Brezilya Yüksek Mahkemesi Yargıcı Alexandre de Moraes, sosyal medya platformu X’in Brezilya’daki faaliyetlerine yeniden başlamasına izin verdi. Bu karar, mahkemenin web sitesinde yayımlanan bir açıklamayla duyuruldu ve platformun ülke çapında kapatılmasından bir ay sonra yeniden hizmet vermesine yeşil ışık yakıldığı belirtildi.
Engellemenin sebebi ve Musk’ın tepkisi
Elon Musk’a ait olan X, 30 Ağustos’ta Brezilya’da kapatılmıştı. 213 milyon nüfuslu bu ülkede, X’in kullanıcı tabanının 20 ila 40 milyon arasında olduğu tahmin ediliyordu ve Brezilya, platformun en büyük pazarlarından biri olarak kabul ediliyordu. Yargıç de Moraes, Musk ile ifade özgürlüğü, aşırı sağcı hesaplar ve yanlış bilgilendirme konularında yaşanan aylarca süren gerginliğin ardından kapatma emrini vermişti. Musk, de Moraes’i otoriter ve sansürcü olarak tanımlayarak eleştirilerde bulunmuş ve kapatma kararını küçümsemişti.
X platformunun mahkeme taleplerine uyumu
Musk’ın sert eleştirilerine rağmen, X platformu nihayetinde de Moraes’in tüm taleplerine uyarak belirli hesapları platformdan bloke etti, ödenmemiş para cezalarını ödedi ve ülkede yasal bir temsilci atadı. Yasal temsilcinin atanması, platformun Brezilya’da yeniden faaliyete geçmesi için kritik bir adımdı, zira bu eksiklik askıya alma kararının temel sebeplerinden biriydi.
De Moraes, mahkeme belgesinde, "X’in ulusal topraklardaki faaliyetlerinin yeniden başlaması, Brezilya yasalarına tam uyum ve Yargı’nın kararlarına mutlak riayet koşuluna bağlıdır," ifadelerine yer verdi.
Yasal temsilci sorunu ve Musk’ın stratejisi
X’in Brezilya’daki yasal temsilcisi Rachel de Oliveira Villa Nova Conceição, mahkeme kararlarına uyulmaması durumunda tutuklanma tehlikesiyle karşı karşıya kalmıştı. Conceição, şirketin olası yasal sorumluluklarını üstlenmeden önce yazılı talimat alması gerektiğini belirten bir temsilcilik sözleşmesi imzalayarak bu riski minimize etmeye çalıştı.
Conceição, bir iş hizmetleri firması olan BR4Business için çalışıyor. BR4Business’ın iki sayfalık web sitesinde şirketin faaliyetleri veya personeli hakkında bilgi bulunmamakta ve sitenin ana sayfasında "Harika bir şey yolda" ifadesi yer almakta. Şirketin Sao Paulo’daki ofislerinin boş olduğu ve çalışanların uzaktan çalıştığı bilgisi alındı.
Oklahoma Üniversitesi’nde Uluslararası ve Brezilya Çalışmaları profesörü olan Fabio de Sa e Silva, bu tür bir şirketin yasal temsilci olarak kullanılmasının yasadışı olmadığını ancak X’in Brezilya’daki varlığının asgari düzeyde tutulduğunu gösterdiğini belirtti. Silva, diğer büyük teknoloji firmalarının Brezilya’da kamu yetkilileriyle daha etkin bir şekilde etkileşimde bulunduklarını ifade etti.
Rekabet ve pazar kayması
Brezilya’da X platformu kapatıldığında birçok kullanıcı Meta’nın Threads ve özellikle Bluesky gibi alternatif platformlara yöneldi. Bluesky, Brezilya’daki kullanıcı sayısında güçlü bir artış yaşandığını belirterek, ülkede yasal bir temsilci atadığını duyurdu. Bu gelişmeler, X’in Brezilya pazarında rekabet gücünü korumasını zorlaştıracak gibi görünüyor.