5615 sayılı Kanunla Gelir Vergisi Kanunun ile ilgili yapılan değişiklikte Kanunu 5. Maddesi daha önce Gelir Vergisi Kanunu 80.maddesinde belirlenen Dört yıl içinde ibaresi Beş yıl içinde şeklinde değiştirilmiş ve 01.01.2007 tarihinden itibaren uygulamaya konulmuştur.
Gelir Vergisi Kanunu 80 Maddesinde alım satıma ait olarak ‘ İktisap şekli ne olursa olsun (İvazsız olarak iktisap edilenler hariç yani hibe, hediye, çekiliş vs ile elde edilenler hariç ) bina, arazi, (Döşeli olarak kiraya verilenlerde döşeme için alınan kira bedelleri dahildir) maden suları, madenler, taş ocakları, kum ve çakıl, istihsal yerleri, tuğla ve kiremit harmanları, tuzlalar ve bunların mütemmim cüzileri ve teferruatı, voli mahalleri, dalyanlar, arama, işletme ve imtiyaz hakları ile tescil ettirilmiş marka, ruhsat, ve benzeri haklar sinema ve televizyon filmleri, ses ve görüntü bantları, teknik resim, desen, model, Gemi ve gemi payları ile bilumum motorlu tahmil ve tahliye vasıtalarının iktisap tarihinden yani mülkiyetini ele geçirildiği tarihten başlayarak elden çıkarılmasından (satılması, bir ivaz karşılığı devir ve temliki, trampa edilmesi, takası kamulaştırılması, devletleştirilmesi, ticaret şirketleri sermaye olarak konulması halinde )doğan kazançlar vergilendirilir.
Bu tür elde edilen kazanç Gelir Vergisi Kanunu açısından DEĞER ARTIŞ KAZANCI olarak nitelendirilir ve uygulanır.
Başka bir ifade ile 01.01.2007 tarihinden itibaren ivazsız olarak elde edilen yukarıda belirttiğim mal ve hakların beş yıl elde tutulduktan sonra elden çıkarılması halsinde vergiye tabi olmayacak.
Bu beş yıl süre içerisinde elden çıkarılırsa vergiye tabi olacak ilgili yıl için verilecek Gelir Beyannamesi süresinde beyan edilecek ve vergi doğarsa ödenecek.
01.01.2007 tarihinden önce iktisap edilmiş olan mal ve hakların dört yıllık süre içerisinde elden çıkarılması halinde vergilendirme devam edecektir.
Beş yıllık süreli uygulama için esas olan söz konusu mal ve hakların 01.01.2007 tarihinden sonra ivazsız olarak elde edilmesi ile başlar.
Elde etme tarihi gayrimenkulun satın alınarak tapuya tescil tarihi olarak tespit edilir.
Kooperatiflerde iktisap tarihi tahsisi tarihi esas alınır.
Kooperatiflerden geçen gayrimenkullerin elden çıkarılması için süre başlangıcı tahsis tarihidir.
Kat karşılığı gibi arsa teslimlerinde arsa karşılığında bağımsız mülkiyete konu daire, kat, villa gibi kıymet alınması durumunda arsa sahibinin arsayı teslimi karşılığında almış olduğu değerlerin tapuya tescil tarihi esas alınır.
İnşaatın bitmiş olması kaydı ile yapılan tescil halinde geçerlidir.
Burada fiili teslim tarihi farklı ise yani daha önce yapılmış ise fiili teslim tarihi geçerlidir.
Değer artış kazançlarında Safi kazanç esasına göre vergilendirilmektedir.
Yasada değer artışında safi kazancın; elden çıkarma karşılığında alınan para ve yayınlarla sağlanan ve para ile temsil edilebilen her türlü menfaatler tutarından, elden çıkarılan mal ve hakların maliyet bedelleri ile elden çıkarma dolayısıyla yapılan ve satıcının uhdesinde kalan giderlerin ve ödenen vergi ve harçların indirilmesi suretiyle bulunacağı şeklinde düzenlenmiştir.
Hasılatın ayın veya menfaat olarak sağlanan kısmının tutarı, VUK'un değerleme ile ilgili hükümlerine göre tayin ve tespit edilir.
Mal ve hakların elden çıkarılmasında iktisap bedeli, elden çıkarılan mal ve hakların, elden çıkarıldığı ay hariç olmak üzere Devlet İstatistik Enstitüsü'nce belirlenen toptan eşya fiyat endeksindeki artış oranında artırılarak tespit edilir.
Şu kadar ki bu endekslemenin yapılabilmesi için artış oranının % 10 veya üzerinde olması şartı vardır.
Değer artış kazançlarında mal ve hakların elden çıkarılmasından doğan değer artış kazançlarının 2007 yılı için 6.400 YTL'si vergiden istisnadır.
asmokukcu@ogungazetesi.com.trOGÜN/23-29.Mart.2008/Sayı:65/Sayfa:10