşılığını veriyor!
Çin
• Optic Valley GENEL BAKIŞ
Optik Vadisi Akıllı Üretim Endüstri Parkı, Çin'in Optik Vadisi olarak da bilinen Wuhan Doğu Gölü Yüksek Teknoloji Geliştirme Bölgesi'ni kuzeydoğusundadır. Planlanan alanı yaklaşık 24,1 kilometre kare olup, liman lojistik alanı, ağır sanayi bölgesi, inovasyon sanayi alanı ve ekolojik yerleşim alanıdır. Parkta üç boyutlu genişleyen bir su taşımacılığı, demiryolları ve karayolları trafik ağı var.
Park, optoelektronik bilgi, üst düzey ekipman üretimi, Akıllı Enerji başlığı altında yenilenebilir enerji, Akıllı Çevre bileşeniyle çevre koruma ve ilgili destek endüstrilerinin yanı sıra liman lojistiği endüstrisinin tanıtımı ve geliştirilmesine Akıllı Lojistik uygulamalarıyla odaklanıyor.
Ulusal bir Optik Vadisi lazer sanayi üssü, ulusal bir panel ekran endüstriyel üssü, bir e-ticaret ve lojistik endüstriyel üssü inşa etmeye ve aynı zamanda dünya lideri, yerel ve birinci sınıf bir yüksek teknolojili endüstri yaratmayı hedeflemesiyle de dikkat çekiyor.
• Biolake
Biolake olarak da bilinen Wuhan Ulusal Biyoteknoloji Üssü, Çin'in Optik Vadisi olarak da bilinen Wuhan Doğu Gölü Yüksek Teknoloji Geliştirme Bölgesi'nde, genel güç açısından Çin'in devlet düzeyinde ikinci en büyük biyoteknoloji üssüdür. Çin'in Orta Hubei eyaletinde bulunmaktadır.
Wuhan şehrinde Biolake'in inşası Kasım 2008'de başladı ve 11 yıllık geliştirmeden sonra biyo-endüstri, Optik Vadisi'nin temel endüstrilerinden biri haline geldi. Bugüne kadar, Optics Valley Biolake oraya yerleşmek için yaklaşık 3.000 şirketi çekmiştir.
Şu anda, Biolake'in yedi endüstri parkı biyotıp, biyo tıp mühendisliği, biyo tarım, hassas tıp, akıllı ilaçlar ve biyolojik hizmetler ile karakterize edilen bir endüstriyel kümelenme oluşturmaktadır.
• Tianjin Park
Pekin'den 130 kilometre uzaklıkta bulunan Tianjin, Ekonomik ve Teknik Gelişim Alanı (TEDA), Çin'in 30 büyük sanayi parkından biridir. Uluslararası standartlara ve düzenlemelere uygun olarak oluşturulan bu Devlet destekli pilot geliştirme bölgeleri, yabancı yatırımı çekmek için tasarlanmıştır.
TEDA, 350.000'den fazla çalışanı olan 14.000 şirketten (1.500 endüstri ve 5.000 yabancı işletme) oluşan genişleyen bir sanayi parkıdır.
Parkın ilk görevi, yerel hizmet pazarını otomobil (Toyota), bilgi teknolojisi, gıda ve petrokimya endüstrilerindeki önde gelen şirketlere açmaktı. Endüstriyel ortak yaşam iki temel alanda kuruldu:
• Atık geri dönüşümü
• Kaynak yönetimi
Atık üretme faaliyetlerinin yakınına atık arıtma tesisleri kurulmuş, ortak su ve enerji tedarik sistemleri kurulmuştur ve Akıllı Çevre bileşenini ön plana çıkarmaktadır. Su kıt ve arazi oldukça tuzludur. Elektrik üretimine ek olarak diğer üç işlevi sağlamak için büyük bir kömür yakıtlı elektrik santrali inşa edildi. Amaç, deniz suyunun tuzdan arındırılması, park içinde yeniden kullanım için atık ısının geri kazanılması ve yol kaplamaları üretmek için uçucu külün geri kazanılmasıdır.
Hindistan
Hızla sanayileşen Hindistan'da "düşük karbonlu bir büyüme yolu" izlemesi gerektiğinden bahsediliyor. Bu, özellikle Hindistan'ın kağıt, çimento, elektrik, gübre ve tekstil gibi enerji yoğun endüstriyel sektörleri için geçerli. Enerji tüketen fabrikaların çoğu, devlete ait sanayi parklarında yoğunlaşmakta ve genellikle ciddi kirliliğe ve arazi bozulmasına neden olmaktadır. Böylesine büyük ölçekli endüstriyel kirliliğin üstesinden gelmenin bir yolu "eko-endüstriyel parklar" kurmaktır. Arazi, altyapı, malzeme, ulaşım, bilgi birikimi ve enerji gibi kaynakları verimli kullanmak ve paylaşmak için işletmelerin birbirleriyle işbirliği yaptığı endüstriyel bir kompleksi ifade eder. Yeşil teknolojiler, eko-endüstriyel parklarda da büyük bir rol oynamaktadır. Fikir, şirketlerin karbon ayak izlerini azaltmalarını ve sürdürülebilir kalkınmaya katkıda bulunmalarını sağlamaktır.
