Dünya Tasarruf Günü kutlamalarının 88’inci yılında, bireyleri tasarrufa yönelten ipuçlarını kamuoyuyla paylaştı
(Uğur EKBİÇ) - Bireysel emeklilik ve hayat sigortası sektörünün önde gelen şirketlerinden AvivaSA Emeklilik ve Hayat CEO’su Meral Eredenk, 1924 yılından bu yana düzenli olarak tüm dünyada kutlanan 31 Ekim Dünya Tasarruf Günü vesilesiyle tasarruf alışkanlığının yeniden kazandırılması için gündelik yaşamda uygulanabilecek önerileri dile getirdi.
Kalkınma Bakanlığı verilerine göre 2001’de %27 olan özel kesim tasarruf oranı hemen her yıl azalarak 2011 yılında %12’ye geriledi. Yurtiçi tasarrufların yetersizliği, Türkiye’nin borçlanma ihtiyacında dış kaynaklara bağımlı olması ve yüksek cari açığın devamı anlamına geliyor. Daha fazla tasarrufun Türk ekonomisinin iyi gidişatını sürdürmesi için önemli olduğu gibi bireylerin daha iyi bir gelecek kurmaları için de kaçınılmaz olduğunu dile getiren Eredenk, gündelik yaşamda tasarruf oranlarının artırılması için yapılması gerekenleri kamuoyuyla paylaştı.
Tasarruf için ipuçları:
·Öncelikle bir finans planı oluşturun: Bundan beş ya da on yıl sonra ne durumda olmayı düşünüyorsunuz? Bir hedef belirleyin ve onu zihninizde canlandırın. İleride yapmayı planladığınız veya zorunlu olarak yapmanız gerekebilecek harcamaları düşünün, bunun için ihtiyaç duyduğunuz birikimi belirleyin. Kendinizi bundan sorumlu hissetmek için kısa, orta ve uzun vadeli ara hedefler belirleyin. Araştırmaların gösterdiğine göre bir hedefi olan insanlar daha fazla para biriktiriyor.
·Tasarrufa başlamayı geciktirmeyin: Biriktirmeye ne kadar erken başlarsanız, uzun vadede o kadar kazanırsınız. Tasarruf etmeye hemen bugün başlayın, gelecek Pazartesi değil.
·Küçük adımlarla da olsa tasarruf yapmaya başlayın: Mümkünse gelirinizin %10’luk bir bölümünü tasarrufunuz için ayırın. Her ay bütçenizden yaratacağınız 100 TL’lik bir tasarruf, yılsonunu bekleyip toplamda 1.200 TL’lik bir tasarruf yaratmaya çalışmaktan daha kolaydır.
·Tasarruflarınızı otomatiğe bağlayın: Ara sıra biriktirmek sağlıklı sonuç vermez. Tasarruf alışkanlığı kazanmak için düzenli biriktirmeye özen gösterin. Bunun için otomatik ödeme gibi bankacılık imkanlarından yararlanın. Böylece unutma, atlama gibi riskleri de sıfıra indirebilirsiniz.
·Tasarrufta kararlı olun: Planlı tasarruflarınız en az her ay yaptığınız düzenli ödemeler kadar önemli ve miktar açısından sizi zorlamayacak ölçekte olmalı. Öngörülemeyen veya ekstra harcamaların ortaya çıktığı hallerde dahi tasarruf etmekten vazgeçmeyin.
·Alışverişinizi planlı yapın: Doğaçlama alışverişten kaçının ve mutlaka ihtiyaçlarınızı listeleyin. Alışverişe hazır listeyle çıkarsanız daha az para harcarsınız ve gereksiz şeyler satın almazsınız. Temel ihtiyaçlarınızı karşılamadan ve zorunlu ödemelerinizi gerçekleştirmeden, zaruri olmayan harcamaları yapmayın.
