Amerikan enflasyonu yüzde 6,5 geldi.
Yani enflasyon artışı durdu ve hatta minik de olsa düşme görüldü.
Peki buradan hareketle, artık küresel ekonomi pozitif bir yörüngeye doğru mu ilerliyor,
Veya düzelme emareleri başladı ve bundan sonra her geçen gün daha mı iyiye gidecek?
Arkadaşlar,
Sakın ha aldanmayın,
Düzelen bir şey yok!
Şubat başında toplanacak FED, biraz da psikolojik etki gereği bu defa 25 puan faiz artıracak.
Yani her zamankinden daha az artıracak ve belki, sonraki toplantıda 25 puan daha artıracak ve duracak.
Peki, bu hedefine ulaşmış olması mı demektir?
Hayır tabi ki…
İşin püf noktası da burası.
Ben, 2023 sonu itibariyle Amerikan TÜFE'sini yüzde 4-5 civarından aşağı düşeceğini düşünmüyorum.
Dikkatlerden kaçan bir durum ise çekirdek enflasyon.
Amerika'da, bunun da yüzde 4'ün altına düşeceğine hiç ihtimal vermiyorum.
Bu ne demek?
FED'in, enflasyonda hedefine (Yüzde 2'ler) ulaşamaması demektir.
Buradan ne çıkartabiliriz?
Amerika faizleri epey bir süre daha/mesela bu yılın sonuna kadar bu düzeyde kalmaya devam edecek.
Aynı zamanda parasal sıkılaştırmaya da devam…
Keza Avrupa Birliği ülkeleri de enflasyonda idealize ettikleri noktaya gelemeyecekler,
Hakeza İngiltere bile…
Küresel siyasal risklere gelince;
Rusya-Ukrayna savaşının belirsizliği bu sene de devam edecek.
Daha önemlisi Çin,
Ben bazılarının dediği ve düşündüğü gibi Çin'de yeniden istikrarlı bir büyüme ve dolayısıyla küresel lojistik zincirinde olumlu gelişme başladığını/olacağını düşünmüyorum.
Çin'de, yılın ilk çeyreğinde görülen büyümenin aldatıcı olacağı ve ikinci-üçüncü çeyreklerde Çin ekonomisinde ciddi aksamalar görüleceğini öngörüyorum.
Kaldı ki, Çin-Tayvan krizinin sıcaklaşması ihtimali ve Amerika'nın, Çin Ekonomisini çökertici mahiyette tavizsiz uyguladığı yaptırımların ortadan kalkması gibi bir durum da söz konusu değil.
Bırakın ortadan kalkmasını; artacağı yönünde sinyaller çok fazla…
Arkadaşlar,
Dünya bir Kovid virüsü yaşadı ve Pandemi ilan edildi.
Şimdiyse Ekonomik bir kovid yaşanıyor.
Daha dün gibi hatırlarsınız,
Kovid ve ona bağlı ilan edilen Pandemi üç ay sonra bitecek dendi, sonra o an geldi bu defa 6 ay sonra dendi ama bitmedi.
Ve ha bitti ha bitecek denilerek dünyanın iki yılı pandemiyle geçti.
Sonuç ne oldu,
Çin hala bu dertle muzdarip ve sanki görünmez bir el ihtiyaca binaen zaman zaman devreye giriveriyor ve kovid kapanmaları yaşanıyor.
Benzetmeden hareketle, Ekonomik kovid süreci de böyle ilerliyor ve benzer şekilde sürecek gibi…
Biri çıkmış işler yoluna giriyor/küresel ekonomik sistem rayına girmeye başladı diyor,
Başka birisi Amerika'nın temerrüde düşmesinden ve bunun küresel ekonomi açısından ciddi sorun olabileceğinden bahsediyor.
Açıkçası, ben olumlu söylemlerin de, yapılan ikazların da bir bilinç ve plan dahilinde olduğunu düşünüyorum.
