Kıl kurdu, ip şeklinde dişileri 10, erkekleri 3 mm boyunda olan nematodlar grubundan bir bağırsak parazitidir.
İnsana özgü bir parazit olan kıl kurdunun ara konağı yoktur. İnsan kalın bağırsağında, özellikle çekum ve rektum bölgesinde, nadiren ince bağırsağın son kısımlarında yaşar ve enterobiosise neden olur.
Kıl kurdu neden olur?
Kıl kurdu insandan insana ya da otoenfeksiyonla bulaşır. Alınan dişi ve erkek yumurtalar barsakta çiftleşir, oluşan dişi parazitler gece uykudan 2-3 saat sonra makat bölgesine (perianal bölge) gelerek yumurtalarını bırakırlar.
Bırakılan bu yumurtalar ortalama 6 saat sonra açılırlar ve yeni parazitler böylece ortaya çıkmış olur. Yeni parazitler tekrar barsağa geçip erişkin hale dönüp çiftleştikten sonra dişi parazitler tekrar yumurta bırakmak için makat bölgesine gelirler. Parazitin tedavisi yapılmazsa hayat döngüsü bu şekilde devam eder.
Erişkin kıl kurtları anüsün etrafındaki alanda yumurta bıraktıkları zaman, bu bölge bazen şiddetli bir biçimde kaşınmaya başlar. Kaşıntılı bölge kaşındığı zaman, mikroskobik boyuttaki yumurtalar parmaklara takılır, buradan besin, sıvı veya başka insanlara aktarılır, kaşıyan kişi parmaklarını ağzına götürdüğü zaman da otoenfeksiyonla kendi kendine paraziti tekrar bulaştırmış olur.
Kıl kurdu yumurtları haftalarca bu yüzeyler üzerinde hayatta kalabilir. Yumurtanın başka bir kişinin ağzına, yumurta bulaşmış içecek, besin veya eller ile ulaşması üzerine enfeksiyon başlar.
Kıl kurdu belirtileri
Vücuttaki parazit sayısı, konağın bağışıklık durumuna bağlı olarak enterobiosis belirti vermeksizin (asemptomatik) olabilir. Anal veya vajinal bölgede kaşıntı en sık rastlanan belirtidir. Burun kaşıntısı, ağızdan gece salya akması, diş gıcırdatma, huzursuzluk, uykusuzluk, aralıklı karın ağrısı ve bulantı gibi çeşitli belirtilerle karşımıza çıkabilir.
Hafif bir kıl kurdu enfeksiyonu hiçbir belirti vermeyebilir ve tıbbi yardıma ihtiyaç duymayabilir. Birçok çocuk hafif kıl kurdu enfeksiyonlarını, bütün dişi kurtların anüsün dışına gitmesiyle yeniden enfeksiyon meydana gelmemesi sayesinde atlatmaktadır. Eğer belirtiler yaşanıyorsa uzman bir doktora danışılmalıdır.
Kıl kurdu nasıl önlenir
Kıl kurdu enfeksiyonları en sık parazit yumurtalarının bulaştığı parmaklar aracılığı ile olduğu için önlenebilmesinde en önemli basamak kişisel hijyene önem vermektir. Tırnakların kısa tutulması, dışkıya el sürülmeden temizlik yapılması, iç çamaşırların düzenli olarak değiştirilmesi, çarşafların, yatakların ve banyoların düzenli olarak temizlenmesi çok önemlidir.