·Alışverişte pazarlığa girin: Satın almak istediğiniz malın fiyatını bilerek veya araştırarak alışverişe gidin. Unutmayın ki, Türkiye’de yaşıyoruz, mutlaka pazarlık şansınızı zorlayın!
·Kredileri akıllıca kullanın: Kredi kartlarınızın ve faturalarınızın ödemelerini zamanında yapın. Böylece ağır faizler ödemekten kurtulursunuz ve yaptığınız birikimlerin faiz ödemeleriyle erimesinin önüne geçersiniz.
·Gücünüzü koruyun: Acil ve zorunlu harcamalarınız için tasarruf ettiğiniz bütçeden yararlanabilirsiniz, ancak bunu yapmadan önce iki kere düşünün. Kullandığınız bölümü zaman içinde tekrar yerine koyun. Bütçenizi denkleştirmek için sürekli tasarruflarınıza el atıyorsanız, planlamalarınızı yeniden gözden geçirin.
Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) üyelerine özel rota
BES, tasarrufu bir alışkanlık haline getirdiği gibi birikimleri büyüterek sizi daha konforlu bir geleceğe hazırlar. Türkiye’de BES’ten yararlanan 3 milyona yakın kişi her ne kadar geleceklerine ilişkin dev bir adım atmış olsalar da daha mükemmele ulaşmanın yolu her zaman mevcut. AvivaSA CEO’su Eredenk BES üyelerine sistemden daha iyi nasıl faydalanabileceklerini de anlattı:
·BES’e yaptığınız düzenli tasarruf miktarını gözden geçirin: 1 Ocak 2013’ten itibaren BES’te yeni bir dönem başlayacak ve sizin yaptığınız ödemelerin %25’i devlet katkısı olarak sizin adınıza BES hesabınıza aktarılacak. Devlet katkısı, bir yıl içerisinde brüt asgari ücretin %25’i ile sınırlı olacak. Bu da 2012 için geçerli asgari ücret tutarına göre, yılda 2.659 TL’ye kadar devlet katkısı alınabileceği anlamına geliyor. BES’e yaptığınız ödeme miktarını, tasarruf gücünüzü de değerlendirerek devlet katkısından maksimum faydayı sağlayacak şekilde artırın. Diğer hiçbir yatırım aracında bulunmayan bu avantajı en iyi şekilde kullanarak birikim ve emeklilik hedeflerinize daha erken ulaşma fırsatını yakalayın.
·Ailenizdeki diğer bireyleri de BES’te tasarruf etmeleri yönünde teşvik edin: Ailenizin emeklilik dönemindeki ihtiyaçlarını karşılamak için kendi üzerinizdeki sorumluluğu aile bireyleri ile paylaşın. Ailenizdeki her bir bireyin BES’te kendi adına yapacağı tasarruflar veya sizin onlar adına yapacağınız tasarruflar için, ilave olarak elde edeceğiniz %25 devlet katkısının da etkisi ile ailenizin birikim hedeflerine daha erken ulaşma fırsatını yakalayın. Örneğin BES’e katılan 4 kişilik bir ailede hak kazanılacak devlet katkı payı tutarı yılda 10.636 TL olacaktır.
·BES’in uzun vadeli bir yatırım ve tasarruf aracı olduğunu unutmayın: Beğendiğiniz bir televizyonu almak veya otomobil modelinizi yenilemek için birikiminize dokunmayın. Geleceğinizi düşünün.
·Çalıştığınız kurumun da sizin adınıza BES’e katkıda bulunması için öneride bulunun: Çalıştığınız kurum, mevcut durumda BES hesabınıza sizin adınıza katkıda bulunuyorsa, kendi kişisel tasarruf miktarınızı bu kurum katkısından maksimum faydayı sağlayacak şekilde belirlediğinizden emin olun. Eğer çalıştığınız kurum, henüz bu katkıyı yapmıyorsa yapmaya başlaması yönünde öneride bulunabilirsiniz.