Hatırlayın,
Avrupa ve Amerika ekonomilerinde görülen enflasyonun tesadüfi olmadığını, aslında bile-isteye kriz oyunu oynandığını, dünyaya ve özellikle gelişmekte olan ülke ekonomilerine bir enflasyon ihracı süreci başlatıldığını söylemiştim.
Hala da aynı noktadayım ve yaşanan olumlu/olumsuz; her şeyin spontane ve doğal seyrinde gelişmediğine eminim.
Çok üzgünüm ama söylemek zorundayım,
2023 yılı da ülkesel ve küresel açıdan ekonomik kayıp yıl olacaktır.
Kimse yalancı baharlara aldanmasın ve rehavete girmesin.
Sadece Türkiye'nin de içinde bulunduğu gelişmekte olan ülkeler için değil; gelişmiş ülke ekonomileri de, bu sene yaşanan ekonomik kovidden çıkamayacaktır.
En doğru olan şey bunu bilip, buna göre hareket etmek olacaktır.
Birkaç yıl önce, birkaç yazımda ısrar ve inatla bir cümle yazmıştım;
"Dünya öyle bir sürece giriyor ki; buna gereği gibi hazırlanan/hazırlıklı olan ve akıllı-akılcı davranan ülkeler bu süreci daha az hasarla/hasarı minimize şekilde geçirebilir."
Şimdi de, bu sürecin farklı bir etabını yaşıyoruz ve aynı ikazın farklı bir versiyonunu söylemek zorundayım.
Dünya kriz içinde kriz yaşıyor,
2023 ile birlikte krizin farklı bir evresine girildi ve buna karşı müteyakız/dikkatli ve rehavete düşmeyen ülkeler bu seneyi daha az hasarla atlatacaktır.
Arkadaşlar,
Ülkelerin uyguladığı para politikaları (ki faiz artırımı da bunlardan birisidir) etkilerini hemen göstermez.
Bu, bir nevi ekonomik kemoterapi tedavisi gibidir.
Amerika ve dolayısıyla FED de bunu uyguladı ve şimdi yavaşlayan enflasyonla birlikte hasar tespiti yapacak ve hastalıkla ilgili gözleme başvuracaktır.
Onlar da biliyor ki, bunun etkisi ancak 6-9 ay içinde kendini gösterir.
Ama bilirsiniz, kemoterapi tedavisi çok ciddi yan etkilere de sebebiyet veren bir yöntemdir.
Ve küresel ekonomi buna mecbur kaldı,
Mecbur bırakıldı.
Daha iddialı bir laf edeceğim; böyle kurgulandı.
O nedenle de, kimse "oldu biti/geçti gitti/ekonomik krizler sona erdi" gibi düşünmesin.
"Ekonomik Kovid ve Kemoterapi Tedavisi"nin negatif etkilerinin bırakın bu sene bitmesini; 2024 yılında bile zar-zor toparlayabilir.
Sonuç:
En az 10 senedir süregelen ekonomi politikaları ve sonrasında ortaya çıkan krizin etkilerinin 10 ayda ortadan kalkmasını/kalkacağını kimse beklemesin.
Ya beklersek?
Sadece hayal kırıklığı ve hüsran olur.
Ki, son birkaç yıldır bunu yaşadık ve gördük!
Demem o ki; 2023'ün ikinci çeyreğiyle birlikte, bugün yaşanan olumlu havanın yalancı ekonomik bahar olduğunu, Mart kapıdan baktırırken ve kazma-kürek yaktırırken çok daha iyi ve net fark edeceğiz.
"Tamam, kış bitti ve bahar güneşindeyiz" diyerek çiçek açan badem ağaçlarının sonunu düşünün ve ona göre hareket edin derim!
Bir sonraki Bir Portre yazımızda buluşmak ümidi ile Allah'a emanet olun sevgili okurlar.