Yerli ve milli enzimle, Koronavirüs tanısında başarı yakalanacak

TOGÜ Rektör Yardımcısı ve Biyomühendislik Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. İsa Gökçe, Çin’den gelen Koronavirüs kitlerde yüzde 30-40 yanılma payı olduğunu, yerli ve milli üretimle yapılan enzimlerle hazırlanacak olan kitlerde ise başarı oranının yüzde 99.99 olacağını söyledi.

Üretilen enzimler, TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM) gönderilerek yerli kitlerde kullanılması sağlanacak. Prof. Dr. İsa Gökçe, Koronavirüs tanı kitinde kullanılacak Revers Transkriptaz ve DNA Polimeraz enzimlerinin, rekombinant DNA teknolojisi kullanılarak üretildiğini kaydetti.

Üretilen enzimlerin yaklaşık iki hafta içinde kitlerde kullanılmaya başlayacağını belirten Gökçe, “Yaklaşık üç hafta içerisinde üniversitemizde enzimlerden ikisi birden üretildi. Bu enzimlerden bir tanesini TÜBİTAK MAM’a gönderdik. Diğerini de bugün göndereceğiz. Oradaki arkadaşlar bunun kitini oluşturmak için çalışmaya başlayacaklar. Bizden ne kadar enzim istenirse o kadar üretebiliriz. Şu anda on binlerce kiti yapabilecek enzimi 3 günde üretebiliyoruz. Ama istenirse bir hafta içerisinde şaka değil 1 milyon kiti üretebilecek enzimleri burada laboratuvarda üretebiliriz. Tabii ki malzeme desteği de lazım” dedi.

İki enzim sayesinde Koronavirüs kiti oluşturuluyor
Gökçe, iki enzim sayesinde Koronavirüs kitinin oluşturulduğunu ifade ederek, “Enzimlerden birisi, Koronavirüs adını vermiş olduğumuz retro ve RNA virüsünün RNA’sini DNA’ya çeviriyor ki bunun adı Revers Transkriptaz. Diğer enzimimiz DNA polimeraz da, bu DNA’yı çoğaltarak hatta viral yüklü bile gösterebileceğimiz sistemde bize bilgileri veriyor. Yani bu iki enzimin sayesinde bu kit oluşuyor” diye konuştu.

Yerli ve milli enzimlerle üretilecek olan Koronavirüs kitlerinde tanıda başarı yakalanacak
Prof. Dr.Gökçe, Çin’nden gelen kitlerde yanılma oranın yüksek olduğunu ileri sürerek, “Çin’den gelen en son 15-20 dakikada yarım saatte sonuç verecek olan kitler aslında normalde aynen hamilelik testi gibi çalışmakta. Ama bunun hassasiyeti sıkıntılı. Yüzde 30-40 hata verebiliyor. Genelde yok diye hata veriyor. Niye çünkü yeteri kadar hastada antikor oluşmadığından yanlış çalışmakta. Ama bizim çalıştığımız sistem tamamen RNA ve DNA temeli olduğundan dolayı yüzde 99.99 doğrulukta. Bunu yaparken de daha önce de söylediğimiz gibi kendi ürettiğimiz yerli ve milli olarak Türkiye’de bildiğim kadarıyla bu iki enzimi bir arada üreten yok. Tek tek bu enzimin farklı şekillerin üretenler olabilir. Genelde firmalarımız bunları Çin’den, Rusya’dan, Avrupa’dan farklı yerlerden satın almaktalar. Şu anda da biliyorsunuz dışarıdan dışarıdan malzeme girişi sıkıntı olduğundan bu firmaların böyle bir enzimlerde tedarik etme sıkıntıları büyük” ifadelerine yer verdi.