• Bu hedefler doğrultusunda , Hindistan'ın güneydoğusundaki Andhra Pradesh eyaletinde böyle bir eko-endüstri parkı projesi başlatıldı.Kimyasallar, gıda işleme ve mühendislik gibi sektörlerde yüzlerce küçük ve orta ölçekli firmaya ev sahipliği yapan 30 yıldan daha eski olan mevcut sanayi parklarının iyileştirilmesi hedefleniyor. Güçlendirme, Akıllı Enerji ve Akıllı Çevre hedefli modern kanalizasyon sistemleri, yenilenebilir enerji , yeşil çevre düzenlemesi ve yağmur suyu kanallarının eklenmesini içeriyor.
Almanya
Industriepark Höchs, kimya ve ilaç endüstrisi için Avrupa'nın en büyük araştırma ve üretim sanayi parklarından biridir.
Infraserv'in tasarım, inşaat, kamu hizmetleri ve lojistik konularında yeni bir hammadde deposu inşa ediyor. Aslında kabaca Industriepark Höchst'teki 90 şirket, esnekliği, kalitesi ve zamanında teslimatı ile bilinen güçlü bir altyapıyı kapsamlı bir şekilde kullanıyor ve insan trafiği etkili bir biçimde yönlendirilerek Akılı Lojistik vurgulanıyor.
Ana odak noktası atık yönetimi ve kamu hizmetleri, enerji, sıvılar ve proses buharından suya kadar dokuz farklı kalite seviyesinde ham maddelerdir. Bölgenin yüksek verimli üretim tesisleri ve kömür ve doğal gaz gibi fosil yakıtlardan yüksek kalori değeri olan atıklara ve biyogaz üretimi için organik malzemelere kadar son teknoloji enerji kaynakları karışımı sayesinde enerji oranları uluslararası düzeyde rekabet edebilir. Entegre üretim ağı, pazardaki dalgalanmalara yanıt vermek için yüksek kullanılabilirlik ve esneklik sağlamaktadır.
Industriepark Höchst'te fabrikalar, Akıllı Çevre hedeflidir ve yakıt tüketimini ve dolayısıyla CO2 emisyonlarını düşüren yüksek verimli bir enerji altyapısı oluşturmaktadır. Enerji üretim tesisleri, ortak üretimi yaygın olarak kullanır ve bu da yüksek yakıt kullanımıyla sonuçlanır. Aslında, sahanın ısı talebinin beşte biri, üretim ve yakma tesislerinden çıkan atık ısı ile karşılanmaktadır. Bu iki faktör tek başına - kojenerasyon ve atık ısı kullanımı - CO2 emisyonlarını her yıl yaklaşık 500.000 ton azaltmaktadır.
Buhar, arıtma çamuru yakma tesisi gibi yakma fırınları tarafından sağlanmaktadır. Bu tesis, bu endüstri parkının atık su arıtma tesisinden çıkan arıtma çamurunun güvenli ve temiz bir şekilde bertaraf edilmesini sağlar. Başka bir tesis de üretim atığını termal olarak işlemektedir.
Vietnam
Khanh Phu IZ ve Gian Khau IZ (Ninh Binh), Hoa Khanh IZ (Da Nang) ve Tra Noc 1 & 2 IZs (Can Tho) olmak üzere dört sanayi bölgesinde bulunan 73 şirketle birlikte çalışarak, üretim süreci ve verimsizliklerin üstesinden gelmek hedefli çalışmalar vardır. Şirketlerin olası endüstriyel ortakyaşam uygulama kapasitelerini geliştirmek için eğitim de verildi.
Haziran 2019'da projenin sonunda, toplam 18 endüstriyel ortakyaşam fırsatından ve ilgili fizibilite çalışmalarından 12 proje zaten uygulanmış, uygulanmakta ve / veya planlanmıştır.
Sanayi Bölgelerini Eko-Endüstriyel Parklara Taşıma Ana Proje Bileşenleri:
1. Sanayi bölgelerinin (IZ) eko-endüstriyel parklara (EIP) dönüşümünü kolaylaştırmak için politika ve yönergeler
2. Eko-endüstriyel park (ÇYP) stratejisi ve önlemleri üzerine kapasite geliştirme
3. Eko-endüstriyel parkların (EIP) pilot projelerinin belirlenmesi
4. Sanayi bölgeleri ve toplumda pilot projeler ve bilgi
Temel Çalışma Alanları:
1.Seviye: Bireysel şirketlerde kaynak verimliliği ve temiz üretim, dolayısıyla üretim mümkün olduğu kadar verimlidir ve doğal kaynaklar boşa harcanmaz
2.Seviye: Park içinde mümkün değilse park dışında yeniden kullanılan / geri dönüştürülen atık su, kalan atık mümkünse başka bir işlem için hammadde olarak kullanılması ve atık ısının yeniden kullanılmış olması
3.Seviye: Kalan çevresel emisyonlar (su, hava, tehlikeli atıklar) temizlenmiş veya son boru teknolojileri ile çevresel olarak kabul edilebilir bir şekilde boşaltılması
4.Seviye: Bir eko-endüstriyel parkın yönetimi ile ilgili hizmetlerin ve yönergelerin gözden geçirilmesi ve ayarlanması.
