Ocak ayının sonunda ilk vakanın görüldüğü Rusya, önlemlerin geç alınması nedeniyle Kovid-19 salgınında dünya genelinde en çok vaka saptanan ülkeler sıralamasında hızla üstlere çıktı.
Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınında dünya genelinde en çok vaka görülen 4'üncü ülke olan Rusya'da, salgın tüm bölgelerde etkisini sürdürmesine rağmen normal yaşama dönülmeye çalışılıyor.
Dünyanın en geniş coğrafyasına sahip 147 milyon nüfuslu ülkede, son 2 haftadır 6 bin civarında olan günlük vaka sayısı düşürülemiyor.
Ülkede ilk Kovid-19 vakaları, 31 Ocak'ta Sibirya’nın güneyinde 2 Çin vatandaşında tespit edildi. Rusya, Kovid-19’a karşı ilk önlemi bu olayın ardından Çin ile sınırlarını kapatarak aldı. Alınan önlemler ise sadece bu bölgeyle sınırlı kaldı.
Aradan bir ay geçtikten sonra salgının ülke genelinde yayılmaya başlamasıyla önce başkent Moskova’da, daha sonra da diğer bölgelerde "yüksek hazırlık" durumuna geçildi.
Önlemlerin geç alınmaya başlaması, salgının da hızla yayılmasına neden oldu.
Rusya, yabancıların ülkeye girişini mart ortasından itibaren yasakladı, sınırlarını ise 30 Mart’tan itibaren kapattı.
Nisandan itibaren ülke genelinde market, eczaneler dışında ticari faaliyet yapan yerler kapandı, sokağa çıkma sınırlaması getirildi.
Devlete ait pek çok kurum ve kuruluş dahil iş yerlerinde evden çalışma yöntemine geçildi. Hazirana kadar devam eden bu kısıtlamalar, ülke ekonomisinde de tahribatlara neden oldu.
Virüs, devletin zirvesine kadar tırmandı
Salgının tırmanmaya başladığı günlerde Moskova’daki vakalar, ülkedeki toplam vaka sayısının yarısını oluşturdu.
Virüs, devletin zirve noktasına kadar ulaştı. Başbakan Mihail Mişustin ile bazı bakan ve milletvekilleri, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in en yakınındaki isimlerden Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov da virüse yakalandı.
1 Nisan’da günlük vaka sayısının 440 olduğu ve toplam vaka sayısının 2 bin 777’ye ulaştığı ülkede, bir ayda hızlı artışla grafik yükseldi. Günlük vaka sayılarının 10 binin üzerinde çıktığı 3 Mayıs’tan itibaren toplam vaka sayısı 134 bin 687'ye tırmandı.
Mayısta 10-11 bin civarına çıkan günlük vaka sayıları nedeniyle Rusya, 12 Mayıs’ta toplam vaka sayısı bakımından 230 binin üzerine çıkarak dünyada ABD’den sonra ikinci sıraya yerleşti.
Bir süre sonra Brezilya ve Hindistan’daki vakaların artması üzerine Rusya dünya genelinde en çok vaka görülen ülke sıralamasında 4'üncü sıraya geriledi.
Vaka artış hızı haziran ayı itibarıyla düşürülse de toplam vaka sayısı 11 Haziran’da yarım milyon sınırını aştı, 8 Temmuz’da 700 bini geçti.
Vakalar Moskova’da azaldı, ülkenin diğer bölgelerinde yayıldı
Salgının merkezi durumundaki Moskova’da, vaka sayısı sıkı önlemler sayesinde azaltılarak günlük 600 civarına düşürüldü.
Ancak salgın bu defa da federasyon içerisinde bulunan diğer bölgelere sıçradı. Sağlık altyapısı zayıf olan bu bölgelere, Moskova’dan ilave doktor ve ilaç gönderilse de vaka sayıları indirilemedi.
Bu tabloya rağmen 9 Haziran’dan itibaren başta Moskova olmak üzere ülke genelinde sokağa çıkma kısıtlamalarının kaldırılması dahil tedbirler gevşetildi.
Ülkedeki 85 federatif bölgeden Hantı-Mansi Özerk Cumhuriyeti ve Tuva Cumhuriyeti hariç bütün bölgelerde tedbirler farklı seviyelerde kaldırıldı.
Sanayi tesisleri üretime, ticari işletmeler de çalışmaya başladı. Sınırların kapalı, yurt dışı uçuşların hala yasak olduğu ülkede turizm tesisleri faaliyete girdi.
Kamusal alanda ve toplu taşıma araçlarında maske ve eldiven zorunluluğu devam eden ülkede, artık halkın belirlenen kurallara çok uymadığı da dikkati çekiyor.
Ülkede sosyal, ekonomi ve sağlık alanında önlemler alınarak normal hayata dönme çabaları sürse de vaka sayıları düşürülemiyor.
Vaka sayılarındaki şüpheler
Ülkede ilk Kovid-19 kaynaklı ölüm, 19 Mart’ta başkent Moskova’da 79 yaşında bir kadının hayatını kaybetmesiyle gerçekleşti.
Yetkililer, Kovid-19 teşhisi konulan kadının sahip olduğu kronik hastalıklardan öldüğünü açıkladı. Bu olay, Rusya’da Kovid-19'la ilgili sayıların doğruluğu konusunda da tartışmaların başlangıcı oldu.
Moskova Belediye Başkanı Sergey Sobyanin’in mevcut tespit edilenlerin dışında şehirde kayıt dışı 300 bin kişinin daha Kovid-19’a yakalandığını açıklaması, ölü sayısıyla ilgili yetkililerden çelişkili rakamlar gelmesi açıklanan rakamların inandırıcılığını kaybettirdi.
Batı medyasının, "Rusya’da gerçek vakaların açıklanandan yüzde 70 daha fazla olduğunu" iddia etmesi yetkililer tarafından sert şekilde eleştirildi. Fakat kamuoyunda, yüksek tonda olmasa da bu konuda tartışmalar devam etti.
Sağlık çalışanlarının sayısının az olduğu ortaya çıktı
Salgının başlangıcından itibaren toplam vaka sayısına karşılık, ölü sayısının yüzde 1-1,5 civarında kalması da pek çok soru işareti doğurdu. "Ölümlerin saklandığına" yönelik iddialar tartışma konusu oldu.
Yetkililer, test sayısının fazla olması nedeniyle vaka sayısında artış olduğunu savundu. Günde 300 bin civarında test yapılan ülkede, toplam test sayısı 23 milyonun üzerine çıktı.
65 yaş üstüne yönelik tedbirlerin zamanında alındığı, ülkedeki sağlık altyapısının iyi olduğu, zamanında teşhis ve müdahale sayesinde başarılı olunduğu öne sürüldü.
Ancak ülkedeki sağlık çalışanlarının sayısının yetersizliği, tıp fakültesi öğrencilerinin hastanelerde çalıştırılması kararıyla ortaya çıktı.
Rusya’da, salgında ikinci dalga halinde hastanelerdeki yatak sayısı bakımından sorun bulunmadığı belirtiliyor.
Sağlık Bakanı Mihail Muraşko, ülkede Kovid-19'la mücadele için 25 binin üzerinde yoğun bakım yatağı hazırlandığını ve toplam yatak sayısının ise 177 bin olduğunu bildirdi.
Rusya Koronavirüs Enfeksiyonu Kontrol ve Önleme Merkezinden yapılan açıklamaya göre, 6 bin 248 kişide daha Kovid-19 tespit edilmesiyle vaka sayısı 739 bin 947’ye, ölü sayısı 175 artarak 11 bin 614’e ulaştı.