Kanun çıkarmak için kaç milletvekili gerekir?

2023 seçimine kısa bir süre vatandaşlar Cumhurbaşkanı kadar, meclis aritmetiği de merak ediliyor. Peki, Kanun çıkarmak için kaç milletvekili gerekir?

Kanun Çıkarmak İçin Kaç Milletvekili Gerekli?
Önemli sayılar301:Mecliste çoğunluk (%50 + 1) olabilmek için gereken koltuk sayısı.360: Anayasa değişikliği teklifini halkoylamasına sunmak için gereken koltuk sayısı.400: Meclisin üçte ikisi. Halkoylamasına gerek kalmadan doğrudan anayasa değiştirmek için gereken koltuk sayısı.

Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'nden sonra 550 olan milletvekili sayısının 600'e çıkmasıyla, yasama çalışmalarında gerekli olan yeter sayıları da değişti.

AA muhabirinin derlemelerine göre, Anayasa'nın 96'ncı maddesinde, "TBMM, yapacağı seçimler dahil bütün işlerinde üye tamsayısının en az 3'te 1'i ile toplanır." hükmü yer alıyor. Buna göre; 550 milletvekilinin yer aldığı eski sistemde toplantı yeter sayısı 184 iken, 600 milletvekili olan yeni Mecliste 200 milletvekilinin hazır bulunması ile Genel Kurul toplanabilecek.

Genel Kurulun karar alması yine Anayasa'nın 96'ncı maddesinde düzenleniyor.

Buna göre TBMM, Anayasa'da başkaca bir hüküm yoksa toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile karar veriyor ancak karar yeter sayısı, hiçbir şekilde üye tamsayısının 4'te 1'inin bir fazlasından az olamıyor.

550 milletvekilli Mecliste 139 milletvekilinin TBMM Genel Kurulunda hazır bulunması, bir kanunun kabulü için yeterli oluyordu. 600 milletvekilli Mecliste ise bu sayı 151 olacağı için yeni dönemde karar yeter sayısı 151 olarak uygulanacak.

Cumhurbaşkanının iadesinden sonra 301 oy yeterli olacak
Eski sistemde Cumhurbaşkanı, 5'te 3 veya 3'te 2'den az bir oyla kabul edilen Anayasa değişikliğine ilişkin kanunu Meclise bir kez daha görüşülmek üzere geri gönderdiğinde, Meclis bu kanunu üye tam sayısının 3'te 2 çoğunluğuna tekabül eden 367 oyla kabul edebiliyordu. Ancak yeni dönemde, Cumhurbaşkanınca veto edilen kanunun Mecliste tekrar kabul edilebilmesi için salt çoğunluk olan 301 oy yeterli olacak.

Anayasa'nın 175'inci maddesinde, "Anayasanın değiştirilmesi TBMM üye tamsayısının en az 3'te 1'i tarafından yazıyla teklif edilebilir." hükmü yer alıyor. Eski sistemde bu sayı 184 üye iken yeni sistemde 200 milletvekilinin imzasıyla Anayasa değişiklik teklifi verilebilecek.

Yine 175'inci maddeye göre, Anayasa değişiklik teklifinin kabulü, üye tamsayısının 5'te 3 çoğunluğunun gizli oyuyla mümkün oluyor. Bu değişikliğin referanduma gitmeden kabul edilebilmesi için ise üye tamsayısının 3'te 2 çoğunluğu gerekiyor.

Buna göre, eski sistemde Anayasa değişikliğinin kabulü için 330 oy, referanduma gitmeden kabul edilebilmesi için ise 367 oy gerekiyordu.

Yeni sistemde referanduma gitmeden Anayasa değişikliğinin kabulü için 400 milletvekilinin kabul oyu vermesi gerekecek. Değişikliğin 360 milletvekili tarafından kabul edilmesi halinde ise kanun halk oylamasına sunulacak.

Meclis, erken seçim kararını üye tamsayısının 5'te 3 çoğunluğu olan 360 oy ile alabilecek.

Yasaların kabulü için asgari 151 milletvekilinin oyunu gerekiyor.

Kritik sayılar
301: Mecliste çoğunluk (%50 + 1) olabilmek için gereken koltuk sayısı.

360: Anayasa değişikliği teklifini halkoylamasına sunmak için gereken koltuk sayısı.

400: Meclisin üçte ikisi. Halkoylamasına gerek kalmadan doğrudan anayasa değiştirmek için gereken koltuk sayısı.