·BES’in ilk yıllarında daha yüksek riski göze almaktan çekinmeyin: Şu anda sahip olduğunuz yatırım alternatiflerinden likit fonlar ve kamu borçlanma fonları düşük risk/düşük getiri; esnek fonlar orta risk grubu; hisse senedi ve dövizli fonlar ise yüksek risk ve yüksek getiri sunan fonlardır. Emeklilik yatırımlarında önemli olan, kişinin önündeki uzun yılları düşünerek risk tercihinde bulunması ve bu riski emekliliğe kalan süresi azaldıkça azaltmasıdır. Genç yaşlarda çok düşük riske odaklanmak, birikim getirilerinin enflasyonun gerisinde kalmasına neden olabilir.
·Fon değiştirme hakkınızı kullanın: Yılda altı kez fonlarınızı, dört kez de emeklilik planlarınızı değiştirme hakkına sahip olduğunuzu unutmayın. Ekonomik konjonktürün sürekli değiştiği ve durağanlıktan uzak piyasalarda katılımcıların, sisteme yatırdıkları katkı paylarından daha fazla getiri elde edebilmek için fonlarını aktif olarak yönetmesi gerektiğini ve yatırım araçlarını risk algıları çerçevesinde iyi seçmeniz gerektiğini hatırlayın.
·Aktif fon yönetiminiz için finansal danışmanlarınızdan yardım istemeye çekinmeyin: Daha iyi bir yatırım ve kazanç için danışmanlık almak en doğal hakkınız, bunu kullanın.
Eredenk: 2023 yılında sektörün fon büyüklüğü 300 milyar TL seviyelerine ulaşabilir
2003 yılının Ekim ayında yürürlüğe giren ve 9 yılı geride bırakan Bireysel Emeklilik Sistemi, Emeklilik Gözetim Merkezi’nin 12 Ekim 2012 tarihli verilerine göre 18.709.690.313 TL’lik fon büyüklüğü, 2.979.286 kişilik katılımcı sayısı ve sistemden emekli olan 5.129 kişisiyle Türkiye’nin en genç ancak en önemli sektörlerinden biri haline geldi.
“Mevcut uygulamalarla BES’te 2023 yılında 140 milyar TL fon birikeceğini ve katılımcı sayısının 6,8 milyon kişi olacağını öngörüyorduk” diyen AvivaSA CEO’su Meral Eredenk, Dünya Tasarruf Günü nedeniyle yaptığı açıklamalara şöyle devam etti: “Yeni BES yasası, sistem adına pozitif etki yaratacak birçok yeniliği de beraberinde getirdi: Devlet katkısına geçiş, fon türlerinin genişletilmesi ve buna bağlı olarak kıymetli madenlere dayalı fonların kurulacak olması, uzaktan satışa olanak verilmesi gibi yenilikler de bireysel emekliliği vatandaşlar için daha cazip hale getirecek. Bireysel emeklilik fonlarında biriken tasarruf miktarının yeni uygulamaların satışlar, tahsilat ve müşteri devamlılığı üzerinde yaratacağı pozitif etki, doğrudan devlet katkısının sağlayacağı ekstra fon büyüklüğü, sadece getiriye vergi stopajı getirilmesi, kurumsal planlardaki hak ediş süresinin üst sınırının 5 yıldan 7 yıla çıkarılması gibi uygulamaların da yaratacağı etkiyle 2023 projeksiyonlarımızı revize ettik. Yeni projeksiyonlar doğrultusunda BES’in 2023 yılında fon büyüklüğünde %73,4 oranında bir artışla 243 milyar TL’ye, katılımcı sayısında ise 8.4 milyon kişiye ulaşacağını öngörüyoruz. Vakıf ve sandık aktarımlarının da etkisi ile 2023 yılında sektörün fon büyüklüğü 300 milyar TL seviyelerine ulaşabilir.
BES, tasarruf alışkanlığının ülke genelinde yaygınlaşmasını ve halkımızın emekliliklerinde daha kaliteli bir yaşam sürdürmesini sağlayacaktır.”