İSTANBUL - Türkiye Gıda ve İçecek Sanayii Dernekleri Federasyonu (TGDF) Başkanı Şemsi Kopuz, koronavirüse karşı önlem için sınır kapılarının kapatılmasının gıda ve içecek ihracatını etkilemeye başladığını belirterek, "Virüs tehlikesi geçene ve sınır kapıları açılarak ihracatımız normal seyrine dönene kadar sektörün muhtemel zararını azaltmaya yönelik çalışma yapılmasını istiyoruz." ifadesini kullandı.
Kopuz, yaptığı yazılı açıklamada, Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu kararıyla sınır kapılarının kapatıldığı Irak ve İran'ın gıda ihracatı için önemine dikkati çekti.
Kopuz, dünyanın başını ağrıtan koronavirüse karşı önlem için sınır kapılarının kapatılmasının gıda ve içecek ihracatını etkilemeye başladığını bildirdi.
Çin'de ortaya çıkan yeni tip koronavirüs salgınının sıçradığı ve Çin'den sonra en fazla ölümün yaşandığı İran'dan Türkiye'ye uçuşların durdurulurken, kara ve demir yolu geçişlerinin de geçici olarak kapatıldığını anımsatan Kopuz, İran ile Türkiye arasındaki Van Kapıköy, Ağrı Gürbulak ve Hakkari Esendere Gümrük Kapıları ile Iğdır üzerinden Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'ne açılan Dilucu Sınır Kapısı'nın kapatılmasının, İran'ın aynı zamanda Orta Asya'ya açılan kapı olması nedeniyle Türkiye'nin ihracatını da doğrudan etkileyen bir önlem olduğunu vurguladı.
Komşu ülke İran'ın ardından Koronavirüs Bilim Kurulu'nun önerisiyle 1 Mart itibarıyla Irak'a da uçuşların durdurulduğunu, tek kara yolu geçişi olan Habur Sınır Kapısı'nın da geçici olarak kapatıldığını hatırlatan Kopuz, şunları kaydetti:
"TÜİK verilerine göre, 2019 yılında Irak, Türkiye'nin tarımsal ürün ihracatında 2,4 milyar dolarla ilk sırada yer aldı. Aynı dönemde Irak'tan ithalatımız ise 5,8 milyon dolar oldu. Ocak 2020'de Irak'a ihracat tutarı 241 milyon 992 bin dolar, ithalat tutarı ile 1 milyon 375 bin dolar olarak gerçekleşti. Irak'a en önemli ihraç ürünlerimiz; buğday unu, tavuk eti, gofret ve waffle, yumurta, ekmekçilik ürünleri, sakatat, bisküvi, çikolatalı ürünler, sıvı yağ karışımları, rafine ayçiçek yağı, diğer hazır gıdalar, makarna, bulgur, çikolata, konserve, domates, konserve zeytin, şekerli mamuller, bira, peynir, süt tozu, kakaolu gıdalar, gazoz, konserve et, margarin, konserve patates, irmik, kültür mayaları, ekmek ve içme sütü… Irak'tan ithalatımızda ise tavuk eti, hurma, sakatat, konserve zeytin ve kuru kayısı, ilk 5 ürün oldu."
Kopuz, İran'a 2019 yılında tarımsal ürün ihracatının 272 milyon 547 bin dolar, ithalatın ise 35 milyon dolar olduğunu belirterek, "Ocak 2020'de İran'a 18 milyon 657 bin dolarlık ihracatımıza karşılık 24 milyon 693 bin dolarlık ithalat yaptık. İran'a ihracatta sigaralık tütün, soya yağı, kakao tozu, kakao yağı, nohut, soya küspesi, zeytinyağı, ham ayçiçek yağı, tohumluk mısır, rafine palm yağı, diğer hazır gıdalar, yumurta, kahveli hazır gıdalar, kakao hamuru, gofret ve waffle, kakao, tavuk eti, çikolata, bisküvi, diğer çikolatalar, sakızlı ve jöleli şekerli mamuller öne çıkarken, İran'dan badem içi, et ve sakatat unları, hurma, karpuz, buğday glüteni ve ceviz içi ithal ediyoruz." ifadelerini kullandı.
- "Süreç, gıda ve içecek ihracatımızı etkilemeye başladı"
Şemsi Kopuz, bu verilerin, özellikle tarımsal ürün ihracatında ilk sırada yer alan Irak'a açılan tek sınır kapısı olan Habur'un kapatılmasının, sektör ihracatı için ne kadar olumsuz sonuçlar doğurabileceğini ortaya koyduğunu vurgulayarak, şunları kaydetti:
"Dünyanın başını ağrıtan koronavirüse karşı önlem almak, hiç şüphesiz önemli. Ancak Türkiye'nin yanı başındaki Irak ve İran pazarları bizim için çok önemli. Nitekim İran ile sınır kapılarının kapatılmasıyla başlayan süreç, gıda ve içecek ihracatımızı etkilemeye başladı. Bağlantılar yapılmış, hatta ürünler tırlara yüklenip yola çıkartılmış ama Irak'a giriş yapamıyor. Ara bölgede şoför ve çekici değişimi gibi formüller üzerinde duruluyor ama bunların da ne ölçüde çözüm olacağı kuşkulu.
TGDF Başkanı olarak buradan sayın bakanlara, yetkililere bir çağrıda bulunuyorum; virüs tehlikesi geçene ve sınır kapıları açılarak ihracatımız normal seyrine dönene kadar sektörün muhtemel zararını gidermeye yönelik çalışma yapılmasını istiyoruz. Yoksa ne zamana kadar süreceğini hiç kimsenin bilmediği koronavirüs riski nedeniyle sınırların kapatılması, sektör için büyük olumsuzluklara yol açacaktır."