Sonuç:
Akıllı Organize Sanayi Bölgeleri stratejileri geliştirilip projelendirilirken, her bileşeni doğru ve lokasyonun özelliklerine göre hareket etmek gerekir. Örneğin Jeotermal kaynakları zengin bir bölge de Organize Sanayi Bölgeleri'nde bu konuda öncelikli çalışmalar yapmak gerekir. Enerji Binalar'dan Akıllı Kentlere geçişin tasarlandığı dönemdeyiz.
Bu geçiş dönemindeki önemli bir nokta Ülkemiz'in Afet ve Acil Durum konusunda sürekli hazır durumda olması gerektiğidir. Bu gereklilik kesintisiz haberleşmenin sağlanması içinde önemli olduğundan bir baz istasyonunda; İç sıcaklık kontrolu -Kesintisiz Güç Kaynağı-Jeneratör-Klima yönetimi (bu konuda % 22 tasarruf sağlayan sistemler mevcuttur) olduğu da gözönüne alındığında Güvenlik ve OSB ‘lerin de bu aralar en fazla odaklandıkları Uzaktan Sayaç okuma çalışmaları bile önem arz etmektedir.
Akıllı Organize Sanayi Bölgeleri stratejileri geliştirilip projelendirilirken, her bileşeni doğru kullanmak ve öncelikli olarak hedefe ulaşmak adına, OSB yönetimi ve çalışanları donanımlı olmalıdır. Dışarıdan insan kaynağı sağlanabilir fakat yerel OSB yönetimi ve çalışanlar ile Akıllı Organize Sanayi Bölgeleri yürütülmelidir. Bu yap, Organize Sanayi Bölgeleri'nde kalıcı bir durum haline gelmeli ve kurumsal hafıza oluşturularak yönetim ve çalışanlar değişse de, sürdürülebilir bir etki ile o Organize Sanayi Bölgesi'nde kalmalıdır ve farklı Organize Sanayi Bölgeleri'nde de aynı durum söz konusu olmalıdır ; her bir sonraki yönetim ve çalışanlar daha iyiye doğru gidiş yolunda daha fazla bilgi ve katkı ile OSB yapılanması içinde yer alan bütün firmalara, paydaşlara teknolojik açıdan kesintisiz herçeşit desteği vermenin yolunuda açmalıdırlar. Ve bu açıdan bakıldığında varlıkları her geçen gün daha fazla önem kazanan "Akıllı OSB" yapılanmaları maliyetlerin azaldığı, verimliliğin arttığı, bütün paydaşlar ile hızlı, güvenli iletişim altyapılarının kurulduğu, dijital teknolojileri üst düzey kullanan yapay zeka temelli platformlarla geleceğin sanayisi'nin temel taşları olarak Ülkemiz ekonomisinde önemli bir konuma sahip olacaklardır.
Sevgi ve Sağlıkla kalın...
ncmozdmr
Kaynaklar:
• YALOVA MAKİNE İHTİSAS OSB
• Organize Sanayi Bölgeleri Üst Kuruluşu (OSBÜK) osbuk org web sayfası
• Netcad(Fatih Işık)
• asay com tr
• koreaherald com/view php?ud=20190220000221
• english motie go kr
• en yna co kr/view/AEN20210114003800320
• carolinaswirelessassociation com/feed-rss/south-korea-develops-plans-to-create-smart-factories-using-5g/
• pulsenews co kr/view php?year=2018&no=778961
• communicationstoday co in/korea-launches-5g-alliance-for-smart-factories/
• universiteitleiden nl/en/research/research-projects/science/cml-smart-industrial-parks-in-china-towards-joint-design-and-institutionalization
• ecoparc com/ecologie-industrielle/kalundborg php
• planete-energies com/en/medias/close/eco-industrial-parks-looking-enhance-economic-and-environmental-performance
• dw com/en/eco-parks-offer-firms-a-low-carbon-road-to-growth/a-6532982
• chemietechnik de/service-standorte/industriepark-hoechst-one-of-europes-largest-research-and-production-sites-for-the-chemical-and-pharmaceutical-industry html
Dipnot: Akıllı Şehirlerle ilgili Üniversitede süregelen çalışmalarımızda meslektaş adaylarının ve yeni mezun meslektaşlarımızın bu konulara daha çok motive olmalarını sağlamak hedefli stratejimizle bu yazıya destek veren mezunumuz Elk.Müh.İlker İlhan Türker'e teşekkür ederiz… Benzer atölye çalışmalarımız olacaktır…
Katkıları için Hüsnü Baysal'a teşekkür ederiz.